BBC: Κατά του πολέμου της Ουκρανίας η Μέρκελ – Υπερασπίζεται τις συμφωνίες της Γερμανίας με τη Ρωσία

Η Άνγκελα Μέρκελ έχει επιστρέψει δυναμικά στο προσκήνιο της δημόσιας συζήτησης με αφορμή τα απομνημονεύματά της «Freedom: Memoirs 1954-2021» που θα κυκλοφορήσουν στις 26 Νοεμβρίου σε περίπου 30 χώρες.

Σε συνέντευξή της στο BBC η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας, μιλώντας για την Ουκρανία, υπερασπίστηκε της πολιτικής της και των συμφωνιών φυσικού αερίου που είχε υπογράψει με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Όπως τόνισε αυτές βοήθησαν τις γερμανικές εταιρείες και διατήρησαν την ειρήνη με τη Ρωσία.

Το μεγάλο «όχι» το 2008

Επέμεινε επίσης ότι ο πόλεμος με την Ουκρανία θα είχε ξεκινήσει νωρίτερα εάν η ίδια δεν εμπόδιζε την ένταξη του Κιέβου στο ΝΑΤΟ το 2008. Υπενθυμίζεται πως το σχέδιο για ένταξη της Ουκρανίας, αλλά και της Γεωργίας στην δυτική στρατιωτική συμμαχία είχε παρουσιαστεί στη Σύνοδο στο Βουκουρέστι, τον Απρίλιο του 2008.

Η Άνγκελα Μέρκελ είχε αποτρέψει να δοθεί στις δύο χώρες το καθεστώς ένταξης, επισημαίνοντας τους σοβαρούς κινδύνους. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν μετά το τέλος της Συνόδου της είχε πει πως «δεν θα είσαι για πάντα καγκελάριος», υποστηρίζοντας πως μόλις η ίδια αποχωρήσει από την ηγεσία της Γερμανίας οι υπόλοιπες νατοϊκές δυνάμεις θα προχωρήσουν με το σχέδιο τους. Το σενάριο επιβεβαιώθηκε, οδηγώντας στον εν εξελίξει πόλεμο στην Ουκρανία. Μάλιστα, η ρωσική εισβολή ξεκίνησε λίγους μήνες αφότου έφυγε από την εξουσία.

Η «φιλορωσική στάση» και οι προειδοποιήσεις

Η Μέρκελ ηγήθηκε της Γερμανίας για 16 ολόκληρα χρόνια και πολλές φορές κατηγορήθηκε για παθητική έως και φιλορωσική στάση, που ενθάρρυνε τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Η ίδια μιλώντας στο BBC υπερασπίστηκε την πολιτική της υπογραμμίζοντας πως ο πόλεμος στην Ουκρανία θα είχε ξεκινήσει νωρίτερα και πιθανότατα θα ήταν και χειρότερος εάν προχωρούσε η ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ το 2008.

«Θα είχαμε δει στρατιωτική σύγκρουση ακόμη και νωρίτερα. Ήταν απολύτως σαφές για μένα ότι ο πρόεδρος Πούτιν δεν θα έμενε με σταυρωμένα τα χέρια και δεν θα έβλεπε την Ουκρανία να εντάσσεται στο ΝΑΤΟ χωρίς αντίδραση. Και τότε, η Ουκρανία ως χώρα σίγουρα δεν θα ήταν τόσο προετοιμασμένη όσο ήταν τον Φεβρουάριο του 2022».

Στο σήμερα, η Άνγκελα Μέρκελ εκφράζει την ανησυχία της για τις νέες απειλές του Βλαντιμίρ Πούτιν για χρήση πυρηνικών όπλων. Οι δυο τους γνωρίζονται πολύ καλά και συνεργάστηκαν για χρόνια. Η πρώην καγκελάριος έχει προειδοποιήσει επανειλημμένα τους Δυτικούς ηγέτες πως ο Ρώσος Πρόεδρος δεν «μπλοφάρει», ενώ το Κρεμλίνο, λίγο μετά το ξέσπασμα του πολέμου, είχε ζητήσει την ίδια ως μεσολαβητή όταν ακόμη υπήρχε ανοιχτό παράθυρο για διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών.

«Πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να αποτρέψουμε τη χρήση πυρηνικών όπλων», τονίζει σήμερα η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας. «Ευτυχώς, η Κίνα μίλησε επίσης για αυτό πριν από λίγο καιρό. Δεν πρέπει να παραλύουμε από φόβο, αλλά πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε ότι η Ρωσία είναι η μεγαλύτερη ή μαζί με τις ΗΠΑ, πυρηνική δύναμη στον κόσμο». «Η δυναμική είναι τρομακτική».

Οι συμφωνίες και η διπλωματία με τη Ρωσία

Η Άνγκελα Μέρκελ σημειώνει πως όταν εξετάζουμε την πολιτική της – σε σχέση με τη Ρωσία και όχι μόνο – είναι σημαντικό να τη μελετάμε με βάση τα δεδομένα της εποχής. «Δεν μπορεί κάποιος να μου επιτεθεί για τις σχέσεις με τη Ρωσία. Το 2005, το 2006 οι καλές σχέσεις ήταν στόχος όλων στην Ευρώπη, όχι μόνο στόχος της Άνγκελα Μέρκελ», ανέφερε.

