Του
Σταύρου Ξηντάρα
Νέα πνοή δίνει στο κινηματογραφικό αριστούργημα του Άλφρεντ Χίτσκοκ «Υπόθεση Παραντάιν» ο Αλέξιος Κοτσώρης. Ο γνωστός ηθοποιός και σκηνοθέτης καταθέτει στο σανίδι του θεάτρου «Αγγέλων Βήμα», την θεατρική οπτική της βραβευμένης ταινίας και μας χαρίζει ένα ξεχωριστό κοινωνικό και ψυχολογικό δικαστικό δράμα. Ο Αλέξιος Κοτσώρης, χωρίς την βοήθεια των τεχνολογικών μέσων της έβδομης τέχνης, καταφέρνει με τη σκηνοθετική του μαεστρία να χαρίζει στους θεατές μια πλοκή γεμάτη εντάσεις, μυστήριο, σασπένς και έντονες ψυχολογικές μεταπτώσεις.
Η παράσταση «Υπόθεση Παραντάιν» είναι βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του 1933 του Βρετανού συγγραφέα Robert Hichens και βάση της ομώνυμης ταινίας του Alfred Hitchcock, έγινε για πρώτη φορά θεατρικό έργο από την Μαργαρίτα Δαλαμάγκα-Καλογήρου. Και ζωντανεύει στην σκηνή του θεάτρου «Αγγέλων Βήμα» σε σκηνοθεσία Αλέξιου Κοτσώρη, ο οποίος εξηγεί « Είναι ένα σκιαγράφημα της δύναμης της γυναικείας επιρροής. Ένα σχόλιο για την δύναμη του σκοτεινού χώρου του ασυνείδητου. Για το πώς κινητοποιείται και πώς λειτουργεί αυτή η αρχέγονη δύναμη επιρροής που συνοδεύει την Γυναίκα από τα βάθη των αιώνων. Από την αρχή της Δημιουργίας.»
Το στόρι παρακολουθεί την γοητευτική κυρία Παραντάιν, ταπεινής καταγωγής και αμφιλεγόμενου παρελθόντος, η οποία κατηγορείται ότι δηλητηρίασε τον τυφλό σύζυγό της, έναν πλούσιο και σημαντικής κοινωνικής θέσης απόστρατο συνταγματάρχη και προβεβλημένο ήρωα πολέμου. Την υπεράσπισή της αναθέτει μετά από σύσταση του νομικού συμβούλου της στον συνεργάτη του, τον νέο, ραγδαία ανερχόμενο δικηγόρο αντιδικιών σερ Μάλκολμ Κην, γόνο ιστορικής νομικής οικογενείας, ο οποίος, αν και είναι σε έναν ευτυχισμένο γάμο με μια όμορφη και πνευματώδη γυναίκα, την Γκέη, καταλαμβάνεται αμέσως από τυφλό και μη ελεγχόμενο πάθος για την πελάτισσά του.
Η γενική αίσθηση είναι πως η κυρία Παραντάιν θα αθωωθεί, αφενός γιατί δεν φαίνεται να υπάρχουν αποδείξεις ενοχής της, αφετέρου γιατί ο δικηγόρος της έχει ήδη αποκτήσει την φήμη πως ποτέ δεν χάνει δίκη. Και, πράγματι, έτσι ξεκινά η «Υπόθεση Παραντάιν». Ο δικαστικός αγώνας, ωστόσο, με απρόβλεπτες συγκρούσεις και αποκαλύψεις, δεν εξελίσσεται όπως «γενικώς» αναμενόταν.
« Σε αυτό το έργο συγκρούονται, αμφισβητούνται και συνθλίβονται σημαντικές αξίες της ζωής. Όλοι οι ήρωες του έργου μπαίνουν σε ψυχική δοκιμασία μέσα από την καταστροφική πορεία του Μάλκολμ Κην. Και όλα αυτά, κάτω από το ψυχρό και ασυγκίνητο βλέμμα εκείνης που, με την απλή παρουσία της, έχει προκαλέσει όλο αυτό το κακό: της γοητευτικής κυρίας Παραντάιν. Μέχρι την τελική ανατροπή. Όταν αυτή η ψυχρή και ασυγκίνητη γυναίκα, «σπάει τον καθρέφτη με την εικόνα της» διώχνοντας από μέσα της το χιόνι, αλλά ολοκληρώνοντας την καταστροφή.», τονίζει στην kontra news ο Αλέξιος Κοτσώρης, ενώ προσθέτει:
«Πρόκειται για μια ιστορία που προσεγγίζει το θέμα του ολοκληρωτικού ηθικού, επαγγελματικού και προσωπικού ξεπεσμού από έρωτα. Είναι η ιστορία ενός άντρα προσκολλημένου στην μορφή μιας γυναίκας που τον αναστατώνει και τού γεννά ανεκπλήρωτους πόθους που τον τυφλώνουν. Και το ερώτημα είναι: πώς βλέπουμε την καταστροφή από έρωτα σήμερα;»
-Αν και σίγουρα, θέατρο και σινεμά είναι δύο διαφορετικές τέχνες, σας φόβισε η σύγκριση με την ταινία του Χίτσκοκ;
«Το θέατρο έχει εμπνεύσει το σινεμά και το σινεμά το θέατρο. Λογοτεχνικά κείμενα έχουν γίνει ο κρίκος για την επικοινωνία καλλιτεχνών μέσω του θέατρου της μεγάλης και της μικρής οθόνης χαρίζοντάς τους φως και ορατότητα. Θα ήταν πολύ εγωιστικό ίσως και αλαζονικό να αποδεχτώ τη σύγκριση γιατί δεν μπορεί να υπάρξει σύγκριση. Το μυθιστόρημα το Robert Hichens πρώτος το ανακάλυψε ως κρίκο επικοινωνίας και διέγειρε την δημιουργικότητα του, ο Άλφρεντ Χίτσκοκ. Ο μεγάλος αυτός σκηνοθέτης μάς χάρισε την ωραία ταινία του και μας οδήγησε να δούμε τον κρίκο του κειμένου αυτού. Αυτόν τον κρίκο υιοθετούμε και εμείς και κάνουμε τη θεατρική μεταφορά του μυθιστορήματος του Robert Hichens δια χειρός κυρίας Δαλαμάγκα Καλογήρου. Οπότε μόνο ευγνωμοσύνη που συνδεόμαστε στην αλυσίδα αυτού του κειμένου με έναν τόσο σημαντικό καλλιτέχνη.»
-Στην υπόθεση Παραντάιν (αλλά και γενικότερα…) η μεγάλη διαφορά της κοινωνικής τάξης της κυρίας Παραντάιν με τον νεκρό σύζυγό της, δημιουργεί στην κοινωνία, αλλά και στη δικαιοσύνη, αυτόματα υποψίες για την ενοχή της. Πόσο ρατσιστικό είναι αυτό;
«Δυστυχώς ο ρατσισμός είναι ένα φαινόμενο που υπάρχει όσο και εμείς. Εμείς οι άνθρωποι τον δημιουργήσαμε από τα πρώτα μας βήματα… Σήμερα δεν τον διακρίνουμε πάντα γιατί κάποιες φορές δεν φωνάζει δυνατά αλλά διακριτικά απλώνεται με τρόπο· έχει εξελιχτεί το δημιούργημα μας μαζί με εμάς. Παίζεται ένα παιχνίδι ρατσιστικής διαδρομής σχεδόν παντού, στα σπίτια μας, στη δουλειά μας, στις παρέες μας…
Η κυρία Παρανταϊν έχει βιώσει τόσο πολύ τον ρατσισμό σε όλη της την ζωή, που πια δεν την αγγίζει. Μόνο που τώρα οι ύαινες πέφτουν με ευκολία κατά πάνω της να την κατασπαράξουν· το ξέρει το βλέπει και θα το επιτρέψει, γιατί θέλει να πληρώσει για να απελευθερωθεί.»
