Συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν: Ανοίγει ο δρόμος για επώδυνες λύσεις – Για εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο και διχοτόμηση της Κύπρου

Η «ΣΚΛΗΡΗ ατζέντα» της Τουρκίας με το σύνολο σχεδόν των μονομερών της διεκδικήσεων για Αιγαίο και Θράκη και η διχοτομική λύση που προωθεί για την Κύπρο βρέθηκαν στο τραπέζι των συζητήσεων Ερντογάν -Μητσοτάκη στην Άγκυρα, αν και δημοσίως μείζονα και ακανθώδη προβλήματα «καλύφθηκαν» διακριτικά πίσω από την λεγόμενη θετική ατζέντα και την καλή ατμόσφαιρα που επικράτησε στην επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού στην Άγκυρα, αλλά και την δημόσια «κόντρα» των δύο ηγετών για το Μεσανατολικό και την Χαμάς.

Πάντως όπως έγραψε και η “ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ KONTRA” τα ακανθώδη και δύσκολα θέματα θα συζητηθούν πιθανότατα στην συνάντηση Μητσοτάκη -Ερντογάν στη Νέα Υόρκη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ το τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου. Άλλωστε και οι δύο ηγέτες στις δημόσιες δηλώσεις τους άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο ο νέος κύκλος συνομιλιών τους να πραγματοποιηθεί στη Νέα Υόρκη.

Απ’ όσα δημοσίως προέκυψαν από τις δηλώσεις του κ. Ερντογάν:

– φαίνεται πως επιμένει στον εφ΄ όλης της ύλης απευθείας διάλογο άνευ προϋποθέσεων, εμμένοντας στο ότι δεν συζητάει μόνο το θέμα οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, αλλά όλα τα «αλληλένδετα προβλήματα των Τουρκοελληνικών σχέσεων (δηλαδή αποστρατιωτικοποίηση νησιών, εύρος εναέριου χώρου, εύρος χωρικών υδάτων υπό την πάγια τουρκική θέση που είναι αντίθετη στην επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων πάνω από τα 6.νμ, μη αναγνώριση υφαλοκρηπίδας στα νησιά, γκρίζες ζώνες κ.ά.). Φαίνεται δε ότι τουλάχιστον έγινε μια βολιδοσκόπηση γύρω από αυτά τα καυτά θέματα στην κατ’ ιδίαν συνάντηση των δύο ηγετών που διήρκεσε μιάμιση ώρα και με τον Ερντογάν να δηλώνει δημοσίως χαρακτηριστικά: «Συζητήσαμε και τα αλληλένδετα προβλήματα στις διμερείς σχέσεις. Θέλουμε να τα επιλύσουμε στο πλαίσιο καλού διαλόγου και γειτονίας».

• – επιμένει σκληρά σε διχοτομική λύση στο Κυπριακό με αναγνώριση δύο κρατών (νομιμοποίηση και αναγνώριση του ψευδοκράτους) κάτι που δημοσίως υποστηρίζει η Τουρκία όλο το τελευταίο διάστημα καθώς και ο κατοχικός ηγέτης Τατάρ, ο οποίος μάλιστα το έθεσε και στον Γ.Γ του ΟΗΕ, μιλώντας μάλιστα για τις «πραγματικότητες» στο νησί. Ο κ. Ερντογάν στις δημόσιες δηλώσεις του και αναφερόμενος στο Κυπριακό έκανε λόγο για «δίκαιη και βιώσιμη λύση βάση των πραγματικοτήτων στο νησί».
• – επέμεινε, αντίθετα με τις προβλέψεις της Συνθήκης της Λωζάνης, σε τουρκική μειονότητα στη Θράκη και στην προστασία των δικαιωμάτων της.

Παράλληλα αρνήθηκε να αλλάξει την απόφαση του για μετατροπή της ιστορικής Μονής της Χώρας σε Τέμενος, αλλά και να άρει τις απειλές αναφορικά με την πρόθεση της Ελλάδας να δημιουργήσει δύο οικολογικά πάρκα, ένα στο Ιόνιο και ένα στο Αιγαίο.

Βέβαια ο Τούρκος Πρόεδρος ήταν ιδιαίτερα προσεκτικός στο τόνο και στο ύφος των δημόσιων δηλώσεων του, καθώς επιδιώκει να εμφανίσει ένα ήπιο προσωπείο στη Διεθνή Κοινότητα και τις ΗΠΑ και ότι επιθυμεί τον διάλογο με την Ελλάδα. Σήκωσε τους τόνους μόνο στο θέμα της Χαμάς και για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης, αλλά και λόγω της «ρήξης» του με το Ισραήλ.

Ωστόσο ο κ. Ερντογάν, φρόντισε να είναι απόλυτα σαφής και κατηγορηματικός αναφορικά με την σκληρή ατζέντα του και τις μονομερείς διεκδικήσεις και το καθεστώς του Αιγαίου στην συνέντευξη του στην «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ», την παραμονή της συνάντησης του με τον κ. Μητσοτάκη που θεωρείται ως προπομπός των όσων θεμάτων θα έθετε στο τραπέζι των συνομιλιών με τον Έλληνα Πρωθυπουργό.

Τα τρία καίρια και βασικά ζητήματα που έθεσε στην συνέντευξη του που ουσιαστικά καθόρισαν και την ατζέντα του με τον κ. Μητσοτάκη ήταν:

• – διχοτομική λύση στο Κυπριακό κάτι για το οποίο είναι αμετακίνητος (όπως και ο Τατάρ) όλο το τελευταίο διάστημα προτάσσοντας «λύση» με βάση τις πραγματικότητες στη Κύπρο (δύο κράτη) και πετώντας στον κάλαθο των αχρηστών τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και τις Συμφωνίες Κορυφής για διζωνική- δικοινοτική ομοσπονδία
• – επέμεινε ότι στην Χάγη πρέπει να πάνε πακέτο όλα τα θέματα ( τις μονομερείς αξιώσεις της Τουρκίας που παγίως θέτει) και όχι μόνο η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ
• -ευθεία αμφισβήτηση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, εγείροντας πάλι θέμα κυριαρχίας επί των μικρών, ακατοίκητων νησιών, αλλά και του δικαιώματος της Ελλάδας για θαλάσσια πάρκα Η απάντηση του ήταν και ενδεικτική και χαρακτηριστική: «Η έγερση ζητημάτων κυριαρχίας δεν είναι μια κατάσταση που βλάπτει το έδαφος του διαλόγου και εμποδίζει την πρόοδό του….Τα θέματα αυτά έχουν ήδη μια ιδιαίτερη θέση στον κατάλογο των θεμάτων που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Μπορούμε να συζητήσουμε τα ζητήματα αυτά με μια προοπτική που απέχει από τετελεσμένα και υιοθετώντας μια προσέγγιση που πιστεύει στη λύση. Ολοι γνωρίζουν πόσο ευαίσθητοι είμαστε, ως Τουρκία, για το περιβάλλον. Ωστόσο, δεν θα ήταν σωστό να το δούμε αυτό ως ένα εύχρηστο κάλυμμα και να προσπαθήσουμε να κρύψουμε πίσω του άλλες αμφιλεγόμενες καταστάσεις. Κάθε ζήτημα πρέπει να αντιμετωπίζεται στο δικό του πλαίσιο. Πράγματι, το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας ενθαρρύνει τη συνεργασία, μεταξύ των παράκτιων κρατών σε κλειστές ή ημίκλειστες θάλασσες όπως το Αιγαίο, μεταξύ άλλων και σε περιβαλλοντικά θέματα. Από την άλλη πλευρά, όλοι γνωρίζουν ότι η Τουρκία δεν θα δεχθεί de facto καταστάσεις σε αυτή τη γεωγραφία»

Πάντως όπως έγραψε και η “ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ KONTRA” τα ακανθώδη και δύσκολα θέματα θα συζητηθούν πιθανότατα στην συνάντηση Μητσοτάκη -Ερντογάν στη Νέα Υόρκη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ το τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου. Άλλωστε και οι δύο ηγέτες στις δημόσιες δηλώσεις τους άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο ο νέος κύκλος συνομιλιών τους να πραγματοποιηθεί στη Νέα Υόρκη.

