ΝΕΟ ΣΚΛΗΡΟ εκβιασμό στο Αιγαίο επιχειρεί η Τουρκία, με ευθεία αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, με την οριοθέτηση Θαλασσίων Πάρκων. Πρακτικά τα θαλάσσια πάρκα που ετοιμάζεται να οριοθετήσει η Τουρκία «πέφτουν πάνω» στα θαλάσσια πάρκα που εξήγγειλε η Ελλάδα στο Αιγαίο και Ιόνιο.
Ειδικότερα για το Αιγαίο στις περιοχές που πρόκειται να καλύψει το πάρκο που εξήγγειλε η Ελλάδα βρίσκονται περισσότερες από 15 νησίδες και βραχονησίδες τις οποίες η Τουρκία αυθαίρετα χαρακτηρίζει «γκρίζες ζώνες».
Νέα συνάντηση
Η εξέλιξη αυτή έρχεται λίγες μόνο μέρες μετά την συνάντηση Ερνογάν – Μητσοτάκη στην Άγκυρα και ενώ προετοιμάζεται η νέα συνάντηση των δύο ηγετών στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Σύμφωνα μάλιστα με τις πληροφορίες Ερντογάν και Μητσοτάκης πιθανότατα θα συζητήσουν τα λεγόμενα δύσκολα θέμα (οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας κλπ), ενώ και στη συνάντηση της Άγκυρας η Τουρκική πλευρά είχε εκφράσει την αντίθεση και την δυσφορία της για την εξαγγελία δημιουργίας θαλάσσιων πάρκων από την Ελλάδα.
Υφαλοκρηπίδα
Την επομένη μάλιστα της συνάντησης Ερντογάν – Μητσοτάκη στην Άγκυρα ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν σε δηλώσεις του διαμήνυσε πως το θέμα των θαλασσίων πάρκων που ανήγγειλε η Ελλάδα θα πρέπει να συζητηθεί γιατί εμπίπτει στην διαδικασία οριοθέτησης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας ανάμεσα στις δύο χώρες. Πρακτικά ο κ. Χακάν «φόρτωσε» και αυτό το θέμα στα «αλληλένδετα» με την οριοθέτηση, προσθέτοντας το στην ατζέντα των ελληνοτουρκικών συνομιλιών. Όπως αποκάλυψε η τουρκική εφημερίδα «ΣΑΜΠΑΧ», η Τουρκία προετοιμάζει την οριοθέτηση δικών της θαλάσσιων πάρκων που σημαίνει ότι επιχειρεί να ακυρώσει την δημιουργία των θαλάσσιων Πάρκων ή να επιβάλει την συνδιαχείριση κοινών περιβαλλοντικών προγραμμάτων στις περιοχές και της ελληνικής επικράτειας στο Αιγαίο.
Γαλάζια πατρίδα
Εκτιμάται ότι μια τέτοια εξέλιξη προφανώς θα επηρεάσει το κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις σε μια περίοδο μάλιστα όπου διεξάγονται συνομιλίες στο ψηλότερο επίπεδο μεταξύ των δύο. Η τουρκική εφημερίδα που πρόσκειται στην κυβέρνηση Ερντογάν επικαλούμενη τούρκους αξιωματούχους κάνει λόγο για κίνηση «οφθαλμού έναντι οφθαλμού» στην ελληνική πρωτοβουλία για την ίδρυση Θαλασσίων Πάρκων σε Ιόνιο και Αιγαίο. Υπενθυμίζεται ότι η τουρκική ηγεσία και ο ίδιος ο Ερντογάν έχουν προειδοποιήσει ότι δεν θα αποδεχθούν τετελεσμένα,ενώ το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών είχε με ανακοίνωση του κάνει λόγο για τετελεσμένα σε νησιά αδιευκρίνιστης κυριαρχίας ή που δεν έχει αποδοθεί η κυριαρχία τους με Διεθνείς Συνθήκες στην Ελλάδα, επαναφέροντας έτσι την θεωρία των «γκρίζων ζωνών». Επιλέον το τουρκικό Υπουργείο Άμυνας είχε κάνει λόγο ακόμη και για ανάληψη δράσης προκειμένου να προστατευθούν τα δικαιώματα της Τουρκίας στην «Γαλάζια Πατρίδα».
Θαλάσσια πάρκα
Η Σαμπάχ επικαλείται Τούρκο αξιωματούχο ο οποίος ενημέρωσε ότι το τουρκικό Υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών θα σχεδιάσει επί χάρτη τα τουρκικά θαλάσσια Πάρκα στην περιοχή, χωρίς ωστόσο να ξεκαθαρίζεται για ποιο ακριβώς σημείο γίνεται η αναφορά. Τα ελληνικά θαλάσσια Πάρκα τα οποία η Ελληνική κυβέρνηση και ο ίδιος ο πρωθυπουργός έχουν δηλώσει κατηγορηματικά ότι θα προχωρήσουν κανονικά προβλέπουν αφού γινει η οριοθέτηση τους, την επιτήρηση των κητοειδών και των πτηνών με drones, δορυφόρους και συστήματα ΑΙ ενώ θα προβλέπεται περιορισμός της ανθρώπινής παρουσίας και φυσικά θα απαγορεύεται η οποιαδήποτε κατασκευή επι των νησίδων και βραχονησίδων.
