Αν είναι αλήθεια ότι «οι ιδέες κινούν τον κόσµο» ή ότι -κατά Μαρξ- «οι ιδέες γίνονται υλική δύναµη όταν κατακτήσουν τις µάζες», τότε στο πεδίο αυτό θα κριθεί κυρίως η επιτυχία του επικείµενου συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, το οποίο αναµφίβολα γεννάει προσδοκίες σε µέλη και φίλους του κόµµατος της σύγχρονης Αριστεράς. Ανθρώπους διάφορων ηλικιών και πολιτικών προελεύσεων, που εξακολουθούν να εµπνέονται από τα επιτεύγµατα της «πρώτη φορά Αριστερά», κρατώντας ζωντανή την ελπίδα της ανάκαµψης και µελλοντικής ανάληψης κυβερνητικών ευθυνών.
Στις θέσεις για το συνέδριο, δεν φτάνει να αρκεστούµε στο κοµµατικό κεκτηµένο, αλλά να επιχειρήσουµε υπερβάσεις, όπως οι συνθήκες απαιτούν. Πρώτο πεδίο αναζήτησης, πώς να αποκρουστεί ο τραµπισµός, απειλή κυρίως για το µέλλον της ΕΕ. Η δίκαιη λύση του Ουκρανικού αποτελεί βασική προϋπόθεση, που αν υπάρξει, θα επιτρέψει και µια νέα σχέση της ΕΕ µε τη Ρωσία. Όσο δύσκολο και αν είναι αυτό σήµερα, η Ευρωπαϊκή Αριστερά οφείλει να το προτείνει.
Θυµίζω ότι το πρώτο µεγάλο πλήγµα στον ψυχρό πόλεµο του 20ου αιώνα επιτεύχθηκε µε την Διάσκεψη του Ελσίνκι (ΔΑΣΕ) το 1975, πριν ακριβώς µισό αιώνα, της οποίας προηγήθηκε η «Οστπολιτίκ» του Βίλλυ Μπραντ, σοσιαλδηµοκράτη καγκελάριου της τότε Ο. Δ. Γερµανίας. Τολµηρή πολιτική προσέγγισης µε την Σοβιετική Ένωση, που περιλάµβανε την αδιανόητη µέχρι τότε για την Βόννη αναγνώριση της DDR, Γερµανικής Λαοκρατικής Δηµοκρατίας.
Αν υπάρχει, και οφείλει να υπάρξει, ευρωπαϊκός πατριωτισµός συνυφασµένος µε την διεκδίκηση στρατηγικής αυτονοµίας της ΕΕ, κύριος στόχος του δεν µπορεί να είναι η αντιµετώπιση της «ρωσικής απειλής», αλλά η απαλλαγή από τον ευρωατλαντισµό, που ο ίδιος ο Τραµπ αµφισβητεί.
Προφανώς, η σηµερινή Ρωσία δεν είναι Σοβιετική Ένωση, την οποία κληρονόµησε νοµικά, όχι όµως και ιδεολογικά. Δυστυχώς, όµως, η ηγεσία Πούτιν σκέφτεται και συχνά ενεργεί σαν οι πρώην σοβιετικές δηµοκρατίες να ανήκουν στη Ρωσία, εξ ου και οι «παγωµένες συγκρούσεις» (Frozen Conflicts) στη Γεωργία και Μολδαβία, µε εκείνη στο Ναγκόρνο Καραµπάχ να λύνεται υπέρ του Αζερµπαϊτζάν, και εις βάρος της Αρµενίας, για χάρη της Άγκυρας.
Θεωρώ λάθος την στρατιωτικοποίηση της ΕΕ, καθώς δεν είναι αναγκαία ούτε ικανή συνθήκη για την στρατηγική της αυτονοµία, που δεν µπορεί να είναι έννοια µόνο στρατιωτική, αλλά πολυδιάστατη, συνυφασµένη µε την προώθηση της πολιτικής ενοποίησης και την υπεράσπιση του ευρωπαϊκού κοινωνικού µοντέλου, καρδιά του σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισµού. Αλήθεια, υπάρχει κάτι πιο ελκυστικό που µπορεί η ΕΕ να προτείνει στους άλλους λαούς της ηπείρου µας και του κόσµου;
Στο αµφιλεγόµενο πρόγραµµα Rearm EU, η Αριστερά έχει εναλλακτική πρόταση που είναι το «Disarm Europe», δηλαδή, επιστροφή στον σωτήριο δρόµο του αφοπλισµού, πυρηνικού και συµβατικού, που είχε διανυθεί πριν τέσσερεις δεκαετίες, µε τον Μιχαήλ Γκορµπατσόφ στο τιµόνι της Σοβιετικής Ένωσης, όταν και το Κυπριακό είχε συµπεριληφθεί στις αµερικανοσοβιετικές συναντήσεις ως περιφερειακό πρόβληµα για λύση. Δυστυχώς, εκείνη η άνοιξη ειρήνης για την Ευρώπη και τον κόσµο, δεν κράτησε πολύ, µπροστά στην αξίωση των ΗΠΑ για την λεγόµενη «νέα παγκόσµια τάξη», δηλαδή, την αµερικανική µονοκρατορία.
Σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα, σήµερα εκτός µνηµονίων, οφείλει να διεκδικήσει ρόλο συνδηµιουργού και ισότιµου εταίρου στην περαιτέρω ενοποίηση της Ευρώπης, την οποία η κυβέρνηση Μητσοτάκη υπονοµεύει, επιλέγοντας τον άκριτο ατλαντισµό, ιδιαίτερα στο Ουκρανικό.
* Υπεύθυνος του Γραφείου Ειρήνης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ
