BBC: Γιατί ο πρόεδρος της Νότιας Κορέας κήρυξε τώρα τον στρατιωτικό νόμο

Μπροστά στις ασφυκτικές πολιτικές πιέσεις, ο πρόεδρος της Νότιας Κορέας, Γιουν Σουκ-γέολ, κήρυξε στρατιωτικό νόμο για πρώτη φορά μετά από 50 και πλέον χρόνια στη χώρα, με αποτέλεσμα να προκληθούν διαδηλώσεις κοντά στο κτίριο του Κοινοβουλίου.

Η εξαγγελία έγινε αργά το βράδυ της Τρίτης (3/2), στις 23:00 τοπική ώρα, κάνοντας τους πολίτες να σκεφτούν αμέσως ότι σχετίζεται με τη Βόρεια Κορέα -τον πυρηνικά εξοπλισμένο γείτονα- ή με ένα κρίσιμο θέμα εθνικής ασφάλειας, όπως ένα τρομοκρατικό γεγονός ή ένα πραξικόπημα.

Ωστόσο, έγινε αρκετά γρήγορα σαφές ότι ο Γιουν προχώρησε σε αυτήν τη δραστική κίνηση ως απάντηση σε μια σειρά πολιτικών γεγονότων. Έχοντας χάσει τον έλεγχο του Κοινοβουλίου νωρίτερα μέσα στο έτος, η κυβέρνησή του αντιμετώπιζε μια σειρά από νομοσχέδια και προτάσεις της αντιπολίτευσης που προσπαθούσαν να υπονομεύσουν την εξουσία της.

Πολιτικοί παρατηρητές λένε ότι τώρα οδηγήθηκε στο σημείο να επικαλεστεί τον στρατιωτικό νόμο -προσωρινή διακυβέρνηση από τον Στρατό- για να αποκρούσει τις πολιτικές επιθέσεις εναντίον του.

Οι ηγέτες της αντιπολίτευσης καταδίκασαν αμέσως την κίνηση αυτή ως αντισυνταγματική. Ο ηγέτης του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης, Λι Γάε-μιούνγκ, κάλεσε τους βουλευτές του Δημοκρατικού Κόμματος να συγκεντρωθούν έξω από το Κοινοβούλιο για να καταδικάσουν έμπρακτα τη δήλωση.

Ωστόσο, τα λεωφορεία της αστυνομίας είχαν ήδη μετακινηθεί εντός της Σεούλ με στόχο να αποκλείσουν ή να οχυρώσουν την είσοδο του Κοινοβουλίου, όπως μετέδωσαν τα τοπικά Μέσα.

Παρόλα αυτά, διαδηλωτές έσπευσαν στο κτίριο της Εθνοσυνέλευσης, διαμαρτυρόμενοι και φωνάζοντας «Όχι στρατιωτικός νόμος! Όχι στρατιωτικός νόμος». Συγκρούστηκαν με τις δυνάμεις της Αστυνομίας που φρουρούσαν το κτίριο και η κατάσταση ήταν ιδιαίτερα τεταμένη.

Νότια Κορέα: Πόσο σημαντικός είναι ο στρατιωτικός νόμος

Ο στρατιωτικός νόμος είναι η προσωρινή διακυβέρνηση από τις στρατιωτικές Αρχές σε περίοδο έκτακτης ανάγκης, όταν οι πολιτικές αρχές κρίνονται ανίκανες να λειτουργήσουν. Η τελευταία φορά που κηρύχθηκε στη Νότια Κορέα, ήταν το 1979, όταν ένας μακροχρόνια πρόεδρος είχε δολοφονηθεί κατά τη διάρκεια πραξικοπήματος.

Καμία κυβέρνηση δεν επικαλέστηκε τον στρατιωτικό νόμο από τότε που η Νότια Κορέα έγινε κοινοβουλευτική δημοκρατία το 1987.

Ωστόσο, όλα αυτά άλλαξαν την Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2024, όταν ο Γιουν «τράβηξε τη σκανδάλη», όταν στο εθνικό διάγγελμα που απηύθυνε, επικαλέστηκε τη στρατιωτική διακυβέρνηση λόγω απειλής από «αντικρατικές δυνάμεις».

Στο πλαίσιο του στρατιωτικού νόμου, δίνονται επιπλέον εξουσίες στον Στρατό και μπορεί να υπάρξει αναστολή των συνήθων προστατευτικών μέτρων και διαδικασιών του Κράτους Δικαίου.

Όπως αναφέρει το BBC, o Γιουν είναι ένας πρόεδρος που δεν μπορεί να ασκήσει εξουσία από τις γενικές εκλογές της Νότιας Κορέας τον Απρίλιο, όταν η αντιπολίτευση πέτυχε μια σαρωτική νίκη. Η κυβέρνησή του έκτοτε δεν μπόρεσε να περάσει τα νομοσχέδια που ήθελε και περιορίστηκε στο να ασκήσει βέτο σε όσα περνούσε η αντιπολίτευση.

Η δημοτικότητά του στους ψηφοφόρους έχει επίσης μειωθεί, καθώς έχει εμπλακεί σε διάφορα σκάνδαλα πολιτικής επιρροής και διαφθοράς -μεταξύ των οποίων ένα που αφορούσε την αποδοχή τσάντας Dior από την Πρώτη Κυρία της χώρας και ένα άλλο που αφορούσε τη χειραγώγηση μετοχών.

Μόλις τον περασμένο μήνα ο Γιουν αναγκάστηκε να ζητήσει συγγνώμη δημόσια μέσω της εθνικής τηλεόρασης, λέγοντας ότι δημιουργεί ένα γραφείο που επιβλέπει τα καθήκοντα της Πρώτης Κυρίας. Ωστόσο, απέρριψε μια ευρύτερη ή ανεξάρτητη έρευνα, την οποία ζητούσαν τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Στη συνέχεια, αυτήν την εβδομάδα, η αντιπολίτευση πρότεινε περικοπές στους προϋπολογισμούς της κυβέρνησής του -και ένα νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό δεν μπορεί να ασκηθεί βέτο.

Ταυτόχρονα, η αντιπολίτευση προχώρησε στην παραπομπή μελών του Υπουργικού Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της κυβέρνησης, επειδή δεν διερεύνησε την Πρώτη Κυρία.

Νότια Κορέα: Τι αναμένεται να γίνει από εδώ και πέρα

Η δήλωση του Γιουν έπιασε πολλούς απροετοίμαστους. Η αντιπολίτευση κάλεσε το κοινό να συγκεντρωθεί σε διαμαρτυρία έξω από το Κοινοβούλιο, καθώς οι ειρηνικές μαζικές διαδηλώσεις είναι συνηθισμένες στη Νότια Κορέα και έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές στην αλλαγή κυβερνήσεων στο παρελθόν.

Το κυριότερο αντιπολιτευόμενο κόμμα, το Δημοκρατικό, κάλεσε αμέσως το βράδυ της Τρίτης (3/12) όλους τους βουλευτές του να συγκεντρωθούν στην Εθνοσυνέλευση.

Σύμφωνα με τον νόμο της Νότιας Κορέας, η κυβέρνηση πρέπει να άρει τον στρατιωτικό νόμο εάν η πλειοψηφία του Κοινοβουλίου (της Εθνοσυνέλευσης δηλαδή) το ζητήσει σε ψηφοφορία. Η ίδια νομοθεσία απαγορεύει επίσης στη διοίκηση της Στρατονομίας να συλλαμβάνει νομοθέτες.

Όμως, λεωφορεία της Αστυνομίας είχαν ήδη μετακινηθεί στη θέση τους μπροστά από το κτίριο σε αυτό που θεωρείται οδόφραγμα για να εμποδίσουν τους νομοθέτες να φθάσουν στη συνέλευση.

Υπάρχει επίσης διχόνοια στο εσωτερικό του ίδιου του κόμματος του Γιουν, του ηγέτη του Κόμματος Λαϊκής Εξουσίας. Ο επικεφαλής αυτής της κίνησης, Χαν Ντονγκ-χουν, αποκάλεσε την κήρυξη του στρατιωτικού νόμου «λανθασμένη κίνηση», όπως μεταδίδει το νοτιοκορεατικό πρακτορείο Yonhap, ενώ υποσχέθηκε να εμποδίσει τον νόμο.