Στην κοινή συνείδηση έχει περάσει η σύνδεση της ελληνικής χούντας με την Κυπριακή Δημοκρατία σ’ εκείνο το τρομερό δεκαήμερο, μεταξύ 15 και 24 Ιουλίου 1974.
Στη «χαρμολύπη» που μας προκαλεί, η εθνική καταστροφή στην Κύπρο, με την τουρκική εισβολή και κατοχή, με την «απελευθέρωση» της χώρας από το ζυγό των συνταγματαρχών και την αποκατάσταση της δημοκρατίας.
Όμως, αυτή η ολέθρια σχέση υπήρχε από την αρχή. Από την περίοδο, ακόμη, της προετοιμασίας του πραξικοπήματος. Ας μην ξεχνάμε πως η αρχή της σκευωρίας για τον ΑΣΠΙΔΑ, με επιβεβαιωμένο χουντικό δάκτυλο, βρίσκεται στην Κύπρο, όπου υπηρετούσε και ο εμπνευστής της οργάνωσης, τότε λοχαγός Αρης Μπουλούκος.
Από τον Γεώργιο Γρίβα, τον «Διγενή» του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της Μεγαλονήσου (ΕΟΚΑ), τότε διοικητή της Εθνικής Φρουράς, ξεκίνησε ο «κύκλος» των αποκαλύψεων, με όσα ακολούθησαν, συμβάλλοντας στο σκηνικό υπονόμευσης των κοινοβουλευτικών θεσμών.
Είναι απολύτως τεκμηριωμένο ότι η χούντα των συνταγματαρχών, είχε από την αρχή θέσει ως στόχο την «εξαγωγή» της δικτατορίας και στη Μεγαλόνησο. Αυτό που έκανε πράξη ο Ιωαννίδης στις 15 Ιουλίου 1974, το επιδίωξε εξ αρχής ο Παπαδόπουλος.
Μάλιστα, το 1971, όπως επιβεβαίωσε και ο τότε πρέσβης του χουντικού καθεστώτος στη Λευκωσία, φανατικός αντιμακαριακός, Κωνσταντίνος Παναγιωτάκος, είχαν όλα ετοιμαστεί, για τη βίαιη ανατροπή του εκλεγμένου ηγέτη του Κυπριακού Ελληνισμού, Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.
Η πληροφορία, έφτασε μέχρι τον τότε πρόεδρο της Κυπριακής Βουλής και μετέπειτα Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γλαύκο Κληρίδη. Όπως περιγράφει ο τελευταίος στο τετράτομο αυτοβιογραφικό του έργο «Η κατάθεση μου», η πληροφορία προερχόταν από απολύτως αξιόπιστη πηγή, γι’ αυτό και έσπευσε να ενημερώσει τον Μακάριο.
Ο τελευταίος, όπως έπραξε και τρία χρόνια αργότερα, αρχικά δε θέλησε να το πιστέψει. Όμως η πληροφορία ήταν ακριβής και το πραξικόπημα αποτράπηκε την τελευταία στιγμή, χάρη στην παρέμβαση του τότε πρέσβη των Ηνωμένων Πολιτειών, στη Μεγαλόνησο.
Η χούντα της Αθήνας όμως δεν το έβαλε κάτω και επιχείρησε δι’ άλλης οδού να πετύχει το σκοπό της. Προσεταιρίστηκε προς τούτο τρεις Κύπριους μητροπολίτες, που αιφνιδίως έθεσαν ζήτημα ασυμβίβαστου, μεταξύ του κορυφαίου ιερατικού αξιώματος και εκείνου του επικεφαλής της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ο Μακάριος όμως απέδειξε για μια ακόμη φορά, το πανίσχυρο ένστικτο επιβίωσης που τον διέκρινε. Ετσι, μετά τον αρχικό αιφνιδιασμό, ο Κύπριος ηγέτης πέρασε στην αντεπίθεση. Δεν «τσίμπησε» στην προσπάθεια δελεασμού του, με την «προσφορά» της θέσης του Οικουμενικού Πατριάρχη, αντιπαρήλθε τις αιτιάσεις των τριών μητροπολιτών, με τεκμηριωμένη νομική και εκκλησιολογική επιχειρηματολογία , ενώ κατάφερε να τους απομονώσει από τους υπόλοιπους ιεράρχες, στην Εκκλησία της Κύπρου.