Γκρίζες ζώνες
Η Αθήνα έχει δηλώσει κατηγορηματικά ότι δεν τίθεται θέμα συζήτησης για την άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας στην επικράτεια της. Στις περιοχές που πρόκειται να καλύψει το Θαλάσσιο Πάρκο του Αιγαίου βρίσκονται περισσότερες από 15 νησίδες και βραχονησίδες τις οποίες η Τουρκία αυθαίρετα και κατά παράβαση των διεθνών συνθηκών χαρακτηρίζει «γκρίζες ζώνες». Τουρκική διπλωματική πηγή που επικαλείται η Σαμπάχ δηλώνει ότι «η Άγκυρα δεν ενημερώθηκε εκ των προτέρων για το θέμα ούτε έχει λάβει κανενός είδους διαβούλευση ή προσφορά συνεργασίας. Η κίνηση θεωρείται τετελεσμένο γεγονός». Σύμφωνα με την εφημερίδα που έχει στενή σχέση με την κυβέρνηση Ερντογάν η «δημιουργία θαλάσσιων πάρκων σε μια τέτοια αμφισβητούμενη περιοχή θα επιδεινώσει την κατάσταση εάν δεν βρεθεί μια φόρμουλα συνεργασίας. Η μονομερής κίνηση της Ελλάδας χωρίς διαβούλευση με την Τουρκία μεταφράζεται σε μετατροπή σε επικράτεια, μέσω της οριοθέτησης και της ρύθμισης της χρήσης των πόρων εντός αυτής της γεωγραφικά καθορισμένης περιοχής».
Συν διαχείριση
Το δημοσίευμα προβάλει ως μοναδική λύση την συνεργασία των δυο χωρών για ένα ευαίσθητο περιβαλλοντικό θέμα επικαλούμενο την διασυνοριακή συνεργασία Μαλαισίας και Φιλιππίνων το 1996 για την προστασία της χελώνας στην θάλασσα Σουλού. Σύμφωνα με διπλωματικούς και πολιτικούς παρατηρητές η Τουρκία απειλώντας και εκβιάζοντας με τετελεσμένα ακόμη και σε περιοχές δυτικά των Δωδεκανήσων θέλει είτε να ακυρώσει το ελληνικό σχέδιο είτε να εξασφαλίσει ότι θα υπάρξει συν διαχείριση του περιβαλλοντικού αυτού προγράμματος το οποίο όμως αφορά περιοχές ελληνικής κυριαρχίας την οποία αμφισβητεί η Τουρκία. Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους είναι σαφές ότι δεν μπορεί να υπάρξει συνεργασία τέτοιου είδους όπως την εννοεί η τουρκική πλευρά, όσο υπάρχει αμφισβήτηση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και ελληνικής κυριαρχίας. Να σημειωθεί ότι ο Εκπρόσωπος του υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Τουρκίας, υποναύαρχος Ζεκί Ακτούρκ, είχε δηλώσει πριν από έναν μήνα πως:
Πρωτοβουλίες
«Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε στις 8 Απριλίου 2024 ότι θα ανακηρυχθούν δύο μεγάλα θαλάσσια πάρκα στο Αιγαίο Πέλαγος και το Ιόνιο Πέλαγος. Το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας μας έχει αναλάβει τις απαραίτητες διπλωματικές πρωτοβουλίες σχετικά με τα πάρκα που σχεδιάζεται να ανακοινωθούν και έχει δηλώσει ότι μονομερείς de facto καταστάσεις στα “νησιά, νησίδες και βράχους των οποίων η κυριαρχία δεν έχει μεταβιβαστεί με συνθήκες” δεν θα γίνουν αποδεκτές και δεν θα έχουν καμία νομική συνέπεια.
Επιχειρηματολογία
Ως υπουργείο, βρισκόμαστε σε επαγρύπνηση για την προστασία των δικαιωμάτων, των ενδιαφερόντων και των συμφερόντων μας στο Αιγαίο και την αποτροπή των μονομερών προσπαθειών της Ελλάδας για τη δημιουργία μονομερoύς καθεστώτος». Την ίδια επιχειρηματολογία επαναλαμβάνει το άρθρο της τουρκικής εφημερίδας, στο οποίο η δημοσιογράφος που το υπογράφει επικαλείται τη δήλωση «Τούρκου αξιωματούχου που μίλησε υπό τον όρο να μην κατονομαστεί», ο οποίος φέρεται να είπε πως το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών της Τουρκίας πρόκειται να χαρτογραφήσει τα δικά του Θαλάσσια Πάρκα στην περιοχή, χωρίς ωστόσο να ξεκαθαρίζεται σε ποια περιοχή γίνεται η αναφορά.
