Ας μη μας διαφεύγει ότι η «ιδρυτική πράξη» της μεταπολίτευσης, της σύγχρονης μεταχουντικής δημοκρατίας, γράφτηκε μέσα στο «κατακαλόκαιρο».
Τέλη του Ιουλίου, δυστυχώς στον απόηχο και ως συνέπεια της εθνικής καταστροφής στην Κύπρο, αποκαταστάθηκε η δημοκρατία στην Ελλάδα, με την έλευση του Κωνσταντίνου Καραμανλή και το σχηματισμό της γνωστής ως «κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας».
Εκείνο το καλοκαίρι ήταν γεμάτο ειδήσεις. Μες στον Δεκαπενταύγουστο εκδηλώθηκε η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, ο «Αττίλας 2». Είχε προηγηθεί, στις 11 Αυγούστου 1974, η αποφασιστική αντίδραση του τότε πρωθυπουργού, στις πληροφορίες για συνωμοτικές κινήσεις «ορφανών» του Ιωαννίδη, με την επιβολή απομάκρυνσης μονάδων που παρέμεναν στο Λεκανοπέδιο, ενώ θα έπρεπε να βρίσκονται στην παραμεθόριο.
Ακολούθησε η αποστράτευση της χουντικής στρατιωτικής ηγεσίας, υπό απίστευτες συνθήκες μυστικότητας, που παρέπεμπαν σε κινηματογραφική ταινία θρίλερ. Για περισσότερες λεπτομέρειες θα συστήναμε στους φιλέρευνους και φιλίστορες αναγνώστες μας, να αναζητήσου το βιβλίο του Σταύρου Ψυχάρη -που έφυγε χθες από τη ζωή- με τίτλο «Τα παρασκήνια της αλλαγής».
Τον ίδιο μήνα, Αύγουστο, μήνα κορύφωσης των αδειών και διακοπών, στην Ελλάδα της δημοκρατικής μεταβολής, την Ελλάδα της μεταπολίτευσης, συντελούνταν ένας πολιτικός οργασμός. Με την επιστροφή όλων των «εμιγκρέδων» που βρέθηκαν αυτοεξόριστοι εξαιτίας της αντιστασιακής τους δράσης και της αδυναμίας αποδοχής μιας Ελλάδας, σε καθεστώς δικτατορίας.
Η Μελίνα Μερκούρη, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Αλέκος Παναγούλης, αλλά και ο Ανδρέας Παπανδρέου επέστρεφαν στα πάτρια, έτοιμοι να συμμετάσχουν στο νέο πολιτικό πλαίσιο που διαμορφωνόταν.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου μάλιστα επέστρεψε στις 14 Αυγούστου 1974, ενώ εκδηλωνόταν ο «Αττίλας 2». Θα ήταν εκείνος, ο μετέπειτα ιδρυτής και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και επί πολλά χρόνια πρωθυπουργός, που θα συνέδεε την ηγεμονική πολιτική του παρουσία στη χώρα μας, με την ανάδειξη, κατά μοναδικό και προφητικό τρόπο, της τουρκικής επιθετικότητας, ως μείζονος, υπαρξιακής απειλής, για αυτή την εθνική μας υπόσταση.
Θα γινόταν δε ο πρωταγωνιστής, μετά από δύο ακριβώς χρόνια, το πρώτο 10ήμερο του Αυγούστου 1976, στην πρώτη μείζονα ελληνοτουρκική κρίση, με την έξοδο του ερευνητικού τουρκικού σκάφους «Χόρα» ή «Σισμίκ».
Η φράση του «Βυθίσατε το Χόρα» θα τάραζε τα λιμνάζοντα ύδατα και θα λειτουργούσε ως καμπάνα αφύπνισης, για όσους τουλάχιστον είχαν αρχίσει να υποψιάζονται για τους βαθύτερους στόχους της Τουρκίας.
Αν και επικεφαλής ενός κόμματος της ελάσσονος αντιπολίτευσης, του τρίτου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος, ο Ανδρέας Παπανδρέου έδειξε, εκείνο τον καυτό Αύγουστο, ποιος είναι ο πραγματικός εναλλακτικός πόλος, απέναντι στη νεοδεξιά του Καραμανλή, ο μελλοντικός πρωταγωνιστής της πολιτικής ζωής.
Που θα άφηνε το αποτύπωμα του και στα εθνικά θέματα.
