Tου Χρήστου Λαμπρίδη *
Ο Αύγουστος είναι ο μήνας που απομακρύνει τη σκέψη των ανθρώπων από σκοτούρες, αγωνίες για το μέλλον, εργασιακά προβλήματα και άλλες έγνοιες. Επειδή όμως «ακουμπάει» στο φθινόπωρο, φέρνει στο μυαλό θετικές σκέψεις και προσδοκίες, την προσμονή για ελπιδοφόρες εξελίξεις.
Ένα Αυγουστιάτικο άρθρο λοιπόν που να αναδεικνύει πολιτικά προβλήματα και αδιέξοδα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί εκ προοιμίου άκαιρο. Είναι όμως η επισήμανση των αδιεξόδων που στερεί από τους πολίτες την ελπίδα; Αν εξαιρέσει κανείς ένα μικρό χρονικό διάστημα στην αρχή της μνημονιακής περιόδου, δεν υπήρξε στην πρόσφατη πολιτική ιστορία ανάλογη συγκυρία, που να μη μπορούν οι Έλληνες και οι Ελληνίδες να ακουμπήσουν τις Αυγουστιάτικες προσδοκίες τους για τη χρονιά που έρχεται σε μια πολιτική πρόταση.
Απαισιοδοξία και έλλειψη προοπτικής
Τα προβλήματα και κυρίως η έλλειψη προοπτικής είναι εδώ και ψαλιδίζουν τα περιθώρια για αισιόδοξες σκέψεις. Ενδεικτικά αναφέρονται οι μετρήσεις του τελευταίου Ευρωβαρόμετρου (Άνοιξη 2024). Σύμφωνα με αυτές το 82% των Ελλήνων και των Ελληνίδων θεωρούν την κατάσταση στην οικονομία εντελώς κακή. Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα είναι ότι το 38% θεωρεί ότι θα μείνει ίδια ενώ το 44% ότι θα χειροτερέψει !!! Καμία ελπίδα για βελτίωση των συνθηκών στην αγορά εργασίας δεν φαίνεται επίσης να υπάρχει για την πλειοψηφία των πολιτών καθώς το 48% θεωρεί ότι θα παραμείνει ίδια ενώ το 33% ότι θα γίνει χειρότερη.
Η έλλειψη εμπιστοσύνης στο πολιτικό σύστημα αποτυπώθηκε στις τελευταίες ευρωεκλογές. Το ηχηρό «χαστούκι» που έδωσαν οι πολίτες στη Νέα Δημοκρατία δείχνει έντονη αποδοκιμασία. Ωστόσο η αδυναμία των κομμάτων του προοδευτικού τόξου να αναδειχθούν, το καθένα ξεχωριστά, ως το αντίπαλο δέος απέναντι της, σε συνδυασμό με την πρωτοφανή αποχή, δείχνουν την έλλειψη ανταγωνιστικής, σε σχέση με δεξιά, πολιτικής πρότασης διακυβέρνησης.
Ως προς την κατάσταση που βιώνουν οι πολίτες δεν έχουν άδικο να είναι απαισιόδοξοι. Δεν είναι μόνο η ακρίβεια που «εξαφανίζει» τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, οι κακές συνθήκες στην αγορά εργασίας και η συνεχής υποβάθμιση του κοινωνικού κράτους που κάνει τη διαβίωση των πολιτών αφόρητη. Είναι και η απουσία ενός συγκροτημένου σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης σε όλους τους τομείς που δεν δίνει ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον. Δεν είναι μόνο το θέμα των υποκλοπών και οι σχετικές σκανδαλώδεις δικαστικές αποφάσεις που φανερώνουν το έλλειμα δημοκρατίας στη χώρα. Είναι και η έλλειψη ισονομίας στην αντιμετώπιση του πολίτη από το κράτος, που έχει οδηγήσει τους Έλληνες και τις Ελληνίδες να χάσουν κάθε εμπιστοσύνη προς τους θεσμούς και το πολιτικό σύστημα.
Η ελπίδα βρίσκεται στην πρόσθεση, όχι στη διαίρεση
Απέναντι λοιπόν σε αυτή την κατάσταση ζητείται ελπίδα. Ζητείται ελπίδα και σχέδιο όχι στο απώτερο μέλλον, ζητείται τώρα, ακόμα και μέσα στη θερινή ραστώνη του Αυγούστου. Ζητείται σχέδιο συμπόρευσης και συνεργασίας των προοδευτικών δυνάμεων, καθώς είναι ο μοναδικός τρόπος ανατροπής της δεξιάς πολιτικής.