-Το έργο αυτό είναι μεταξύ άλλων ένα σκιαγράφημα της δύναμης της γυναικείας επιρροής. Παρ΄ όλα αυτά, αν και σε λίγες ημέρες μπαίνουμε στο 2024, η γυναίκα στην ουσία δεν αντιμετωπίζεται ισότιμα με τους άντρες σχεδόν πουθενά.
«Μετά από αυτά που έγιναν στο Ιράν και το Αφγανιστάν, αυτά που γίνονται τώρα στη Γάζα, μετά από την ποινικοποίηση των αμβλώσεων στην Αμερική, αλλά και εδώ στη χώρα μας με τόσες γυναικοκτονίες, με τόσα κρούσματα και θύματα έμφυλης βίας, με τόσες γυναίκες νοικοκυρές θέλουνε δεν θέλουνε… είναι δύσκολα τα πράγματα ακόμα για πολλές γυναίκες. Σίγουρα όμως είναι καλύτερα από άλλες εποχές, η γυναίκα έχει καταφέρει με αγώνες και δικαίως να κατακτήσει πολλά από τα δικαιώματα που κάποτε δεν είχε, εύχομαι να έρθει η μέρα που γενικά θα απαλλαγούμε από τέτοια θέματα.»
-Το ερωτικό πάθος τυφλώνει και αρκετές φορές έχει ανεξέλεγκτο τέλος. Κι όμως είναι πολύ σπάνιο να αντισταθεί κανείς στον φτερωτό θεό….
«Κανείς δεν πρέπει να αντιστέκεται στον έρωτα!… πάρα μόνο όταν είναι μέρος του παιχνιδιού. Είμαστε φτιαγμένοι και με αυτό και όταν το αρνούμαστε, κάνουμε κακό στον εαυτό μας. Το ερωτικό πάθος προέρχεται από τον πυρήνα μας, για αυτό μπορεί να είναι τόσο δυνατό, όταν εκρήγνυται αναβλύζει αρχέγονη λάβα ικανή να εξαφανίσει ολόκληρο τον κόσμο μας δίνοντάς σου την ευκαιρία να τον ξαναδημιουργήσεις.»
-Πως βλέπετε τα σημεία των καιρών, οι άνθρωποι να αναζητούν τον έρωτα κυρίως μέσα από τις διαδικτυακές γνωριμίες; Νέα τάξη πραγμάτων ή ξεπεσμός του έρωτα;
«Όσοι έχουμε γνωρίσει τον έρωτα πριν το διαδίκτυο σίγουρα είναι δύσκολο να αποδεχτούμε τη νέα τάξη πραγμάτων, γιατί αυτό είναι. Το νέο αυτό «πλαίσιο» που γέννησε το διαδίκτυο έχει τα καλά του αλλά και τα άσχημα του, και το προηγούμενο έτσι ήταν, και το επόμενο έτσι έτσι θα είναι. Δεν μπορούμε να κρατήσουμε τον χρόνο πίσω, είναι προς όφελος μας να προσπαθήσουμε να προσαρμοστούμε όσο μπορεί και επιτρέπει ο καθένας μας. Σε όλα τα πλαίσια που δημιουργήθηκαν στον κόσμο μπορεί να υπάρξει ξεπεσμός είτε το επιτρέψαμε είτε όχι, είτε επιθυμήσαμε ή όχι, είτε το καταλάβαμε ή όχι , το θέμα είναι όταν και αν συμβεί, το μετά.»
Το σίγουρο είναι ότι η «Υπόθεση Παραντάιν» που παίζεται στο «Αγγέλων Βήμα» είναι μια άρτια παραγωγή, με πολύ καλές ερμηνείες από όλους τους ηθοποιούς. Στα ατού της παράστασης, είναι σίγουρα η ευρηματική σκηνοθεσία του Αλέξιου Κοτσώρη, – ο οποίος δεν μένει μόνο στο αναδείξει την αστυνομική πλοκή και το δικαστικό ενδιαφέρον του έργου, αλλά κάνει και μια βαθιά τομή στην ψυχολογία των ηρώων- . Όπως επίσης και τα καλοραμμένα κοστούμια της Nora Ponti, που καθρεφτίζουν απόλυτα το κλίμα της εποχής που γράφτηκε το έργο (1933).
