Η εικόνα που παρουσιάζει η Ευρώπη δια των Ευρωπαίων ηγετών το τελευταίο διάστημα δεν είναι καθόλου κολακευτική για το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης: η όποια θετική ατμόσφαιρα είχε δημιουργηθεί μετά τις θαρραλέες αποφάσεις για το ταμείο ανάκαμψης και την υπέρβαση της πανδημίας –εκεί που είχαμε και την πρώτη, δειλή έστω, απόφαση για αμοιβαιοποίηση του ευρωπαϊκού χρέους- έχει εξανεμιστεί από την κραυγαλέα αμηχανία που επιδεικνύουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στη διαχείριση της ουκρανικής κρίσης και στην επίτευξη ενιαίας στάσης απέναντι στη Ρωσία.
Η Ευρώπη, μ’ άλλα λόγια, όπως σιγά σιγά παραδέχονται ολοένα και περισσότεροι, θέλει μία σοβαρή «επανεκκίνηση», ώστε να μπει με αξιώσεις στη νέα εποχή που ξημερώνει μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία: η «λαχτάρα» με τη Λεπέν στη Γαλλία, αλλά και η αβελτηρία διαρκείας σε σχέση με τη διαχείριση των κυρώσεων απέναντι στον Πούτιν καθιστά σαφές ότι αν η Ευρώπη μπει στη νέα εποχή των παγκόσμιων ανταγωνισμών και του νέου «Ψυχρού Πολέμου» με το κλασικό παζάρι για «εξαιρέσεις» μεταξύ των κρατών-μελών, όπως και με τη χαρακτηριστική καθυστέρησή της στη λήψη αποφάσεων, τότε σίγουρα θα βρεθεί πολύ πίσω σε σχέση με τις ΗΠΑ, την Κίνα, ίσως και την ίδια τη Ρωσία.
Για όλους αυτούς τους λόγους, αλλά και με καθημερινώς καταγραφόμενη την αδυναμία της Ευρώπης να καταλήξει σε ένα κοινό σύστημα απόκρουσης της ενεργειακής κρίσης και του ντόμινο ανατιμήσεων σε όλες τις χώρες, είναι η καλύτερη στιγμή για να δημιουργηθεί ένα «μπλοκ» Ευρωπαίων ηγετών που θα αναλάβουν την ιστορική ευθύνη: ο λόγος για μία νέα «συμμαχία των προθύμων», που θα αναλάβουν να κουμαντάρουν την Ευρώπη στη νέα εποχή και να εμβαθύνουν την διαδικασία ενοποίησης: ο Μάριο Ντράγκι, καίτοι ανέλαβε ως «τραπεζίτης» την πρωθυπουργία της Ιταλίας, κατάφερε να δώσει ένα τέτοιο όραμα μιλώντας προχθές στο Ευρωκοινοβούλιο: «οι θεσμοί που οι προκάτοχοί μας δημιούργησαν τις προηγούμενες δεκαετίες υπηρέτησαν καλά τους Ευρωπαίους πολίτες, είναι όμως ανεπαρκείς απέναντι στην πραγματικότητα που αντιμετωπίζουμε», ξεκαθάρισε, καθιστώντας σαφές ότι δέκα χρόνια μετά το περίφημο «whatever it takes» (μτφ. «θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί για να σώσουμε το ευρώ»), ο «τραπεζίτης» Ντράγκι είναι πιο Ευρωπαίους από άλλους «πατεντάτους» πολιτικούς.
Ο Ντράγκι, λοιπόν, παρουσιάζοντας ένα φιλόδοξο σχέδιο μεταρρύθμισης της Ε.Ε. σε μία συγκυρία που η Ευρώπη δεν μπορεί να συμφωνήσε ούτε στην επίλυση ενός γραφειοκρατικού θέματος όπως ο τρόπος πληρωμής του ρωσικού φυσικού αερίου, πρότεινε εμβάθυνση της «κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής» σε όλα τα επίπεδα, έναν «πραγματικό φεντεραλισμό», αλλά και υπέρβαση του κανόνα της ομοφωνίας ώστε να λαμβάνονται γρήγορα οι αναγκαίες αποφάσεις. Σε ό,τι αφορά την ενεργειακή κρίση, είπε αυτό που πολλοί ψιθυρίζουν το τελευταίο διάστημα: ότι, δηλαδή, η Ευρώπη μπορεί να την αντιμετωπίσει μόνο αν υιοθετήσει τον τρόπο υπέρβασης της πανδημίας.
Όλα τούτα θα μπορούσαν να είναι ένα πρόπλασμα ώστε να συγκροτηθεί μία νέα «συμμαχία των προθύμων», η οποία θα αναλάμβανε να πατήσει γκάζι στο εγχείρημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης: ο Ντράγκι δείχνει έτοιμος, ο Εμανουέλ Μακρόν έχει πολύ πρόσφατο το σοκ της Λεπέν και της παραλίγο ήττας του από την ακροδεξιά ανθυποψήφιά του, ο δε καγκελάριος Όλαφ Σολτς έχει κάθε λόγο να αρχίσει να δημιουργεί το δικό του αποτύπωμα στην ευρωπαϊκή και γερμανική Ιστορία έπειτα από 16 χρόνια «μερκελικής» κυριαρχίας –ειδικά αν θέλει να δείξει ότι οι Σοσιαλδημοκράτες πρεσβεύουν κάτι διαφορετικό από μία «light» διαχείριση που θυμίζει τους Χριστιανοδημοκράτες. Αν σ’ όλα αυτά προστεθεί και ο προοδευτικός άνεμος που πνέει ισχυρός στην Ιβηρική, τότε είναι σαφές ότι το πρόπλασμα για τη «συμμαχία των προθύμων» υπάρχει. Μένει να φανεί αν θα γίνει πραγματικότητα…
