Ευλογιά των πιθήκων: Αποτελεσματικό το εμβόλιο και όχι τα αντιικά – Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Σε επιφυλακή βρίσκεται και η Ελλάδα για πιθανό κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων, αφότου «πάτησε πόδι» στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στη Σουηδία.

Μέτρα κατά της ραγδαίας εξάπλωσης της νέας παραλλαγής της νέας παραλλαγής της ευλογιάς των πιθήκων, που σύμφωνα με τον ΠΟΥ παρουσιάζει πανδημικά χαρακτηριστικά, έλαβε έγκαιρα η χώρα μας.

Η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες που από τις 22 Ιουλίου 2024 ξεκίνησε τον εμβολιασμό των ατόμων άνω των 18 ετών, με το εμβόλιο Jynneos. Πρόκειται για εμβόλιο το οποίο έχει αποδείξει την αποτελεσματική κάλυψη και προστασία που προσφέρει απέναντι στη νέα φυλογενετική ομάδα 1b του ιού Mpox.

Την ίδια στιγμή, ο ιός που είναι γνωστός και ως ιός της ευλογιάς των πιθήκων, συνεχίζει να αποτελεί σημαντική απειλή για τη δημόσια υγεία, κυρίως λόγω της εμφάνισης της νέας φυλογενετικής ομάδας 1b, η οποία κυκλοφορεί ευρέως και έχει αναδειχθεί ως ιδιαίτερα μεταδοτική και επικίνδυνη.

Η επιστημονική κοινότητα φαίνεται να ανησυχεί για την αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων θεραπειών και για τον λόγο αυτό οι μελέτες συνεχίζονται με αμείωτη ένταση, όπως ακριβώς έχει συστήσει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Έτσι έχει αποδειχθεί, πως το εμβόλιο είναι το μόνο όπλο που διαθέτει σήμερα στη φαρέτρα της η επιστήμη, καθώς σύμφωνα με κλινικές μελέτες που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα, το αντιιικό φάρμακο Tecovirimat, φαίνεται να μην έχει ισχυρή αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση της τελευταίας παραλλαγής του ιού.

“Ο εμβολιασμός θεωρείται στις κλινικές μελέτες που είδαν το φως της δημοσιότητας πριν από λίγες μέρες, ότι είναι αποτελεσματικός, όχι μόνο στην φυλογενετική ομάδα 1 (σ.σ. αυτή του αρχικού στελέχους του ιού), αλλά και στην πιο επιθετική φυλογενετική ομάδα 1b, η οποία κυκλοφορεί κυρίως τους τελευταίους μήνες)”, αναφέρει μιλώντας στο iatropedia.gr, η Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Ντόρα Ψαλτοπούλου και προσθέτει πως αυτό που αποδείχθηκε μη αποτελεσματικό στην νέα ομάδα 1b είναι ένα αντιιικό φάρμακο που κυκλοφορούσε τα τελευταία χρόνια.

Ποιες ομάδες του πληθυσμού κινδυνεύουν περισσότερο στην Ελλάδα

Σύμφωνα με την κα. Ψαλτοπούλου, υπάρχουν συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό Mpox.

Όπως αναφέρει, η επικινδυνότητα αυξάνεται κυρίως σε άτομα που έχουν ταξιδέψει ή ζουν σε περιοχές όπου η ασθένεια είναι ενδημική, όπως το Κονγκό και άλλες γειτονικές χώρες της Κεντρικής Αφρικής.

Επίσης, αυξημένο κίνδυνο διατρέχουν οι άνθρωποι που έχουν έρθει σε επαφή με μολυσμένα άτομα ή έχουν καταναλώσει προϊόντα από άγρια ζώα και τρωκτικά.