Και είναι γεγονός πως οι συμφωνίες με τη Μόσχα παρείχαν στο Βερολίνο φτηνό φυσικό αέριο, το οποίο κατέστησε τη Γερμανία την απόλυτη κυρίαρχο στην Ευρώπη – οικονομικά και πολιτικά. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του πρώην Ιταλού πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι: «Η Άνγκελα Μέρκελ είναι το αφεντικό της Ευρώπης. Θυμάστε που ο Χένρι Κίσινγκερ διερωτώταν «ποιος είναι ο αριθμός τηλεφώνου για την ηγεσία της Ευρώπης;». Η απάντησή μου ήταν ξεκάθαρη: Ο αριθμός του κινητού της Άνγκελα Μέρκελ».

Η Γερμανία και οι βιομηχανίες της διψούσαν για φτηνή ενέργεια και η Ρωσία προσέφερε άφθονο φτηνό φυσικό αέριο. Με την Άνγκελα Μέρκελ στην ηγεσία κατασκευάστηκαν και οι δύο αγωγοί φυσικού αερίου που συνέδεαν άμεσα τις δύο χώρες. Είναι χαρακτηριστικό πως όταν η ενεργειακή σχέση κατέρρευσε με την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, η γερμανική οικονομία πήρε τον κατήφορο.

Η Άνγκελα Μέρκελ τονίζει στο BBC πως για την κατασκευή των αγωγών είχε διπλό κίνητρο: Από τη μία τα γερμανικά επιχειρηματικά συμφέροντα και από την άλλη η διατήρηση ειρηνικών δεσμών με τη Ρωσία. Πολλοί την κατηγορούν πως ταυτόχρονα γέμισε με χρήματα και το «πολεμικό σεντούκι» του Πούτιν, αλλά η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας επιμένει: Οι ενέργειές της περιόριζαν τη ρωσική επιθετικότητα, με τη διπλωματία και τις διαπραγματεύσεις. Όπως αναφέρει αυτές οι ενέργειες τελικά απέτυχαν εκ των πραγμάτων με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Μια νέα εποχή στις σχέσεις της Ευρώπης με τη Ρωσία ξεκίνησε «δυστυχώς» μετά την ευρείας κλίμακας εισβολή, σημειώνει η κ. Μέρκελ.

Το «τενεκεδάκι» της Μέρκελ

Εκτός της χώρας της πολλοί την κατηγορούν πως λειτουργούσε πάντα για την προώθηση των δικών της οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων σε βάρος των υπόλοιπων του ευρωπαϊκού μπλοκ, είτε αυτό σήμαινε στενές σχέσεις με τη Ρωσία, είτε ασφυκτικά μέτρα λιτότητας για τις χώρες του Νότου κατά τη διάρκεια της κρίσης της ευρωζώνης για να σωθούν οι γερμανικές τράπεζες. Όμως και στο εσωτερικό της χώρας δέχεται έντονη κριτική. Η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας ήταν γνωστή για την στρατηγική της να κλωτσάει παρακάτω το τενεκεδάκι. Απλώς διαχειριζόταν διαδοχικές κρίσεις χωρίς να δίνει λύσεις, μεταφέροντας διαρκώς για το μέλλον τις επώδυνες αλλά κρίσιμες μεταρρυθμίσεις.

Σήμερα η Γερμανία χαρακτηρίζεται πλέον από πολλούς ως «ο μεγάλος ασθενής της Ευρώπης». Η άλλοτε κραταιά δύναμη στην ΕΕ και τον κόσμο βρίσκεται διαρκώς στο χείλος της ύφεσης, αντιμέτωπη με δομικά προβλήματα. Η ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία, αλλά και το εξαγωγικό μοντέλο που εστίαζε σε ακριβά προϊόντα προς την Κίνα και τις ΗΠΑ, αποδείχθηκαν εξαιρετικά προβληματικά. Στον αντίποδα πολλοί υποστηρικτές της υπενθυμίζουν τη θέση της Γερμανίας και της ΕΕ επί εποχής και διερωτώνται: Τι θα συνέβαινε εάν η ίδια ήταν στην εξουσία ή οι διάδοχοι της ακολουθούσαν την πολιτική της;

Όπως σημειώνει το BBC, είναι γεγονός πως η σημερινή ηγεσία της Ευρώπης μοιάζει περισσότερο φοβισμένη από ό,τι επί εποχής Μέρκελ. «Οι ευρωπαϊκές οικονομίες είναι υποτονικές, οι ψηφοφόροι δυσαρεστημένοι, οι παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις βρίσκονται υπό πίεση, η Κίνα και η Ρωσία είναι σε ανοδική τροχιά και η Δύση περισσότερο αδύναμη στην παγκόσμια σκηνή, ενώ οι πόλεμο καίνε τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη». Η ίδια σημειώνει πως όταν οι ηγέτες την καλούν για συμβουλές ανταποκρίνεται πάντα με προθυμία. Στην ερώτηση όμως εάν της λείπει όλη αυτή η δύναμη που είχε και η πολιτική, η απάντηση της είναι άμεση: «Όχι καθόλου».