Καθιερώθηκε ως θεσμός

Παρ’ ότι η θέση στην οποία κατέληξαν τότε (1992) οι πολιτικοί αρχηγοί, δεν οδήγησε σε λύση του προβλήματος, με τη σημερινή «Βόρεια Μακεδονία» και χρειάστηκε στην πορεία κάποια μετατόπιση της εθνικής γραμμής, προς τη θέση της σύνθετης ονομασίας, για να καταλήξουμε στη «Συμφωνία των Πρεσπών», το Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών, από ένα άτυπο όργανο, εξελίχθηκε εν τοις πράγμασι σ’ έναν οιονεί θεσμό της πολιτείας.
Μπορεί να μη συγκλίθηκε πολλές φορές, αλλά αποτελούσε πάντα ένα εν δυνάμει πεδίο συλλογικής διαβούλευσης, στο πιο υψηλό επίπεδο, της πολιτειακής και πολιτικής ηγεσίας.

Το πιο ενδεικτικό παράδειγμα ήταν αυτό του Ιουλίου 2015, μετά το δημοψήφισμα, όταν η χώρα βρέθηκε στο χείλος της καταστροφής, στην πιο δύσκολη φάση της μνημονιακής της περιπέτειας.

Την επομένη του δημοψηφίσματος, στις 6 Ιουλίου 2015, με πρωτοβουλία του τότε πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, κλήθηκαν οι πολιτικοί αρχηγοί, υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο, προκειμένου να καθοριστεί από κοινού η στάση της χώρας, στην εν όψει διαπραγμάτευση, στη Σύνοδο Κορυφής.

Σε εκείνο το άτυπο όργανο, σε μια δραματική καμπή για τη χώρα, αποφασίστηκε να επιδιωχθεί η πάση θυσία παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη. Η απόφαση μάλιστα επ’ αυτού ήταν όντως ομόφωνη, αφού ακόμη και το ΚΚΕ, δια του γενικού του γραμματέα Δημήτρη Κουτσούμπα, τάχθηκε υπέρ, παρά τη γενική του αντίθεση προς την Ευρωπαϊκή Ενωση, κρίνοντας ότι στη συγκεκριμένη στιγμή και υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες, τυχόν αποχώρηση θα προκαλούσε ανεξέλεγκτες καταστάσεις.

Καθοριστικός, βέβαια, όπως αποδείχθηκε και από όσα έγιναν αργότερα γνωστά, ήταν ο ρόλος του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας.

Ο Προκόπης Παυλόπουλος είχε καταστήσει σαφές, εξ αρχής, ειδικά προς την τότε πλειοψηφία, πως η παραμονή του στο ύπατο πολιτειακό αξίωμα ήταν απόλυτα συναρτημένη με την παραμονή της χώρας στη Ζώνη του Ευρώ. Είχε δε ταυτόχρονα επαφές, με Ευρωπαίους ηγέτες, όπως τον τότε Πρόεδρο της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, εξασφαλίζοντας τη στήριξή τους, απέναντι στο «λόμπι των σκληρών», υπό τον κ. Σόιμπλε, που επιδίωκαν την «αποβολή» της Ελλάδας, από το σκληρό πυρήνα της Ενωσης.
Αλλά και οι υπόλοιποι πολιτικοί αρχηγοί στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων. Ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης από τη ΝΔ, η αείμνηστη Φώφη Γεννηματά από το ΚΙΝΑΛ, ο Σταύρος Θεοδωράκης από το ΠΟΤΑΜΙ, όπως και ο Πάνος Καμένος από τους ΑΝΕΛ, που συμμετείχε βέβαια, με το κόμμα του, στην κυβέρνηση.

Λιγότερο σημαντικό ήταν το Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών, που συγκλίθηκε την άνοιξη του 2004, επί πρωθυπουργίας Κώστα Καραμανλή, με Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Κωστή Στεφανόπουλο, για το «σχέδιο Ανάν», που δεν κατέληξε σε κάποια κοινή θέση.