Ένα ακόμη πεδίο αντιπαράθεσης, στη δεκαετία του ‘80, ήταν το εμβληματικό νομοσχέδιο που έφερε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, Αύγουστο του 1982, για την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης.
Αξίζει να σταθούμε λίγο παραπάνω, στη συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία, γιατί ανέδειξε τους διαφορετικούς κόσμους, τις διαφορετικές κοσμοθεωρητικές αντιλήψεις, μεταξύ των δυο μονομάχων, του τότε πανίσχυρου δικομματισμού.
Ειδικότερα για τη ΝΔ, η σχετική κοινοβουλευτική διαδικασία ανέδειξε την αδυναμία της, στο πρώτο τουλάχιστον διάστημα της μεταπολίτευσης, να απαλλαγεί πλήρως από τα μετεμφυλιακά πλέγματα και τις προδικτατορικές πολιτικές παραστάσεις.
Είναι ενδεικτικό αυτό που είχε επισημάνει ο αξέχαστος Ηλίας Νικολακόπουλος, ένας από τους πιο εμβριθείς μελετητές της σύγχρονης ιστορίας μας και όχι μόνο, στην ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων.
Όπως είχε αναφέρει, στη διάρκεια τηλεοπτικής συζήτησης, στο Κανάλι της Βουλής, σε ό,τι αφορά στον επαναπατρισμό πολιτικών προσφύγων, που είχαν καταφύγει στις χώρες του «υπαρκτού σοσιαλισμού» μετά τη λήξη του εμφυλίου, ενώ οι ροές είχαν αυξηθεί μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, επί κυβερνήσεων της ΝΔ, εντούτοις, ούτε η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ούτε εκείνη του διαδόχου του Γεωργίου Ράλλη, τόλμησαν να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα, δηλαδή του μαζικού επαναπατρισμού, με σχετική κυβερνητική απόφαση. Περιορίστηκε έτσι στο ημίμετρο, της ατομικής εξέτασης κάθε αίτησης και της κατά περίπτωση αντιμετώπισής της.
Αυτό που δεν τόλμησαν οι κυβερνήσεις της ΝΔ, το έπραξε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Μέσα στις γιορτές των Χριστουγέννων και αφού είχε, εν τω μεταξύ, γίνει νόμος του κράτους, η αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, ο ίδιος ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου ανακοίνωσε ότι θα ήταν πλέον ελεύθερη η επιστροφή στην πατρίδα όλων των Ελλήνων το γένος, πολιτικών προσφύγων, εφόσον το επιθυμούσαν.
Δεσμευόταν μάλιστα ο τότε πρωθυπουργός, πως θα αντιμετωπίζονταν και τυχόν πρακτικά ζητήματα, κυρίως αυτά που συνδέονταν με τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα των επαναπατριζόμενων, μέσα από διακρατικές συμφωνίες, με τις χώρες στις οποίες διαβιούσαν.
Ήταν μια υπόσχεση που είχε αναλάβει η «κυβέρνηση της Αλλαγής», δια του υπουργού Εσωτερικών Γιώργου Γεννηματά, κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου για την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης.
Πριν κλείσουμε το κεφάλαιο αυτό, αναγκαίο είναι να προχωρήσουμε σε μια διευκρίνιση σε ό,τι αφορά στην έκφραση «Ελληνες το γένος» που χρησιμοποίησε ο τότε πρωθυπουργός…
Με τον όρο αυτό, η τότε κυβέρνηση και ο επικεφαλής της ήθελαν να αποκλείσουν τους λεγόμενους «Σλαβομακεδόνες», προκειμένου να μην ανακινηθούν τυχόν ζητήματα μειονοτήτων εκ του μη όντος, καθώς υπήρχε προηγούμενη τραυματική εμπειρία και για το ίδιο το ΚΚΕ.
Πάντως εκείνη η «παράλειψη» αποτέλεσε, το μόνο πάντως, σημείο κριτικής εξ αριστερών.