Η Νέα Δημοκρατία είναι βέβαιο ότι θα συνεχίσει στο ίδιο μοτίβο πολιτικής, διορθώνοντας επικοινωνιακά πλευρές της για να γίνει πιο αρεστή. Ωστόσο θα συνεχίσει με μόνη επιδίωξη την εξυπηρέτηση των οικονομικών συμφερόντων που την κρατούν στην εξουσία. Το σχέδιο της έχει ως τελικό μοναδικό στόχο τη μεταφορά εισοδημάτων από τα χαμηλά και μεσαία στρώματα σε λίγες οικογένειες και σε επιχειρηματικά συμφέροντα με τα οποία έχει προνομιακή σχέση.
Σε αυτή τη συγκυρία, οι προοδευτικές ηγεσίες δεν δικαιούνται, αντί να πελεκούν την πολιτική της Νέας Δημοκρατίας, να στοχεύουν στην εξόντωση του εσωτερικού εχθρού. Αντί να επισημαίνουν τις καταστροφικές πολιτικές της κυβέρνησης να «ανακαλύπτουν» αρνητικές πλευρές της δικής τους κομματικής και κυβερνητικής λειτουργίας απαξιώνοντας το χώρο τους στα μάτια της κοινωνίας. Να ανταγωνίζονται πρόσωπα για την κατάληψη της κομματικής εξουσίας χωρίς στην ουσία να αντιλαμβάνεται η κοινωνία τις πολιτικές διαφορές των επίδοξων αρχηγών. Να επικάθονται σε μια δήθεν ιδεολογική και πολιτική «καθαρότητα» η οποία δεν δίνει καμία διέξοδο στα κοινωνικά στρώματα τα οποία υποτίθεται ότι υπερασπίζονται.
Σε αυτή τη συγκυρία, θα περίμενε κανείς ότι τα κόμματα του προοδευτικού τόξου αντί να επιβάλλουν σιωπητήρια, θε έπρεπε να συνομιλούν στο εσωτερικό τους, μεταξύ τους αλλά και δημόσια για την ανάγκη συνεργασίας και συγκρότησης εναλλακτικού σχεδίου. Αντίθετα, μέχρι στιγμής στο δημόσιο λόγο και σε ορισμένες περιπτώσεις με την ανοχή, αν όχι την παρότρυνση, των ηγεσιών κυριαρχούν τα στελέχη που εκπέμπουν τοξικότητα, υπονομεύοντας τις συνεργασίες, αντί να αναζητούν τον κοινό τόπο. Αυτός ο τοξικός λόγος εκπορεύεται κυρίως από πρόσωπα που αντιλαμβάνονται ότι σε ένα κοινό σχέδιο ανατροπής της δεξιάς πολιτικής δεν θα πρωταγωνιστούν, θα έχουν δεύτερους και τρίτους ρόλους. Όμως οι ιδιοτέλειες των στελεχών δεν μπορούν να λειτουργούν ως τροχοπέδη στην κοινωνική αναγκαιότητα για τη συγκρότηση ενός αξιόπιστου εναλλακτικού σχεδίου συνεργασίας που θα δώσει ανάσα και προοπτική στην κοινωνία.
Η μέχρι σήμερα πορεία των κομμάτων του προοδευτικού χώρου, δυστυχώς, οδηγεί στη συρρίκνωση τους. Αν δεν αλλάξουν άμεσα ρότα, στο ορατό μέλλον μηχανισμοί μικρών κομμάτων θα ανταγωνίζονται για την επιβίωση των στελεχών που τις συγκροτούν.
Μια τέτοια προοπτική ωστόσο αφήνει την κοινωνία αδιάφορη. Όμως η μεταπολιτευτική ιστορία έχει να δείξει παραδείγματα όπου η πρόσκληση για συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων έφερε θετικά αποτελέσματα για την κοινωνία. Με ένα τέτοιο προσκλητήριο κατάφερε ο Αλέξης Τσίπρας να συσπειρώσει τον προοδευτικό κόσμο στον ΣΥΡΙΖΑ βγάζοντας τη χώρα από τα μνημόνια με την κοινωνία όρθια. Με ένα τέτοιο προσκλητήριο κατάφερε ο Ανδρέας Παπανδρέου να συσπειρώσει τους προοδευτικούς πολίτες στο ΠΑΣΟΚ το 1981, φέροντας την αλλαγή που έβαλε οριστικό τέλος στο μετεμφυλιακό κράτος της δεξιάς.
Οι πολιτικές ηγεσίες του προοδευτικού χώρου οφείλουν να εργαστούν σκληρά για να συγκροτήσουν ένα σχέδιο συνεργασίας που θα δίνει διέξοδο. Γι’ αυτό και δεν δικαιούνται, τουλάχιστον για φέτος, Αυγουστιάτικες διακοπές.
* Οικονομολόγος,
Μέλος Κ.Ε. ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ
