Δεν ήταν όλες οι πολιτικές και αντιστασιακές δυνάμεις σύμφωνες, με τη μεταβολή της 24ης Ιουλίου 1974.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου εκ μέρους του ΠΑΚ, είχε σπεύσει να χαρακτηρίσει το σχηματισμό της κυβέρνησης
Καραμανλή, ως «απλή αλλαγή νατοϊκής φρουράς», διευκρινίζοντας ότι παρέμενε άθικτος ο χουντικός μηχανισμός, σε
όλα τα επίπεδα.
Πιο γλαφυρός ο Χαρίλαος Φλωράκης, που πριν ένα χρόνο είχε αναλάβει γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, με τη
θυμόσοφη διάθεση, χαρακτήρισε την αλλαγή με τη φράση «τι μπρόκολα, τι λάχανα».
Ανεπαίσθητα και αδιόρατα ο τελευταίος άλλαξε άποψη, πιθανότατα μόλις κατέστη σαφές ότι ο νέος πρωθυπουργός
θα νομιμοποιούσε το ΚΚΕ.
Πιο έντονες ήταν οι διεργασίες που συντελέστηκαν στο χώρο που εξέφραζε ο Ανδρέας Παπανδρέου. Στις οργανώσεις
του ΠΑΚ, της αντιστασιακής οργάνωσης που είχε ιδρύσει ο μετέπειτα πρωθυπουργός, αλλά και στους στενούς του
συνεργάτες, στο εσωτερικό.
Οι τελευταίοι, όπως ο Αντώνης Λιβάνης, ο Γιάννης Αλευράς και ο Γιάννης Χαραλαμπόπουλος, τον έπεισαν , έχοντας
άμεση εικόνα της κατάστασης, πως συντελούνταν μια πραγματική πολιτική αλλαγή, που δεν είχε καμιά σχέση με τη
«δοτή πρωθυπουργία» του Σπύρου Μαρκεζίνη. Του επισήμαναν επιπλέον, πως αν δεν επέστρεφε, κινδύνευε να
μείνει εκτός των εξελίξεων και να αποκοπεί πλήρως από το λαό.
Το τελευταίο ήταν ίσως και το πιο καταλυτικό επιχείρημα, για τον ηγέτη της προοδευτικής παράταξης, που έφερε
βαρέως την απουσία του, κατά την κρίσιμη δεκαετία του ’40.
Με τη σπάνια οξυδέρκεια του αντιλήφθηκε τον κίνδυνο. Έτσι, όταν, στις αρχές Αυγούστου συγκάλεσε σύσκεψη
στελεχών του ΠΑΚ, από όλες τις οργανώσεις του εξωτερικού, είχε πάρει τις αποφάσεις του.
Όπως τόνισε στην εισήγηση του, ο Καραμανλής δεν ήταν σαν τις άλλες περιπτώσεις «πολιτικών από τα αζήτητα»,
που είχαν προβληθεί ως πιθανοί «μεταβατικοί πρωθυπουργοί», καθώς διέθετε ισχυρό λαϊκό έρεισμα, στο συντηρητικό
τουλάχιστον τμήμα της ελληνικής κοινωνίας.
Με αυτή την αξιωματική πρόταση, αποφασίστηκε η αυτοδιάλυση του ΠΑΚ, αφού εξέλιπε ο λόγος ύπαρξης του και η
επιστροφή όλων στην πατρίδα.
Ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου επέστρεψε στις 14 Αυγούστου 1974, παραμονή της μεγάλης γιορτής της
Χριστιανοσύνης, αλλά και του «Αττίλα 2».
Ακολούθησε η ίδρυση του ΠΑΣΟΚ, που εξελίχθηκε σε ηγεμονική δύναμη, κυριαρχώντας για 30 περίπου χρόνια στην
πολιτική ζωή.
Η σχέση πάντως του Κινήματος και του ιδρυτή του, με την «ιδρυτική πράξη» της μεταπολιτευτικής μας δημοκρατίας,
δηλαδή την «κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας», παρέμεινε αμφίσημη, για πολλά τουλάχιστον χρόνια.
Προξένησε δε εντύπωση ότι ως κυβερνητική πλέον πλειοψηφία επέρριψε, μέσω Εξεταστικής Επιτροπής, ευθύνες και
στην τότε κυβέρνηση, για τον «Αττίλα 2», αν και τις περιόρισε στον τότε υπουργό Εθνικής Αμυνας.
