Η «συμφωνία κυρίων», του μεταδικτατορικού πολιτικού κόσμου, για ήρεμο και πολιτισμένο πολιτικό βίο, διατηρήθηκε ακέραια και μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου 1977 και στη δεκαετία του ‘80, μετά την ανάληψη της εξουσίας από το ΠΑΣΟΚ.
Εχουμε αναφερθεί και με άλλη ευκαιρία στο γεγονός ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου, ως πρωθυπουργός, απέρριψε εισηγήσεις για αξιοποίηση σκανδάλων, πραγματικών ή υποτιθέμενων, της προηγούμενης περιόδου, καταστρέφοντας τους σχετικούς φακέλους.
Όλα άλλαξαν το 1989. Για την ακρίβεια είχε ξεκινήσει, τουλάχιστον ως προετοιμασία, από το φθινόπωρο του 1984, όταν στην ηγεσία της ΝΔ αναδείχθηκε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ως ο ιδανικός «αντί-Ανδρέας». Εχουμε πάλι αναδείξει, από αυτή τη στήλη, το ότι ο τότε πρόεδρος της ΝΔ είχε αναδείξει, «σπάζοντας» τη σιωπηρή «συμφωνία κυρίων», υποθέσεις σκανδάλων, συνήθως ανύπαρκτων ή τεχνητά διογκωμένων, όπως επιβεβαιώθηκε από τις σχετικές δικαστικές αποφάσεις, ως οργανικό στοιχείο της στρατηγικής έντασης και πόλωσης, που εξ αρχής ακολούθησε.
Ετσι φτάσαμε στο καλοκαίρι του 1989, αποφεύγοντας την επανάληψη των χαρακτηρισμών που το συνοδεύουν, με τις προτάσεις κατηγορίας και τη σύσταση Ειδικών Δικαστηρίων. Μια γεύση πάντως είχαμε πάρει πριν, την άνοιξη του 1985, στην κοινοβουλευτική διαδικασία εκλογής του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, με κορύφωση την αρπαγή της κάλπης από τον βουλευτή Ιωαννίνων της ΝΔ Λευτέρη Καλογιάννη.
Το πόσο βλαπτική υπήρξε εκείνη η ένταση αποδεικνύεται από τις αλλαγές που ακολούθησαν, με την αναθεώρηση των διατάξεων του Συντάγματος, που αφορούσαν στις αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας. Με τις οποίες αφ’ ενός καθιερώθηκε η μυστική ψηφοφορία στη διαδικασία εκλογής του Ανώτατου Αρχοντα, αφ’ ετέρου αποκλείστηκε η διεξαγωγή συζήτησης στη διάρκεια όλης της διαδικασίας.
Το 1989 όμως η ένταση, η οξύτητα, η επαναφορά σε σκηνές της προδικτατορικής περιόδου κατέστη ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Φυσικό δε ήταν όταν παραπεμπόταν, από την ευκαιριακή, τεχνητά διαμορφωμένη, στο Ειδικό Δικαστήριο, πλειοψηφία, ο επί οκταετία πρωθυπουργός, χωρίς καν το όνομά του να αναφέρεται στη δικογραφία που διαβιβάστηκε στη Βουλή, από τους ειδικούς εφέτες-ανακριτές.
Η εκτροπή των διαδικασιών και η εικόνα που εκπέμφθηκε «τρόμαξε» ακόμη και τους «σταυροφόρους της κάθαρσης», ώστε στη συνέχεια να προσπαθήσουν να μην επαναληφθούν. Είναι δε ευτύχημα η δικαιολογημένη όξυνση που προκαλούσαν οι ακραίες επιλογές εκείνης της περιόδου (1990-93).
Τέτοιες σκηνές ζήσαμε ως εξαίρεση, σε μεμονωμένες περιπτώσεις, όπως μετά την κρίση των Ιμίων και μετά τη φράση του τότε πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη «ευχαριστώ τους Αμερικανούς».
Ή μετά την παράδοση του Οτσαλάν, που έφερε σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, ακόμη και τους βουλευτές της τότε πλειοψηφίας.
