Από το 1986
Η κυβέρνηση Τζαννετάκη, για να είμαστε ακριβείς, δεν προέκυψε ως κεραυνός εν αιθρία.
Κυοφορούνταν καιρό πριν. Τα πρόδρομα σημάδια, που τότε λίγοι τα αξιολόγησαν σωστά, φάνηκαν στις δημοτικές εκλογές του 1986 (δεν υπήρχε ακόμη δεύτερος βαθμός αυτοδιοίκησης) όταν στον δεύτερο γύρο, το ΚΚΕ, ανατρέποντας μια παγιωμένη, από την αρχή της μεταπολίτευσης, πρακτική, δεν υποστήριξε, όπως γινόταν μέχρι τότε, τους υποψήφιους που προέρχονταν από το ΠΑΣΟΚ, απέναντι στον υποψήφιο της συντηρητικής παράταξης.
Η «γραμμή» αυτή, της «κατά συνείδηση» ψήφου, διευκόλυνε εξ αντικειμένου τους υποψήφιους που στήριζε η ΝΔ και της επέτρεψε, αν μη τι άλλο, να κερδίσει στο πεδίο των εντυπώσεων, καθώς οι υποψήφιοί της επικράτησαν στους τρεις μεγάλους δήμους.
Δεδομένου δε ότι επρόκειτο για πρωτοκλασάτα στελέχη της δεξιάς παράταξης (Εβερτ, Ανδριανόπουλος, Κούβελας), εκφράζοντας τη στρατηγική πλήρους πολιτικοποίησης της αυτοδιοικητικής αναμέτρησης, η επικράτησή τους δίκαια πανηγυρίστηκε ως πρόκριμα επανόδου της ΝΔ στην εξουσία.
Αν ανατρέξουμε και λίγο πιο πίσω, θα μπορούσε να διακρίνουμε σπέρματα αυτής της μεταστροφής, στο 11ο Συνέδριο του ΚΚΕ, το 1982, όπου αναπτύχθηκε έντονος προβληματισμός, για την ορθότητα της στρατηγικής συμπόρευσης με το ΠΑΣΟΚ, στο πλαίσιο του κοινού αντιδεξιού μετώπου.
Παρ’ ότι δε το ΚΚΕ υπερφήφισε τον Μάρτιο του 1985, τον Χρήστο Σαρτζετάκη, που υποδείχθηκε από το ΠΑΣΟΚ, ως νέος Πρόεδρος Δημοκρατίας, αντί του Κωνσταντίνου Καραμανλή, η τάση απαγκίστρωσης και υπέρβασης του δίπολου δεξιά-αντιδεξιά, συνεχίστηκε. Τον τόνο δε, έδωσαν νεότερα στελέχη, της «γενιάς του Πολυτεχνείου», όπως ο Μίμης Ανδρουλάκης, που πρωταγωνίστησαν στις διεργασίες για τη συγκρότηση του Συνασπισμού (ΣΥΝ) και υπερθεμάτισαν στον σχηματισμό της κυβέρνησης Τζαννετάκη.
Αλλά και στον άλλο πόλο της παραδοσιακής, κομμουνιστογενούς Αριστεράς, στο τότε ΚΚΕ εσωτερικού, αναπτύσσονταν αντίστοιχοι προβληματισμοί. Ένα άρθρο του φυσικού ηγέτη του χώρου, Λεωνίδα Κύρκου, λίγο πριν τις βουλευτικές εκλογές του 1985, αποτύπωνε αυτό τον προβληματισμό, υιοθετώντας μια τακτική ίσων αποστάσεων, αν μη πιο εχθρική προς το ΠΑΣΟΚ.
Μια σκληρή προσωπική κόντρα του Λεωνίδα Κύρκου με τον Ανδρέα Παπανδρέου, στη Βουλή που προήλθε από τις εκλογές του 1985 αποτύπωσε αυτό το πολύ κακό κλίμα. Το ότι το ΚΚΕ εσωτερικού διαφοροποιήθηκε από το ΚΚΕ, στο δεύτερο γύρο των δημοτικών εκλογών του 1986 και έμεινε πιστό στη γραμμή του αντιδεξιού μετώπου, της συμπαράταξης των προοδευτικών δυνάμεων, ήταν μάλλον η «τελευταία αναλαμπή», πριν την τελειωτική μεταστροφή.
Αποτελεί κοινό μυστικό, ομολογημένο εκ των υστέρων, πως η συγκρότηση του Συνασπισμού (ΣΥΝ) που σήμανε και την υπέρβαση του ιστορικού σχίσματος, του 1968, στο εγχώριο κομμουνιστικό κίνημα, έγινε στη βάση της κοινής αντιπάθειας προς το ΠΑΣΟΚ.
