Financial Times: Η πρόταση Πούτιν στον Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία

Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, προσφέρθηκε να σταματήσει την εισβολή στην Ουκρανία πέρα από την τρέχουσα γραμμή του μετώπου στο πλαίσιο των προσπαθειών για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.

Σύμφωνα με όσα αναφέρει δημοσίευμα των Financial Times, που επικαλούνται πηγές, ο Ρώσος πρόεδρος είπε στον Στιβ Γουίτκοφ, τον ειδικό απεσταλμένο του Τραμπ, κατά τη διάρκεια συνάντησης στην Αγία Πετρούπολη νωρίτερα αυτό το μήνα ότι η Μόσχα θα μπορούσε να παραιτηθεί από τις διεκδικήσεις της σε περιοχές τεσσάρων εν μέρει κατεχόμενων ουκρανικών περιοχών που παραμένουν υπό τον έλεγχο του Κιέβου.

Οι ΗΠΑ έχουν έκτοτε διατυπώσει ιδέες για μια πιθανή διευθέτηση που περιλαμβάνει την αναγνώριση από την Ουάσινγκτον της ρωσικής ιδιοκτησίας της ουκρανικής χερσονήσου της Κριμαίας, καθώς και την αναγνώριση του de facto ελέγχου του Κρεμλίνου στα τμήματα των τεσσάρων περιοχών που κατέχει σήμερα.

Η πρόταση είναι η πρώτη επίσημη ένδειξη που έχει δώσει ο Πούτιν από τους πρώτους μήνες του πολέμου ότι η Ρωσία θα μπορούσε να κάνει πίσω από τις απαιτήσεις της για τον τερματισμό της εισβολής.

Αλλά Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που έχουν ενημερωθεί για τις προσπάθειες των ΗΠΑ να τερματίσουν τον πόλεμο προειδοποίησαν ότι ο Πούτιν πιθανόν να χρησιμοποιήσει την προφανή παραχώρηση ως δόλωμα για να δελεάσει τον Τραμπ να αποδεχθεί τις άλλες απαιτήσεις της Ρωσίας και να τις επιβάλει στην Ουκρανία τετελεσμένα γεγονότα.

Ουκρανοί αξιωματούχοι πρόκειται να συναντηθούν με Ευρωπαίους και Αμερικανούς αξιωματούχους στο Λονδίνο την Τετάρτη για να συζητήσουν τις προτάσεις. Ωστόσο, ο Γουίτκοφ και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο έχουν αποσυρθεί από τη συνάντηση, σύμφωνα με Αμερικανούς και Ευρωπαίους αξιωματούχους. Ο απεσταλμένος του Τραμπ για την Ουκρανία Κιθ Κέλογκ αναμένεται ακόμη να παραστεί. Ο σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Πούτιν δήλωσε την Τρίτη ότι ο Βίτκοφ θα επισκεφθεί τη Μόσχα αργότερα αυτή την εβδομάδα, σύμφωνα με ρωσικά ειδησεογραφικά πρακτορεία.

Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Πούτιν, δήλωσε στους FT: «Οι εντατικές εργασίες βρίσκονται σε εξέλιξη. Μιλάμε με τους Αμερικανούς. Η δουλειά είναι δύσκολη και απαιτεί πολύ χρόνο, οπότε είναι δύσκολο να περιμένουμε άμεσα αποτελέσματα και η δουλειά δεν μπορεί να γίνει δημόσια».

Ο Τραμπ ανήρτησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την Κυριακή ότι ελπίζει η Ουκρανία και η Ρωσία «να κάνουν μια συμφωνία αυτή την εβδομάδα» και στη συνέχεια «να αρχίσουν να εργάζονται με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, οι οποίες ευημερούν, και να κάνουν μια περιουσία!»

Οι ΗΠΑ εξέφρασαν ιδέες που ο Λευκός Οίκος ελπίζει ότι θα μπορούσαν να αποτελέσουν το περίγραμμα μιας πιθανής συμφωνίας σε μια συνάντηση στο Παρίσι την περασμένη εβδομάδα με Ευρωπαίους και Ουκρανούς αξιωματούχους. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε την Τρίτη ότι δεν έχει λάβει πρόταση από τον Τραμπ που να περιγράφει συγκεκριμένα βήματα για τον τερματισμό του πολέμου της Ρωσίας. Είπε όμως ότι μόλις υπάρξει κατάπαυση του πυρός, θα είναι έτοιμος για απευθείας συνομιλίες με τον Πούτιν.

«Υπάρχουν μηνύματα, ιδέες, συζητήσεις, αλλά δεν πρόκειται για επίσημη πρόταση», δήλωσε ο Ζελένσκι. Εάν έρθει μια τέτοια επίσημη πρόταση, είπε, «θα απαντήσουμε».

Θετική η Ουκρανία στις προτάσεις των ΗΠΑ

Ανώτεροι Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν στους FT ότι ήταν δεκτικοί σε ορισμένες από τις ιδέες που διατυπώθηκαν από τον Τραμπ και την ομάδα του, χωρίς να διευκρινίσουν ποιες συγκεκριμένα. Οι προτάσεις των ΗΠΑ περιλαμβάνουν την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού ειρηνευτικού αποσπάσματος στην Ουκρανία, καθώς και μιας ξεχωριστής, μη νατοϊκής στρατιωτικής δύναμης που θα βοηθήσει στην παρακολούθηση της κατάπαυσης του πυρός κατά μήκος μιας αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης που θα καλύπτει το σύνολο της μετωπικής γραμμής μήκους άνω των 1.000 χιλιομέτρων.

