Η προχθεσινή εμφάνιση του Κώστα Καραμανλή, μετά από σιωπή τριών χρόνων, επαναφέρει στο προσκήνιο τον προβληματισμό για τη στάση και το ρόλο των πρώην πρωθυπουργών, στον δημόσιο βίο.
Κάνουμε το διαχωρισμό από όσους διετέλεσαν Πρόεδροι της Δημοκρατίας, καθώς δεν ασκούν, στη δική μας μορφή πολιτεύματος, εκτελεστική εξουσία. Η μοναδική άλλωστε περίπτωση, στα μεταπολιτευτικά χρονικά, που ένα πρόσωπο άσκησε και τα δύο αξιώματα, ήταν αυτή του Κωνσταντίνου Καραμανλή.
Του οποίου η στάση, τόσο στην πρώτη περίοδο, αναγκαστικής ιδιώτευσης, μεταξύ 1985-90 και η πιο βραχύβια, μετά την οριστική αποχώρησή του από την πολιτική σκηνή, δημιούργησε μια σχολή, συνεχιστής της οποίας είναι ο ανιψιός του.
Η επιλογή δηλαδή των περιορισμένων, επιλεκτικών εμφανίσεων και δηλώσεων, που δημιουργούν και ένα αίσθημα προσμονής, καθιστώντας εκ των πραγμάτων βαρυσήμαντη κάθε παρέμβασή του. Ή κάθε χρησμό του, στους οποίους είχε μια έφεση ο μακαρίτης.
Δεν έχουμε κάποιο αντίστοιχο υπόδειγμα, από τον άλλο μεγάλο πρωταγωνιστή της μεταπολίτευσης, τον Ανδρέα Παπανδρέου. Καθώς παρέμεινε μέχρι το τέλος του βίου του, ενεργός και μαχόμενος πολιτικός. Θυμίζουμε ότι και μετά την παραίτησή του από την πρωθυπουργία, τον Ιανουάριο του 1996, λόγω της επιδείνωσης της υγείας του, παρέμεινε, έστω και για λόγους συμβολισμού, πρόεδρος του Κινήματος, που ο ίδιος δημιούργησε.
Φυσικά δεν μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα προς σχολιασμό και άντληση συμπερασμάτων, ο ευπατρίδης Γεώργιος Ράλλης. Η περίοδος της πρωθυπουργίας του ήταν εξαιρετικά βραχύβια, περί το ενάμιση έτος, συνέπεσε με την προϊούσα φθορά, της κυβερνώσας παράταξης. Ετσι δε μπόρεσε να «βαπτιστεί» στη λαϊκή νομιμοποίηση.
Πολιτικός αρχών, ανέλαβε ευθαρσώς την ευθύνη για τη βαριά ήττα και έθεσε τον εαυτό του υπό την κρίση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, που αποτελούσε τότε το εκλεκτορικό σώμα, στη ΝΔ.
Μετά την αποδοκιμασία από τους «εκλέκτορες» και την εκλογή νέου αρχηγού, του Ευάγγελου Αβέρωφ, περιορίστηκε στα βουλευτικά του καθήκοντα. Στην ταραγμένη περίοδο 1990-93 ήρθε σε ευθεία αντίθεση με τον τότε πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και αποφάσισε να αποχωρήσει από την ενεργό πολιτική, αποφεύγοντας τις δημόσιες εμφανίσεις, μέχρι το θάνατο του, το 2006.
Εννοείται πως δεν προσφέρεται προς ερμηνεία και ανάλυση, η περίπτωση του Αλέξη Τσίπρα, που και μετά την αποχώρησή του από το Μέγαρο Μαξίμου, παραμένει ο τέταρτος κατά σειρά πολιτειακός παράγοντας, ως αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης.
Απομένουν, πέραν της ειδικής περίπτωσης του Κώστα Καραμανλή, εκείνες του αείμνηστου Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και των Κώστα Σημίτη, Γιώργου Παπανδρέου και Αντώνη Σαμαρά.
Μιλούμε για πρώην πρωθυπουργούς, που προήλθαν από τη λαϊκή βούληση, την οποία ακολούθησε και επικύρωσε η έκφραση εμπιστοσύνης της Βουλής.
