Toυ Χρήστου Λαμπρίδη *
Οι πρόσφατες Ευρωεκλογές έδειξαν με αριθμούς αυτό που ήταν φανερό με «γυμνό μάτι» προεκλογικά: Το πολιτικό και το κομματικό σύστημα στην Ελλάδα διέρχεται τη μεγαλύτερη κρίση αξιοπιστίας από τη μεταπολίτευση έως και σήμερα. Η μεγάλη αποχή ως έλλειψη εμπιστοσύνης στο πολιτικό σύστημα, η ισχυρή αποδοκιμασία της Νέας Δημοκρατίας και η απουσία πειστικής εναλλακτικής προοδευτικής πρότασης που να αποτελεί το αντίπαλο δέος στη δεξιά αποτυπώνεται στο εκλογικό αποτέλεσμα.
Ένα αποτέλεσμα που έρχεται σε μια δύσκολη περίοδο για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρώπη. Οι προκλήσεις είναι μεγάλες για την χώρα και κυρίως για την ελληνική κοινωνία οι οποίες θα καθορίσουν το μέλλον ιδιαίτερα των επόμενων γενεών.
Οι μεγάλες προκλήσεις της εποχής σε Ελλάδα και Ευρώπη
Οι διεθνείς ανακατατάξεις και οι πόλεμοι στην ευρύτερη περιοχή επηρεάζουν σημαντικά τις εξελίξεις στα εθνικά θέματα. Οι Έλληνες, οι πολίτες της δεύτερης φτωχότερης χώρας της ΕΕ, βλέπουν τη ζωή τους να υποβαθμίζεται μέρα με τη μέρα. Η ακρίβεια ενισχύεται, η εργασία απαξιώνεται, το κοινωνικό κράτος καταρρέει. Η απουσία προοπτικής οδηγεί χιλιάδες νέους στο εξωτερικό και αποθαρρύνει ακόμα περισσότερους από το να δημιουργήσουν οικογένεια, οξύνοντας το δημογραφικό πρόβλημα.
Η οικονομική θέση της χώρας είναι ευάλωτη καθώς αδυνατεί να συγκροτήσει ένα βιώσιμο σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης και να βαδίσει με αυτό. Ένα αναγκαίο σχέδιο ενόψει της αύξησης των υποχρεώσεων της χώρας για την αποπληρωμή δανείων, καθώς το 2032 θα προστεθούν τοκοχρεολύσια που αντιστοιχούν σε χρέος 250 δις. ευρώ και τα οποία σήμερα είναι «παγωμένα». Η οικονομία στηρίζεται στην μονοκαλλιέργεια του τουρισμού, με κίνδυνο μια πιθανή κρίση στον κλάδο να την οδηγήσει σε κατάρρευση. Ο κύριος φορέας παραγωγής καινοτομίας, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οδηγούνται στη συρρίκνωση υπέρ των ολιγοπωλίων. Το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί άλλη μια χαμένη ευκαιρία για τη χώρα με τους πόρους του να κατευθύνονται κυρίως σε λίγους μεγάλους ομίλους για μη παραγωγικούς σκοπούς.
Την ίδια στιγμή η προσδοκία που είχε καλλιεργηθεί τις προηγούμενες δεκαετίες ότι δηλαδή η ένταξη μας στην ΕΕ θα θέσει την Ελλάδα σε μια συνολική πορεία εκσυγχρονισμού και ανάπτυξης έχει αδυνατίσει. Χωρίς να παραγνωρίζει κανείς τα οφέλη από την συμμετοχή της χώρας στην ΕΕ, είναι γεγονός ότι η αδυναμία αντιμετώπισης των κινδύνων από την κλιματική αλλαγή, η υποχώρηση της στο μερίδιο της παγκόσμιας οικονομίας, η χαμηλή παραγωγικότητα, η ενίσχυση των ανισοτήτων στο εσωτερικό της και άλλα αρνητικά στοιχεία δεν καθιστούν την ΕΕ ασφαλές «σωσίβιο» για την Ελλάδα.
Αναγκαίο ένα προοδευτικό σχέδιο σωτηρίας
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας βαδίζει έχοντας ως μοναδικό σχέδιο την εξυπηρέτηση επιχειρηματικών συμφερόντων που θα τη διατηρήσουν στην εξουσία, αυξάνοντας τις ανισότητες υπέρ των ολιγοπωλίων. Με αυτό το δεδομένο, χρειάζεται τώρα αλλαγή πλεύσης προς όφελος της πλειονότητας των κοινωνίας.