Οι παρεμβάσεις Μητσοτάκη

Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, απαντώντας στις αιτιάσεις του κ. Ερντογάν περί «τουρκικής μειονότητας» στη Θράκη επεσήμανε:

«Οι μειονότητες στις χώρες μας που προσδιορίζονται από τη συνθήκη της Λωζάνης αποτελούν γέφυρα φιλίας. Ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη συνθήκη της Λωζάνης και το έμπρακτο ενδιαφέρον για την ευημερία της επιβεβαιώνεται με την έμπρακτη τήρηση αρχών ισονομίας και ισοπολιτείας και με τη λήψη ειδικών μέτρων που απολαμβάνουν οι μουσουλμάνοι της χώρας μας». Πρόσθεσε ότι «θα ήταν ευχής έργο αν την ίδια άνθηση γνώριζε ο διαρκώς συρρικνούμενος ελληνισμός στην Τουρκία».

Σε ότι αφορά το Κυπριακό ο κ. Μητσοτάκης επεσήμανε πως «προφανώς διαφωνούμε, αλλά το αντίδοτο στο αδιέξοδο δεν μπορεί να είναι άλλο από το διάλογο» και πρόσθεσε ότι «πρέπει να δοθεί χρόνος στην ειδική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ». Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι η Ελλάδα υποστήριζε και υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας με προϋπόθεση το σεβασμό του ευρωπαϊκού κεκτημένου.

Αναφορικά με την επιμονή του κ. Ερντογάν να μετατρέψει την εμβληματική Μονή της Χώρας σε Τέμενος, ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε πως «είχαμε ευκαιρία να συζητήσουμε τη στενοχώρια μας, τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας θα λειτουργήσει ως τέμενος. Κατ’ ελάχιστον είναι πολύ σημαντικό να διαφυλάξουμε την ξεχωριστή πολιτιστική αξία του μνημείου, ώστε να είναι επισκέψιμο από όλους».

Κόντρα για Χαμάς

Οι κ.κ Μητσοτάκης και Ερντογάν επιδόθηκαν σε «μπρα ντε φερ» αναφορικά με το Μεσανατολικό και την Χαμάς. Ο κ. Μητσοτάκης επεσήμανε πως «με την Τουρκία δεν συμφωνούμε πάντα στα θέματα που αφορούν τη Μέση Ανατολή. Η θέση της Αθήνας είναι ότι το Ισραήλ είχε κάθε δικαίωμα να αμυνθεί. Όμως, συμφωνούμε στο ότι πρέπει να σταματήσει η ασύμμετρη χρήση βίας και το αιματοκύλισμα στην περιοχή και να οδηγηθούμε σε ανακωχή διαρκείας, να προστατευθούν οι άμαχοι της Γάζας και να απελευθερωθούν οι όμηροι. Συμφωνούμε ότι θα ήταν κολοσσιαίο λάθος να εκδηλωθεί χερσαία επίθεση στη Γάζα. Μόνη βιώσιμη επιλογή η επιστροφή στην πολιτική διαδικασία και η λύση των δύο κρατών».

Ο Τούρκος πρόεδρος τοποθετήθηκε για το θέμα της Χαμάς, εκφράζοντας την αντίθεσή του με την προσέγγιση του κ. Μητσοτάκη.

«Αξιότιμε φίλε, θέλω να σε ευχαριστήσω, αλλά υπάρχει σημαντικό θέμα, που δεν συμφωνούμε. Εγώ δεν θεωρώ τρομοκρατική οργάνωση τη Χαμάς. Αντιθέτως, έχουν ιδρυθεί το ’47 για να προστατεύσουν τα εδάφη τους. Είναι αντιστασιακή οργάνωση απέναντι στην απώλεια ανθρώπινων ζωών, που δίνει αγώνα προστασίας. Είναι βάναυση και αδίστακτη προσέγγιση ο χαρακτηρισμός της ως τρομοκρατική οργάνωση. Δίνουν αγώνα να προστατεύσει τα εδάφη και τον λαό τους. Άλλωστε κι εσείς δώσατε θετική ψήφο στα Ηνωμένα Έθνη και σας ευχαρίστησα γι’ αυτό. Αλλά, αν το πείτε τρομοκρατική οργάνωση, αυτό θα μας λυπούσε. Παρακολουθώ τη Χαμάς και στη χώρα μου υπάρχουν πάνω από 1.000 μέλη της που νοσηλεύονται. Δεν μπορώ να συμφωνήσω με την προσέγγισή σας, γιατί σκοτώνονται τόσα μέλη της, τους επιτίθενται με κάθε όπλο και πυρομαχικό, έχουν εκτοπιστεί από τα εδάφη τους. Αν την ονομάσετε τρομοκρατική οργάνωση, αυτό θα με λυπούσε» είπε χαρακτηριστικά.