Παρά τις τραυματικές εμπειρίες από το αλήστου μνήμης Συμβούλιο
Στέμματος, η μεταπολιτευτική μας δημοκρατία, πιο συγκεκριμένα η
«θηριώδης» της ΝΔ, πλειοψηφία, προχώρησε, με το Σύνταγμα του
1975, στην εκ νέου θεσμοθέτησή του, με την απλή μετονομασία του, σε
«Συμβούλιο Δημοκρατίας».
Δεν άλλαξε καν ο τρόπος συγκρότησής του, συμπεριλαμβάνοντας, όπως
και το μοναρχικό κατάλοιπο, όλους τους εν ζωή πρώην
πρωθυπουργούς, ακόμη και τους υπηρεσιακούς, σε ίση μοίρα με τους
εκλεγμένους κοινοβουλευτικούς αρχηγούς ή διαθέτοντας κατά
τεκμήριο την πλειοψηφία.
Βέβαια, όπως και με το μοναρχικό κατασκεύασμα, το συγκεκριμένο
όργανο ήταν συμβουλευτικό, προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Μπορούσε όμως να προσφέρει ένα είδος πολιτικής νομιμοποίησης, σε
αμφιλεγόμενες πρωτοβουλίες του ρυθμιστή του πολιτεύματος, που του
παρείχε ως δυνατότητα (οι περίφημες «υπερεξουσίες») το Σύνταγμα
του 1975, όπως, επί παραδείγματι, η διάλυση της Βουλής ή η κήρυξη
της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, με αναστολή ισχύος,
θεμελιωδών άρθρων του Καταστατικού μας Χάρτη.
Για να πάρουμε μια γεύση περί τίνος επρόκειτο, να σημειώσουμε πως
αν ίσχυε σήμερα, στο περίφημο αυτό Συμβούλιο θα μετείχαν, πέραν
των αρχηγών και επικεφαλής των Κοινοβουλευτικών Ομάδων
(Μητσοτάκης, Τσίπρας, Ανδρουλάκης ή Κατρίνης, Κουτσούμπας,
Βελόπουλος, Βαρουφάκης) και πέραν των εκλεγμένων πρώην
πρωθυπουργών (Σαμαράς, Καραμανλής, Παπανδρέου, Σημίτης) και
διατελέσαντες υπηρεσιακοί πρωθυπουργοί, όπως οι πρώην δικαστικοί
Παναγιώτης Πικραμένος και Βασιλική Θάνου, καθώς και ο τραπεζίτης
Λουκάς Παπαδήμος.
Εν τέλει το εν λόγω Συμβούλιο δε συνεκλήθη ποτέ, στα 10 χρόνια
τυπικής ύπαρξής του και καταργήθηκε με την αναθεώρηση της περιόδου 1985-86, χωρίς η τότε πλειοψηφία του ΠΑΣΟΚ να το
αντικαταστήσει με κάτι άλλο.
Αυτό που σήμερα αποκαλούμε Συμβούλιο ή ακριβέστερα, Σύσκεψη
Πολιτικών Αρχηγών, προέκυψε ως ένας άτυπος θεσμός, όταν
«ξέσπασε» το λεγόμενο Σκοπιανό.
Επιβλήθηκε δε η συγκρότησή του, παρά το θεσμικό κενό, χάρη στο
κύρος και την επιβολή του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας
Κωνσταντίνου Καραμανλή, παρά το ότι είχαν περιοριστεί δραστικά οι
αρμοδιότητες ή υπερεξουσίες του.
Μεταξύ 1991 και 1992 διεξήχθησαν τρία τέτοια συμβούλια, ή, κατ’
ακριβολογία, συσκέψεις, με σύνθεση που ανταποκρινόταν στη λαϊκή
βούληση, που εξασφάλιζε την αντιπροσωπευτικότητα.
Χωρίς τη συμμετοχή πρώην πρωθυπουργών, που δεν εξέφραζαν, στην
παρούσα φάση, την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας ή, επί το πιο θεσμικό,
την κοινοβουλευτική αρχή.
Υπό την προεδρία λοιπόν του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας
Κωνσταντίνου Καραμανλή, συμμετείχαν, ο πρωθυπουργός
Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και αρχηγός της
αξιωματικής αντιπολίτευσης Ανδρέας Παπανδρέου, η γενική
γραμματέας του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα και η πρόεδρος του
Συνασπισμού Μαρία Δαμανάκη, καθώς και ο υπουργός Εξωτερικών
Αντώνης Σαμαράς.