Χρειάζεται τώρα ένα εναλλακτικό σχέδιο διακυβέρνησης που θα:
- – δώσει προοπτική και όραμα στους πολίτες
- – μεταδώσει το αίσθημα της ασφάλειας και την προσδοκία για μια καλύτερη ζωή.
- – είναι άμεσα εφαρμόσιμο, καθώς χρειάζεται χρόνος και προσπάθεια για να αναστραφεί η σημερινή αρνητική κατάσταση.
Προϋποθέσεις για τη συγκρότηση προοδευτικού κοινωνικού/ πολιτικού μετώπου
Οι προοδευτικές δυνάμεις οφείλουν να μπουν σε αυτή τη συζήτηση με ειλικρίνεια, αποδεχόμενες κατ΄ αρχήν το αρνητικό αποτέλεσμα των εκλογών. Ένα αρνητικό αποτέλεσμα που δεν προσδιορίζεται μόνο από την τεράστια αποχή και τη μείωση του αριθμού των ψήφων αλλά και από τον πήχη που οι ίδιοι οι πολιτικοί αρχηγοί είχαν θέσει προεκλογικά.
Επιπρόσθετα, οφείλουν να μπουν στο διάλογο θέτοντας ως πρώτη και κύρια προϋπόθεση την προγραμματική συμφωνία. Μια προγραμματική συμφωνία που θα στηρίζεται σε σαφείς και κατανοητές προτάσεις, με τις οποίες οι πολίτες θα αντιλαμβάνονται το πως θα αλλάξει η ζωή τους με την υλοποίηση τους. Βάση διαλόγου δεν μπορεί να αποτελεί σε καμία περίπτωση ένα γενικότερο και ασαφές θεωρητικό ιδεολογικό / πολιτικό πλαίσιο που δεν θα παράγει δεσμεύσεις και θα επιδέχεται πολλαπλών ερμηνειών.
Η συγκρότηση του πολιτικού μετώπου θα πρέπει να γίνει σε συνεννόηση και με τις ζωντανές κοινωνικές δυνάμεις σε συνδικάτα, αυτοδιοίκηση, επιστημονικούς φορείς και αλλού ώστε να στηρίζεται στην ταυτόχρονη δημιουργία ενός κοινωνικού μετώπου.
Οι προοδευτικές δυνάμεις οφείλουν να μη θέτουν ως προϋπόθεση διαλόγου κόκκινες γραμμές για πρόσωπα, όταν μάλιστα δεν έχει τεθεί καν η προγραμματική βάση γι αυτό το διάλογο. Οι κόκκινες γραμμές σε πρόσωπα ρίχνουν περισσότερο μαύρο στο σκοτάδι που βλέπουν οι πολίτες ως μέλλον γι’ αυτούς και τα παιδιά τους. Κανείς δεν παραγνωρίζει ότι η ευόδωση ενός σχεδίου συγκρότησης προοδευτικού μετώπου θα αφήσει πρόσωπα που σήμερα πρωταγωνιστούν στους επιμέρους κομματικούς σχηματισμούς σε δεύτερους και τρίτους ρόλους. Κατανοητή η αγωνία των στελεχών αλλά η παροιμία «κάλλιο πρώτος στο χωριό παρά δεύτερος στην πόλη» αφορά μόνο τους ίδιους και όχι την κοινωνία.
Η συζήτηση για τη συγκρότηση ενός προοδευτικού πολιτικού/ κοινωνικού μετώπου δεν γίνεται σε ουδέτερο χρόνο. Η χώρα έναντι των μεγάλων προκλήσεων της εποχής χρειάζεται προοδευτικό σχέδιο σωτηρίας καθώς το πλοίο οδηγείται στα βράχια. Οι πρωτοβουλίες και η ειλικρινής συμμετοχή σε αυτό το διάλογο, χωρίς προσχηματικές προϋποθέσεις, δείχνει την ικανότητα των κομμάτων να αφουγκράζονται τους πολίτες. Άλλωστε το μήνυμα των εκλογών προς τις ηγεσίες των προοδευτικών κομμάτων ήταν σαφές και ηχηρό, δεν επιδέχεται παρερμηνειών και δεν θα το «σβήσει» η θερινή ραστώνη.
* Οικονομολόγος,
Μέλος της Κ.Ε. ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ
