Σοφία Κατσίγιαννη: Η ουδετερότητα σημαίνει αποδοχή της σχολικής βίας

Tης Σοφίας Κατσίγιαννη*

Ενώ η πρώτη Πέμπτη του Νοεμβρίου έχει ανακηρυχτεί ως Διεθνής Ημέρα κατά της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού, εμείς, ως γονείς και ως ενεργοί πολίτες, εξακολουθούμε να παρακολουθούμε, αλλά και να βιώνουμε, περιστατικά σχολικής βίας και εκφοβισμού, εντός και εκτός σχολείων, σε ημερήσια βάση.

Στην Ελλάδα, καθημερινά, σοκάρουν τα φαινόμενα βίας μεταξύ παιδιών και εφήβων, αφού από την έναρξη της φετινής σχολικής χρονιάς, τα περιστατικά ξυλοδαρμού, βίας και επιθετικότητας, μεταξύ παιδιών και εφήβων και με ασήμαντες αφορμές, εντός και εκτός του σχολικού περιβάλλοντος, δεν είναι πλέον μεμονωμένα.

Πρόσφατη έρευνα του «Χαμόγελου του Παιδιού» αποκάλυψε πως 1 στα 3 παιδιά σε όλη την Ελλάδα δέχεται σχολικό εκφοβισμό και 1 στα 6 παιδιά σε όλη τη χώρα δηλώνουν ότι αισθάνονται πώς το σχολείο τους δεν τους μαθαίνει να μην εκφοβίζουν τους συμμαθητές τους.

Από το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου, δε, προκύπτει ότι στην Ελλάδα μόνο, το 35% των παιδιών που έπεσαν θύματα διαδικτυακού εκφοβισμού απευθύνθηκαν για βοήθεια σε κάποιον ενήλικα.

Αυτά τα ανησυχητικά στατιστικά υποτίθεται ότι ανέλαβε να αντιμετωπίσει το υπουργείο Παιδείας, την ώρα που η κυβέρνηση παραδέχεται ότι η βία στα σχολεία έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, κάτι που ουσιαστικά αποκαλύπτει ότι η πολιτική που ακολουθείται δεν αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις τάσεις της σχολικής βίας.

Η κυβέρνηση όμως, με το πρόσφατο νομοσχέδιο της, «πέταξε το μπαλάκι» στους εκπαιδευτικούς για την αντιμετώπιση της σχολικής βίας, ένα βάρος το οποίο δεν μπορούν να σηκώσουν καθώς δεν διαθέτουν τις απαραίτητες γνώσεις.

Την ίδια ώρα δεν υπάρχει η παραμικρή πρόβλεψη προστασία των ιδίων, με δεδομένο ότι συχνά και οι ίδιοι είναι θύματα επιθετικής συμπεριφοράς από μαθητές, γονείς και εξωσχολικούς.

Για ακόμα μια φορά λοιπόν κινούμαστε στο πεδίο της επικοινωνιακής πολιτικής και αδυνατούμε ως πολιτεία να θέσουμε τις βάσεις για την αντιμετώπιση της σχολικής βίας.

Η κυβέρνηση έχει αρκεστεί σε λέξεις και όχι πράξεις, σε επικεφαλίδες και όχι ουσιαστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της σχολικής βίας. Σήμερα, για παράδειγμα, υπάρχει μέριμνα για την καταγραφή των περιστατικών, αλλά δεν υπάρχει μέριμνα για την αντιμετώπισή τους.

Οι ομάδες δράσεις λειτουργούν σε επίπεδο Διευθύνσεων Εκπαίδευσης, αλλά η παρουσία ψυχολόγων και εξειδικευμένων συμβούλων σε επίπεδο σχολικής μονάδας είναι από ανεπαρκής έως ανύπαρκτη.

Δεν είναι δυνατόν οι εκπαιδευτικοί, με κάποια σεμινάρια, να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τέτοιες δύσκολες καταστάσεις και να οργανώσουν παρεμβάσεις στις τάξεις, από μόνοι τους.

Παράλληλα, στη διαδικασία δεν εμπλέκονται μαθητικές κοινότητες και γονείς. Η οικογένεια επηρεάζει σημαντικά την συμπεριφορά των παιδιών και η εμπλοκή της μπορεί να βοηθήσει σημαντικά, καθώς η παιδεία ξεκινά από το σπίτι, όπως άλλωστε και οι βίαιες συμπεριφορές, στις περισσότερες περιπτώσεις.

Με τη διαδικασία που ακολουθείται σήμερα εμπλέκεται ο θύτης και το θύμα και η υπόλοιπη μαθητική κοινότητα παραμένει ουδέτερη απέναντι στα γεγονότα.

Η ουδετερότητα σημαίνει αποδοχή της βίας, ενώ δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη και για τα φαινόμενα διαδικτυακής βίας. Το μεγαλύτερο ποσοστό φαινομένων βίας στο σχολείο αφορά ή ξεκινά από τα κοινωνικά δίκτυα, αλλά και εκεί «κωφεύουμε».

Παράλληλα, είναι κοινή παραδοχή ότι σε πολλές περιπτώσεις, η βία εισάγεται στον σχολικό χώρο από εξωσχολικούς, και για αυτό επίσης δεν υπάρχει πρόβλεψη, όπως επίσης πουθενά δεν υπάρχει πρόβλεψη για την άσκηση βίας ή απαξιωτικής συμπεριφοράς σε βάρος των εκπαιδευτικών.

Αν συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε με επικοινωνιακό και επιφανειακό τρόπο ένα τόσο σημαντικό ζήτημα, είναι θέμα χρόνου να παραδώσουμε τα σχολεία μας στην παραβατικότητα, τον εκφοβισμό και την βία, καθώς τα φαινόμενα αυτά θα γιγαντωθούν με μαθηματική ακρίβεια.

* Διδάκτωρ Νομικής Αθηνών, αν. Γραμματέας Τομέα Τουρισμού του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