“Αυτοί που έχουν μεταβεί στο Κονγκό και στις διπλανές χώρες. Αυτοί που έχουν έρθει σε επαφή με ανθρώπους που νοσούν ή με το κρέας και με τα προϊόντα κρέατος άγριων ζώων και τρωκτικών (πίθηκοι, μαϊμούδες και τρωκτικά), οι ανοσοκατεσταλμένοι, οι άνθρωποι που έχουν πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους -ανεξαρτήτως φύλου- όσοι έχουν πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους που σχετίζονται με άτομα από τις εν λόγω περιοχές, οι άνθρωποι με HIV λοίμωξη, όλοι αυτοί μπορεί να επηρεαστούν καθώς η νόσος μπορεί να μεταδοθεί μέσω της στενής σωματικής επαφής. Δυστυχώς πολύ ευάλωτα είναι και τα παιδιά. Δεν είναι δυστυχώς άμοιρα τα παιδιά από το να κολλήσουν”, σημειώνει η ίδια.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα παιδιά στην Αφρική έχει αποδειχθεί πώς είναι εξαιρετικά ευάλωτα στον ιό, παρά το γεγονός ότι συχνά θεωρούνται πιο ανθεκτικά στις λοιμώξεις.

Μάλιστα ανάμεσα στα 17.000 ύποπτα κρούσματα Μpox σε ολόκληρη την Αφρικανική ήπειρο, το 50% των αναφερόμενων περιπτώσεων και η πλειονότητα των θανάτων είναι παιδιά κάτω των 5 ετών.

Εικάζεται πως αυτές οι λοιμώξεις ανήκουν στη φυλογενετική ομάδα Ia, η οποία είναι ενδημική στην περιοχή.

Αναποτελεσματικό το αντιιικό Tecovirimat στη νέα παραλλαγή

Ένα σημαντικό ζήτημα που αναδείχθηκε σε πρόσφατες μελέτες είναι η αναποτελεσματικότητα του αντιιικού φαρμάκου Tecovirimat στην αντιμετώπιση της παραλλαγής 1b του ιού Mpox.

Η καθηγήτρια Ψαλτοπούλου εξηγεί πώς το Tecovirimat, το οποίο ήταν αποτελεσματικό στην παλαιότερη παραλλαγή του ιού, «δεν φαίνεται να δίνει μεγαλύτερη πιθανότητα θεραπείας στα άτομα που νοσούν και το παίρνουν» στη νέα παραλλαγή.

Αυτό σημαίνει ότι οι πάσχοντες από τον ιό Mpox 1b δεν μπορούν να βασίζονται σε αυτό το φάρμακο για την ανάρρωσή τους.

«Στην ομάδα 1b, το αντιιικό φάρμακο που κυκλοφορούσε και δινότανε μέχρι σήμερα με την ονομασία Tecovirimat, δεν φαίνεται να μη δίνει μεγαλύτερη πιθανότητα θεραπείας στα άτομα που νοσούν και το παίρνουν. Μιλάμε για τον νέο κλάδο, στον παλιότερο κλάδο παραμένει αποτελεσματικό», τονίζει η Καθηγήτρια.

Θνησιμότητα και μεταδοτικότητα της νέας παραλλαγής

Η παραλλαγή 1b του ιού Mpox έχει δείξει αυξημένη μεταδοτικότητα και μεγαλύτερη ικανότητα πρόκλησης επιπλοκών, σε σύγκριση με την παλαιότερη παραλλαγή.

Ωστόσο, οι πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η θνησιμότητα της νέας παραλλαγής είναι χαμηλότερη από ό,τι αρχικά εκτιμήθηκε. Συγκεκριμένα, η πιθανότητα θανάτου από τον ιό Mpox της φυλογενετικής ομάδας 1b είναι 1,7%, χαμηλότερη αυτή που είχε αρχικά προβλεφθεί.

“Στη μόλυνση από τον νέο κλάδο 1b υπάρχει πιθανότητα θανάτου 1,7 % το οποίο είναι χαμηλότερο από το 3% και 5% και 10% που εκτιμήθηκε αρχικά”, αναφέρει χαρακτηριστικά η Ντόρα Ψαλτοπούλου και συμπληρώνει πως παρά τη χαμηλότερη θνησιμότητα ο ιός εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική απειλή, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Αφρική, όπου οι συνθήκες υγιεινής και το υγειονομικό σύστημα δεν είναι επαρκώς ανεπτυγμένα.

Η συνεχής παρακολούθηση της εξέλιξης του ιού και η λήψη προληπτικών μέτρων, όπως ο εμβολιασμός των ευάλωτων ομάδων, είναι κρίσιμες για τον περιορισμό της Mpox, καταλήγουν οι επιστήμονες.