Tου ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΟΥΡΟΥΜΠΛΗ *
Στις αρχές του ’80, η τότε Κυβέρνηση υπό τον αείμνηστο Ανδρέα Παπανδρέου, θεμελίωσε έναν επαναστατικό θεσμό, αυτόν του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Στο σημείο αυτό, οφείλω να υπογραμμίσω ότι η θεσμοθέτηση ενός τέτοιου ύψιστης κοινωνικής σημασίας θεσμού, έγινε σε περίοδο που το κοινωνικό κράτος σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρισκόταν σε υποχώρηση.
Ως Επιστημονικός Σύμβουλος όλων των Υπουργών Υγείας εκείνης της περιόδου, γνωρίζω τις δυσκολίες του εγχειρήματος, αλλά και την αποφασιστικότητα της πολιτικής βούλησης να προχωρήσει το εγχείρημα.
Σαράντα χρόνια πορείας, με αδυναμίες, ιδιαίτερα σε περιόδους συντηρητικών κυβερνήσεων και με ενισχύσεις σε άλλες εποχές (π.χ. Υπουργίας Δημήτρη Κρεμαστινού, διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και άλλες), χτίστηκαν 16 καινούργια νοσοκομεία στην επαρχεία, το Αττικό Νοσοκομείο στην Αθήνα, σαράντα προνοιακά κέντρα σε ισάριθμους νομούς της Ελλάδας, δεκάδες πρωτοβάθμιες μονάδες ΤΟΜΥ και ενισχύθηκε το σύστημα με καινούργιο εξοπλισμό και εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Οι δεξιές κυβερνήσεις της Ελλάδας, ποτέ δεν πίστεψαν αυτόν τον θεσμό.
Η ύπαρξη του Εθνικού Συστήματος Υγείας, με τα 180 Κέντρα Υγείας σε όλη την Ελλάδα, εμπέδωσε σε μεγάλο βαθμό, το αίσθημα της ασφάλειας στον Έλληνα πολίτη και εξασφάλισε σε σημαντικό επίπεδο την πεποίθηση ότι όλοι οι πολίτες μπορούν να εμπιστεύονται τη θεραπεία της υγείας τους στο Ε.Σ.Υ., χωρίς διακρίσεις, ανεξαρτήτως οικονομικής κατάστασης.
Απ’ όσο γνωρίζουμε, τα τελευταία πέντε χρόνια, όλοι οι διατελέσαντες Υπουργοί Υγείας, διεκήρυξαν, ο καθένας ξεχωριστά από μια μεταρρύθμιση, η οποία, ως θαύμα, χωρίς σοβαρή οικονομική ενίσχυση, θα επέλυε τον Γόρδιο δεσμό της αναβάθμισης του Συστήματος Υγείας (που τελικά, απεδείχθη απορρύθμιση). Αλλά, όπως γνωρίζουμε όλοι, τα θαύματα στην Ελλάδα κρατούν τρεις μόνο μέρες.
Και, ενώ μας βομβαρδίζουν για το πόσο καλά πάει η οικονομία, μας ομολογούν κυνικά, ότι δεν μπορούν να δώσουν τις αυξήσεις στο υγειονομικό προσωπικό, όχι όσες ισχύουν στο Βέλγιο ή στην Ολλανδία, ούτε καν εκείνες της Ρουμανίας.
Γι’ αυτό αποφάσισαν να υλοποιήσουν έναν θεσμό που -όλως τυχαίως!- ψήφισε μια άλλη κυβέρνηση Μητσοτάκη το 1992 και την οποία δεν διανοήθηκε να υλοποιήσει ούτε η κυβέρνηση Καραμανλή, ούτε η κυβέρνηση Σαμαρά. Το καινούργιο εφεύρημά τους, προκειμένου δήθεν να μειωθούν οι λίστες αναμονής, είναι η λειτουργία απογευματινών επί πληρωμή υπογραμμισμένων χειρουργείων, χωρίς, υποτίθεται, να περιοριστούν τα πρωινά δωρεάν χειρουργεία.
Οφείλουν όμως να ξέρουν οι κύριοι (επειδή γνωρίζουν οι παρεπιδημούντες την Ιερουσαλήμ) ότι, όταν θεσπίσθηκαν τα απογευματινά ιατρεία επί πληρωμή, θεσπίσθηκε και ο θεσμός των Τακτικών Ιατρείων, ο θεσμός που μπορούσε να πάει κάποιος να εξεταστεί χωρίς να πληρώσει.
Σήμερα όμως, είναι γνωστό ότι ο θεσμός των δωρεάν εξετάσεων στα Τακτικά Ιατρεία έχει εντελώς ατονήσει. Το ίδιο θα επισυμβεί βαθμιαία και με τα πρωινά χειρουργεία.
Ο νέος θεσμός των απογευματινών χειρουργείων κατεδαφίζει την πιο βασική Αρχή πολιτικής και ιδεολογικής θεμελίωσης του Ε.Σ.Υ. Το Ε.Σ.Υ. φτιάχτηκε στη υψίστατη αξία της Αρχής «όλοι ίσοι μπροστά στην ζωή και στον θάνατο».
Σήμερα επανερχόμαστε στην προ-θεμελίωσης του Ε.Σ.Υ. περίοδο υποανάπτυκτου καπιταλισμού, όπου ορίζεται ότι, όποιος έχει χρήματα μπορεί να ζήσει. Και η ζωή των υπολοίπων – στα αζήτητα!
Η κυβέρνηση της Ν.Δ. ισχυρίζεται ότι προχωρά στην πρόσληψη 6.500 μονίμων υγειονομικών (με 800 ευρώ οι Νοσηλευτές και με 1.200 ευρώ οι Επιμελητές).
Μπορεί όμως κάποιος να μας πει επιτέλους, τα τελευταία 5 χρόνια, πόσοι μόνιμοι από τις προκηρύξεις τις Ν.Δ., έχουν προσληφθεί;
Ούτε πρόληψη πρωτοβάθμια έχουμε, ούτε προσλήψεις.
Ο ελληνικός λαός δικαιούται ένα νέο Εθνικό Σύστημα Υγείας, με νέα αρχιτεκτονική δομή, με διεπιστημονική πρωτοβάθμια πρόληψη και εξωνοσοκομειακή περίθαλψη στην κοινότητα, για να μπορέσουμε να διατηρήσουμε υγιή και παραγωγικό τον άνθρωπο, στο μεγαλύτερο δυνατό διάστημα της ζωής του, επειδή έρχονται επιδημίες και πανδημίες. Ένα νέο δωρεάν, καθολικό Σύστημα, με θεσμοθετημένη, διάφανη και αντικειμενική αξιολόγηση ανθρώπων, δομών και υπηρεσιών.
Μόνο έτσι, θα έχουμε ένα σύστημα όπου θα αναβαθμίζονται συνεχώς και διαρκώς τα ποιοτικά του χαρακτηριστικά, που θα υπηρετεί όλους και όχι μόνο τους προνομοιούχους.
* Πρώην Υπουργός και Βουλευτής
