Ποιος μιλάει για τη «γενιά του Μνημονίου»;

Ήταν μικρά παιδιά όταν η χώρα, με την κοινωνία ανυποψίαστη, «έσκασε» στα βράχια της χρεοκοπίας. Τα χρόνια περνούσαν, τα παιδιά μεγάλωναν και σίγουρα ζούσαν σε μία διαφορετική πραγματικότητα από εκείνη που ζούσαν στην παιδική τους ηλικία οι πατεράδες –ακόμη και οι παππούδες τους. Όχι οι παππούδες τους, μετά την Κατοχή, είχαν περισσότερα υλικά αγαθά. Αλλά διότι ακόμη κι εκείνη η μετακατοχική δρακογενιά, μεγάλωνε με μία βεβαιότητα που γεννούσε ελπίδα: με τη βεβαιότητα ότι θα ζήσει καλύτερα από τις προηγούμενες γενιές. Και όντως το κατάφερε και μετέδωσε αυτή τη βεβαιότητα στα παιδιά της. Και εκείνα στα παιδιά τους και ούτω καθεξής. Και μετά, «έσκασε» το Μνημόνιο και η φούσκα της χώρας.

Η «γενιά του Μνημονίου» λοιπόν, δηλαδή οι σημερινοί 17άρηδες, 20άρηδες, 25άρηδες αλλά και 30άρηδες έζησαν, είτε ως μωρά και παιδιά δημοτικού, είτε ως έφηβοι που ονειρεύονταν το μέλλον, χωρίς τη βεβαιότητα των προγόνων τους: η ανασφάλεια ότι δεν ξέρουμε τί μας ξημερώνει βάρυνε όλα τα παιδικά και εφηβικά τους χρόνια –κάθε μέρα δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου προανήγγελλαν έξοδο της χώρας από το ευρώ και χρεοκοπία, μία εθνική καταστροφή απρόβλεπτων διαστάσεων, δηλαδή. Η μαμά υφίστατο μείωση μισθού. Ο μπαμπάς απολυόταν και θα έκανε πολύ καιρό για να βρει μία δουλειά με μικρότερο μισθό και βαρύτερες ώρες και συνθήκες δουλειάς. Η ανασφάλεια για το μέλλον ήταν μία δαμόκλειος σπάθη που επεκρέματο επί των κεφαλών όλων μας.

Και μπορεί τα τελευταία 5 χρόνια, από τον Αύγουστο του 2018 που ο Αλέξης Τσίπρας υπέγραψε την έξοδο της χώρας από τα Μνημόνια και το καθεστώς αναξιοπρέπειας, να έχουμε όλοι πάρει μία ανάσα, αλλά τίποτα δεν είναι όπως παλιά. Και η «γενιά του Μνημονίου» επίσης δεν είναι όπως καμία από τις παλιές. Τρία μνημόνια και μία πανδημία μετά, αυτή η γενιά υφίσταται «στο πετσί» της τον ζοφερό συνδυασμό της στεγαστικής κρίσης και της εμπέδωσης των συνθηκών ζούγκλας στην αγορά εργασίας.

Πληρώνονται λίγα και τα ενοίκια είναι στα ύψη. Για ελπίδα αγοράς σπιτιού στο μέλλον, ούτε λόγος. Όσοι-ες δεν είναι εγκλωβισμένοι στο παιδικό τους δωμάτιο, σκέφτονται τη συγκατοίκηση ως λύση ή νοικιάζουν κάτι άθλια αχούρια, απλώς για να έχουν τον χώρο τους.

Η έννοια του συλλογικού έχει υποχωρήσει. Στη «γενιά του μνημονίου» η ατομοκεντρική προσέγγιση των πραγμάτων είναι πολύ εντόνοτερη από τις προηγούμενες γενιές και η έννοια της συλλογικότητας έχει υποχωρήσει. Επίσης, έχει υποχωρήσει και ο τρόπος διαλόγου και πρόσληψης των πραγμάτων. Είναι η γενιά του «δεν έχω χρόνο» -δεν διαβάζουν εφημερίδες, δεν τούς αρέσουν οι περιττές πολυλογίες, δεν έχουν χρόνο για τίποτα πιο πολυσύνθετο από την αμεσότητα και τις λίγες λέξεις που «χωρούν» στις αναρτήσεις τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Και, πάνω απ’ όλα, έχουν θέσει χαμηλά τον πήχυ, γιατί η ίδια η ζωή τούς το «έμαθε», με τον χειρότερο δυνατό τρόπο: την ώρα που πολλοί λοιδορούσαν τον Κυριάκο Μητσοτάκη για την πελατειακή λογική των λογής λογής «pass», αυτά τα επιδόματα έκαναν δουλειά –κι ας προέρχονταν από εκείνους που για σχεδόν 5 χρόνια είχαν δαιμονοποιήσει τα επιδόματα και τα αντιμετώπιζαν με όρους κοινωνικού αυτοματισμού («ο Τσίπρας υπερφορολογεί τη μεσαία τάξη για να δίνει επιδόματα στους πελάτες του», μας έλεγαν).

Με άλλα λόγια, η «γενιά του Μνημονίου», που αποτελεί και το μέλλον της χώρας, μιλάει διαφορετικά, ακούει διαφορετικά, προσλαμβάνεται την πραγματικότητα διαφορετικά, διαβουλεύεται και συνδιαλέγεται διαφορετικά. Και, αν θέλουμε κάποτε να αλλάξουν τα πράγματα, θα πρέπει οι πολιτικές δυνάμεις να σκεφτούν πώς μπορούν να προσεγγίσουν αυτή τη γενιά. Γιατί μόνο ένας τρόπος υπάρχει: διαφορετικά.