Ο Ανδρέας Παπανδρέου, στη δεύτερη φάση της πρωθυπουργίας του
(1990-93), δεν μπορεί να κριθεί για τη θεσμική του στάση, αφού η
επιδείνωση της υγείας του, δεν του επέτρεψε να ολοκληρώσει τη
θητεία του, οικεία βουλήσει.
Η παραίτηση ήταν υποχρεωτική, περίπου στα μισά της Συνταγματικής
του θητείας. Είναι δεδομένο όμως, όπως έχουμε αναπτύξει σε
προηγούμενα, πως ο αείμνηστος ηγέτης σκόπευε να αξιοποιήσει την
Προεδρική εκλογή, ένα χρόνο πριν, τον Μάρτιο του 1995, ακριβέστερα
την αδυναμία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας για να προκαλέσει
πρόωρες εκλογές, καθώς οι δημοσκοπήσεις προδιέγραφαν την άνετη,
εκ νέου, επικράτησή του.
Οι συνθήκες όμως άλλαξαν και τα σχέδια ανατράπηκαν (ξέρετε τι λένε
σ’ αυτές τις περιπτώσεις) οπότε η στρατηγική του Ανδρέα Παπανδρέου
μεταβλήθηκε και μετά την εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας, του Κωστή
Στεφανόπουλου, εστιαζόταν στην ολοκλήρωση της τετραετίας, με
καταληκτικό ορίζοντα το φθινόπωρο του 1997.
Τα σχέδια όμως ανατράπηκαν ξανά, αυτή τη φορά για βιολογικούς
λόγους. Ο Κώστας Σημίτης, που αναδείχθηκε νικητής από την
εσωκομματική αναμέτρηση, ήθελε να αποκτήσει, πέρα από την
κομματική και τη λαϊκή νομιμοποίηση κι αυτό θα μπορούσε να
χαρακτηριστεί απολύτως εύλογο και θεμιτό.
Το σχέδιο που παρουσίασε ο Κώστας Λαλιώτης, με τον αριθμητικό
κωδικό «2+4», προβλέποντας ολοκλήρωση της συνταγματικής θητείας
της κυβέρνησης Σημίτη, ως συνέχειας εκείνης του Ανδρέα Παπανδρέου,
προσέκρουσε στη θεμιτή επιδίωξη του νέου ηγέτη της προοδευτικής
παράταξης, να «βαπτιστεί» στη λαϊκή κυριαρχία.
Στη συνέχεια πρέπει να πιστωθεί στον νέο πρωθυπουργό ότι στη
διάρκεια της παραμονής του στο Μέγαρο Μαξίμου, τήρησε σχεδόν
κατά γράμμα τους συνταγματικούς τύπους, ως προς τη διάρκεια της
θητείας του.
Το 2000 οι εκλογές έγιναν τον Απρίλιο, μόλις τέσσερις μήνες πριν την
κανονική λήξη της κυβερνητικής θητείας.
Οσο για το 2004, εκεί ο κ. Σημίτης τήρησε επακριβώς τις συνταγματικές
πρόνοιες. Αξιοσημείωτο είναι πως και στις δύο περιπτώσεις, ο τότε
πρωθυπουργός ξεκαθάρισε από νωρίς το τοπίο, τρεις και πλέον μήνες
πριν.
Ο Κώστας Καραμανλής, που διαδέχθηκε τον Κώστα Σημίτη, ως
επικεφαλής αυτοδύναμης κυβέρνησης της ΝΔ, μάλλον σ’ αυτό το
σημείο αντέγραψε τις πρακτικές του θείου του.
Είναι ξεκάθαρο πλέον πως πολύ νωρίς, για τους δικούς του λόγους, είχε
αποφασίσει πως δεν θα εξαντλήσει την τετραετία. Οπερ και έπραξε, με
την προκήρυξη εκλογών, για τον Σεπτέμβριο του 2007.
Μάλλον όμως δεν του βγήκε σε καλό, παρά τη νέα νίκη. Η οριακή,
εύθραυστη κυβερνητική πλειοψηφία, σε συνδυασμό με την όξυνση της
διεθνούς οικονομικής κρίσης και στα καθ’ ημάς, κατέστησαν
υποχρεωτική αυτή τη φορά, την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.