Η δύναμη αυτή θα συνεργάζεται από κοινού με τις ουκρανικές και ρωσικές δυνάμεις που παρακολουθούν την εκεχειρία στις αντίστοιχες πλευρές της λεγόμενης γραμμής επαφής.

Σύμφωνα με μια πιθανή συμφωνία, η Ουκρανία θα δεσμευτεί ότι δεν θα ανακαταλάβει με τη βία τα κατεχόμενα από τη Ρωσία εδάφη, ενώ η Ρωσία θα συμφωνήσει να σταματήσει την αργή προέλαση του στρατού της.

Δεν είναι σαφές αν ο Τραμπ έχει ζητήσει από την Ουκρανία να αναγνωρίσει επίσημα την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία. Αλλά ο Ζελένσκι επανέλαβε τη θέση του για τη χερσόνησο της Μαύρης Θάλασσας την Τρίτη, λέγοντας ότι: «Η Ουκρανία δεν θα αναγνωρίσει την κατοχή της Κριμαίας. Είναι το έδαφός μας, το έδαφος του λαού της Ουκρανίας, δεν υπάρχει τίποτα να συζητήσουμε εδώ».

Παζάρι Μόσχας και Ουάσιγκτον με φόντο τον έλεγχο της Ουκρανίας

Η Ρωσία απέρριψε ορισμένες από τις προτάσεις των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής παρουσίας χωρών του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία.

Αλλά άνθρωποι που γνωρίζουν το θέμα δήλωσαν ότι ο Πούτιν θα ήταν ενδεχομένως διατεθειμένος να υποχωρήσει στο προηγούμενο αίτημά του για πλήρη έλεγχο των τεσσάρων μετωπικών ουκρανικών περιοχών – Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια – εάν οι ΗΠΑ έκαναν ευρύτερες γεωπολιτικές παραχωρήσεις στη Μόσχα, όπως η αναγνώριση του ελέγχου της Κριμαίας και η παρεμπόδιση της Ουκρανίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.

Παρόλο που ο Πούτιν εισήγαγε συνταγματικές τροποποιήσεις το 2020 που απαγορεύουν στη Ρωσία να παραιτηθεί από τις διεκδικήσεις οποιουδήποτε εδάφους της, εκδότης εφημερίδας που πρόσκεινται στο Κρεμλίνο, υποστήριξε σε στήλη που δημοσιεύθηκε την Κυριακή ότι η Μόσχα θα μπορούσε να τερματίσει τις μάχες μόλις εκδιώξει τις δυνάμεις της Ουκρανίας από το Κουρσκ – μια ρωσική περιοχή που το Κίεβο κατέλαβε εν μέρει πέρυσι, αλλά που το Κρεμλίνο δήλωσε το Σάββατο ότι βρίσκεται τώρα «κατά 99,5%» υπό τον έλεγχό του και πάλι.

Ο Πούτιν κήρυξε την προσάρτηση των τεσσάρων νοτιοανατολικών ουκρανικών επαρχιών σε μια πολυτελή τελετή στο Κρεμλίνο τον Σεπτέμβριο του 2022, παρόλο που η Ρωσία δεν ήλεγχε καμία από αυτές πλήρως εκείνη τη στιγμή. Η Ρωσία εξακολουθεί να μην ελέγχει πλήρως καμία από τις τέσσερις περιοχές, αν και κατέχει τις περιφερειακές πρωτεύουσες του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ από την πρώτη μυστική εισβολή της στην ανατολική Ουκρανία με τη χρήση τοπικών δυνάμεων πληρεξουσίων το 2014.

Αν και η Ρωσία υποχώρησε από μέρος των εδαφών που κατέλαβε το φθινόπωρο του 2022, ο Πούτιν δήλωσε πέρυσι ότι δεν θα δεχόταν καμία ειρηνευτική συμφωνία εκτός εάν η Ουκρανία απέσυρε τα στρατεύματά της από τις γραμμές του μετώπου και έδινε στη Ρωσία τον πλήρη έλεγχο των τεσσάρων επαρχιών – συμπεριλαμβανομένης της πόλης Ζαπορίζια, μιας βιομηχανικής πόλης με 700.000 κατοίκους, την οποία η Ρωσία ποτέ δεν κατέλαβε, αλλά επιτίθεται τακτικά.

Τα προηγούμενα ρωσικά αιτήματα για μια ειρηνευτική συμφωνία περιλάμβαναν την υπόσχεση της Ουκρανίας να παραμείνει ουδέτερη και να εγκαταλείψει τις νατοϊκές της φιλοδοξίες, την αναγνώριση των ρωσικών διεκδικήσεων επί των προσαρτημένων εδαφών, την ανακούφιση από τις δυτικές κυρώσεις και τη μείωση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ στα κράτη μέλη που βρίσκονται κοντά στη Ρωσία.

Εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε ότι δεν μπορούν να σχολιάσουν την «ουσία των διαπραγματεύσεων».