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα του μυθιστορήματος και το έργο του
Στο έργο του Hichens, ο συνταγματάρχης Παραντάιν, ένας τυφλός βετεράνος και ήρωας πολέμου, πλούσιος και με σημαντική κοινωνική θέση, βρίσκεται νεκρός από δηλητήριο και η γυναίκα του κατηγορείται ότι αυτή τον δολοφόνησε. Ο δικηγόρος που υπερασπίζεται την κατηγορούμενη την ερωτεύεται βαθιά. Το βιβλίο βασίζεται εν μέρει στην δολοφονία του James Maybrick, τον οποίο η πολύ νεότερη σύζυγος, Florie, κατηγορήθηκε ότι τον δηλητηρίασε το 1889 με αρσενικό και καταδικάστηκε σε θάνατο. Ο Hichens χρησιμοποίησε επίσης στοιχεία μιας ακόμη πιο συγκλονιστικής δίκης, αυτή της Μαργκερίτ Αλιμπέρ, συζύγου του πρίγκιπα Άλι Καμέλ Φάχμι Μπέη, που το 1922 πυροβόλησε θανάσιμα τον σύζυγό της στο ξενοδοχείο Savoy.
Το 1947, το μυθιστόρημα του Robert Hichens χρησίμευσε ως η βάση της ομώνυμης βραβευμένης ταινίας του Alfred Hitchcock (The Paradine Case) με πρωταγωνιστές τους Gregory Peck, Ann Todd, Alida Valli και Charles Laughton.
«Υπόθεση Παραντάιν»
Επιλογή Δραματολογίου – Θεατρική διασκευή μυθιστορήματος: Μαργαρίτα Δαλαμάγκα-Καλογήρου
Σκηνοθεσία: Αλέξιος Κοτσώρης
Σκηνικά: Alkot
Κοστούμια: Nora Ponti
Πρωτότυπη μουσική: Φάνης Κακοσαίος
Επιμέλεια κίνησης: Χρήστος Νικολάου
Σχεδιασμός Φωτισμού: Αλέξανδρος Πολιτάκης
Βοηθός σκηνοθέτη: Αριστείδης Βέβης
Φωτογραφίες: Νικόλας Παπουτσάκης
Tρέιλερ: Μιχαήλ Μαυρομούστακος
Επιμέλεια κοστουμιών: Θεοδώρα Βεστάρχη
Επικοινωνία: Μαρίκα Αρβανιτοπούλου | Art Ensemble
Παίζουν (με σειρά εμφάνισης): Μαρίνα Παντελάκη, Φωτεινή Τεντολούρη, Ηλέκτρα Μαγγίνα, Βαγγέλης Μάγειρος, Γιώργος Λουράκης, Στέφανος Κακαβούλης, Απόστολος Μαλεμπιτζής, Θάνος Κρομμύδας
Αγγέλων Βήμα – Τόπος Συνάντησης Ανατολής-Δύσης Α.Μ.Κ.Ε
Διεύθυνση: Σατωβριάνδου 36, Ομόνοια (πίσω από το Εθνικό Θέατρο Τσίλλερ)
Πληροφορίες-Κρατήσεις 210-5242211
Παραστάσεις: Σάββατο στις 21:00 & Κυριακή στις 18:00
Διάρκεια: 105 λεπτά
Τιμές εισιτηρίων: 16 Ευρώ (Κανονικό), 12 Ευρώ (Μειωμένο), 5 Ευρώ (Ατέλεια)
Αγορά εισιτηρίων: www.more.com/theater/ypothesi-parantain/
www.aggelonvima.gr, και στο ταμείο του θεάτρου
