Γλυπτά Παρθενώνα: Αλλάζουν το αφήγημα οι Βρετανοί – «Δεν τα αφαιρέσαμε βίαια, ήταν πεταμένα στα ερείπια»

Όλο και περισσότερα “εμπόδια” φαίνεται να προσπαθεί να βάζει το βρετανικό μουσείο στην πιθανή επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα, με το νέο επιχείρημα που προτάσσει να είναι πως “βρέθηκαν ανάμεσα σε ερείπια”. Οι νέες αυτές δηλώσεις δίνουν μια νέα τροπή σε αυτή την ελληνοβρετανική διαμάχη.

“Μεγάλο μέρος της ζωφόρου αφαιρέθηκε στην πραγματικότητα από τα ερείπια γύρω από τον Παρθενώνα. Τα αντικείμενα αυτά δεν αποκόπηκαν όλα από το κτίριο, όπως έχει υποστηριχθεί”, δήλωσε ο αναπληρωτής διευθυντής του μουσείου, δρ. Τζόναθαν Γουίλιαμς, στην ετήσια συνεδρίαση της διακυβερνητικής επιτροπής του οργανισμού παγκόσμιας κληρονομιάς για την προώθηση της επιστροφής των πολιτιστικών αγαθών.

Μενδώνη: “Κλοπή κατά συρροή από τον λόρδο Έλγιν”

Θέση επί του ζητήματος θέλησε να πάρει η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, μέσω δήλωσής της στον Guardian, όπου κατηγορεί τον Έλγιν για “κλοπή κατά συρροή”.

“Με την πάροδο των ετών, οι ελληνικές αρχές και η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχουν αποδείξει με ακλόνητα επιχειρήματα τα αληθινά γεγονότα γύρω από την αφαίρεση των γλυπτών του Παρθενώνα. Ο Λόρδος Έλγιν χρησιμοποίησε παράνομα και άδικα μέσα για να κατασχέσει και να εξάγει τα γλυπτά του Παρθενώνα χωρίς πραγματική νόμιμη άδεια για να το πράξει, σε μια κατάφωρη πράξη κλοπής κατά συρροή”.

Σε άλλο σημείο, ο Guardian αναφέρεται σε άλλη επιστολή του Lusieri που αντικρούει τους ισχυρισμούς του Βρετανικού Μουσείου. Πιο συγκεκριμένα, σε επιστολή που έγραψε στον Έλγιν το 1802 παραδέχτηκε ότι “αναγκάστηκε να γίνει λίγο βάρβαρος” κατά τη διάρκεια μιας επιχείρησης για την απομάκρυνση ενός γλυπτού ανάγλυφου πίνακα ή μετόπης που απεικονίζει μια γυναίκα που παρασύρεται από έναν κένταυρο από το ναό.

Το Βρετανικό Μουσείο, προσθέτει η βρετανική εφημερίδα, το οποίο αγόρασε τις αρχαιότητες το 1816, έχει στις συλλογές του 15 μετόπες, 17 παιδικές μορφές και 75 μέτρα της αρχικής ζωφόρου μήκους 160 μέτρων. Μεγάλο μέρος των υπόλοιπων αγαλμάτων -που θεωρούνται το αποκορύφωμα της κλασικής τέχνης- βρίσκεται στην Αθήνα, και εκτίθενται στο Μουσείο της Ακρόπολης.

Η τελευταία διαμάχη έρχεται μετά την αναζωογόνηση της εκστρατείας της Ελλάδας για την επανένωση των γλυπτών του Παρθενώνα, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να θέτει το θέμα στο επίκεντρο των συνομιλιών της Downing Street με τον Μπόρις Τζόνσον τον Νοέμβριο και τη νέα αυτή προσπάθεια θεωρείται ευρέως πως έθεσε το Βρετανικό Μουσείο σε θέση άμυνας.

“Δε θα υπάρξει ποτέ μια μαγική στιγμή επανένωσης”

Την εξαιρετική κατάσταση των μνημείων της Ακρόπολης παραδέχθηκε ο αναπληρωτής διευθυντής του βρετανικού Μουσείο, ωστόσο δήλωσε ότι η επιθυμία της Ελλάδας για την επανένωση των γλυπτών, ήταν αδύνατη επειδή τόσα πολλά είχαν καταστραφεί από την στιγμή που ο Έλγιν έφτασε στην Ελλάδα.

“Δε θα υπάρξει ποτέ μια μαγική στιγμή επανένωσης, διότι τα μισά από τα γλυπτά του Παρθενώνα έχουν χαθεί για πάντα, τα μισά γλυπτά είχαν καταστραφεί από τα τέλη του 17ου αιώνα, πολύ πριν ο Έλγιν δραστηριοποιηθεί στην Αθήνα”.

Times του Λονδίνου για Γλυπτά Παρθενώνα: Ανήκουν στην Ελλάδα, πρέπει να επιστραφούν

Αξίζει να σημειωθεί ότι, νωρίτερα φέτος, υπέρ της επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα τάχθηκαν και οι Times του Λονδίνου, σε μια “αλλαγή γραμμής” της βρετανικής εφημερίδας που άλλοτε είχε υποστηρίξει την παραμονή τους στη Βρετανία.

Σε άρθρο με τίτλο “Η άποψη των Times για τα Ελγίνεια Μάρμαρα: Ενώνοντας την Ελληνική Κληρονομιά” η ιστορική εφημερίδα σημείωσε πως “η υπόθεση της επιστροφής των Ελγίνειων Μαρμάρων στην Αθήνα έχει γίνει επιτακτική”.

Εκφράζοντας τον θαυμασμό τους, αναφέρουν σχετικά: “Τα Ελγίνεια Μάρμαρα είναι υπέροχα στην απεικόνιση της ανθρώπινης μορφής και στην εντύπωση της κίνησης. Εκατομμύρια έχουν θαυμάσει αυτά τα γλυπτά που κάποτε κοσμούσαν τον Παρθενώνα και τους τελευταίους δύο αιώνες βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, μεταξύ των ωραιότερων αποκτημάτων του”.

Στη συνέχεια, τάσσονται υπέρ της επιστροφής τους στην Αθήνα και σημειώνουν: “Για περισσότερα από 50 χρόνια, καλλιτέχνες και πολιτικοί υποστήριξαν ότι τα τόσο θεμελιώδη τεχνουργήματα για την πολιτιστική ταυτότητα ενός έθνους πρέπει να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Το μουσείο και η βρετανική κυβέρνηση, με την στήριξη των Times, αντιστάθηκαν στην πίεση. Όμως οι καιροί και οι συνθήκες αλλάζουν. Τα γλυπτά ανήκουν στην Αθήνα. Τώρα πρέπει να επιστρέψουν.”

“Η Βρετανία έχει προβάλει επιχειρήματα για τη συνέχιση της κατοχής. Η αυξανόμενη ατμοσφαιρική ρύπανση στην Αθήνα έχει επηρεάσει μεγάλο μέρος του Παρθενώνα, ενώ τα Ελγίνεια Μάρμαρα έχουν διατηρηθεί σε σχεδόν παρθένα κατάσταση σε ένα καθαρό, ασφαλές περιβάλλον. Αυτό το επιχείρημα δεν ισχύει πλέον. Όχι μόνο τα Ελγίνεια Μάρμαρα έχουν ήδη υποστεί ζημιές από ακατάλληλο καθαρισμό, αλλά η Ελλάδα έχει χτίσει ένα υπέροχο μουσείο δίπλα στην Ακρόπολη, ασφαλές και προσβάσιμο, όπου φυλάσσονται τώρα τα αυθεντικά γλυπτά και όπου τα μάρμαρα θα συμπλήρωναν τη ζωφόρο” τονίζουν σχετικά με τις αιτιάσεις της βρετανικής πλευράς και συνεχίζουν:

“Είναι σαν να βγάζεις τον Άμλετ από το σύνολο των έργων του Σαίξπηρ και να λες ότι τα υπόλοιπα μπορούν ακόμα να υπάρχουν χωριστά”.

“Η επιστροφή των Ελγίνειων Μαρμάρων θα ήταν μια μεγαλόψυχη χειρονομία όταν η Βρετανία χρειάζεται να αναζωπυρώσει τις ευρωπαϊκές φιλίες” καταλήγει η βρετανική εφημερίδα.