Σε µια περίοδο ρευστή σε διεθνές επίπεδο, µε γεωπολιτικές ανακατατάξεις και νέες προκλήσεις στην οικονοµία και το εµπόριο, οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις φαίνεται να οδεύουν σε «θολό τοπίο», καθώς ούτε και στην πρόσφατη συνάντηση στις Βρυξέλλες των Υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας – Τουρκίας Γ. Γεραπετρίτη και Χ. Φιντάν, «κλείδωσε» η ηµεροµηνία για νια νέα συνάντηση Κορυφής Μητσοτάκη – Ερντογάν µε δεδοµένο ότι η συνάντηση αυτή καθώς και συνεδρίαση του Ανώτατου Συµβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας και Τουρκίας, είναι σε εκκρεµότητα από τις αρχές Δεκεµβρίου του 2024 όταν και συναντήθηκαν στην Αθήνα οι δύο Υπουργοί Εξωτερικών.
Πρακτικά το όλο θέµα (η επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού στην Άγκυρα και η νέα συνάντηση του µε τον Τούρκο Πρόεδρο και το Ανώτατο Συµβούλιο Συνεργασίας) φαίνεται να «σέρνεται» κατ’ αρχήν από µια σειρά προβληµάτων που δηµιούργησε η «ακραία αναθεωρητική» ατζέντα της Τουρκίας, που ανάγκασε την Ελληνική πλευρά, µε τις µη µετρηµένες αρχικά κινήσεις της, να εµφανίζεται επιφυλακτική και προβληµατισµένη καθώς η Τουρκία έθεσε µεθοδικά επί τάπητος όλες τις µονοµερείς διεκδικήσεις της έναντι της Ελλάδας, επιδιώκοντας πρωτίστως και καθαρά αλλαγή του status quo στο Αιγαίο κόντρα στο Διεθνές Δίκαιο και τις Διεθνείς Συνθήκες (γκρίζες ζώνες, αποστρατιωτικοποίηση των νησιών µε ευθεία σύνδεση της ελληνικής κυριαρχίας επ’ αυτών µε την αποστρατιοτικοποίηση, casus belli για την νόµιµη επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων, παράνοµο Τουρκολιβυκό Μνηµόνιο, εύρος εναέριου χώρου, αλλά και µειονοτικό σε Θράκη κ.α.). Ο απ’ ευθείας πολιτικός και εφ’ όλης της ύλης διάλογος µε την Τουρκία και σε επίπεδο συναντήσεων κορυφής Μητσοτάκη – Ερντογάν, φαίνεται ότι δεν ήταν καλά προετοιµασµένος, καθώς παρακάµθηκαν οι λεγόµενες «διερευνητικές επαφές» µέσω των οποίων αναζητούνταν έστω και ατύπως σηµεία σύγκλισης, ώστε αν καταστεί δυνατόν να ανοίξει ο δρόµος για συνυποσχετικό και παραποµπή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Παρά την καλή διάθεση της Ελλάδας να κρατηθούν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας µε την Τουρκία ακόµα και στο ανώτατο δυνατό επίπεδο (Συναντήσεις Κορυφής των δύο ηγετών), φαίνεται πως αυτό για την ώρα τουλάχιστον δεν είναι εφικτό και «σέρνεται» πλέον εδώ και µήνες η νέα συνάντηση κορυφής στην Άγκυρα όταν όλα τα προηγούµενα τετ-α-τετ Μητσοτάκη – Ερντογάν πραγµατοποιήθηκαν εντός χρονοδιαγράµµατος. Η επισήµανση διπλωµατικών πηγών στην πρόσφατη συνάντηση Γεραπετρίτη – Ερντογάν αναφορικά µε το πότε θα γίνει η συνάντηση και η συνεδρίαση του Ανώτατου Συµβουλίου Συνεργασίας στην Άγκυρα, είναι ενδεικτική της µεγάλης εκκρεµότητας και ρευστότητας που υπάρχει. «Το επόµενο Ανώτατο Συµβούλιο Συνεργασίας θα πραγµατοποιηθεί µετά το Πάσχα και σε χρόνο που θα καθοριστεί µε βάση το πρόγραµµα των δύο ηγετών», ήτα η χαρακτηριστική και άκρως «διπλωµατική» διατύπωση της απάντησης… Δηλαδή «βλέποντας και κάνοντας».
Στους αρχικούς προβληµατισµούς της Ελληνικής πλευράς για την άκρως επιθετική αναθεωρητική ατζέντα που έθεσε στον διάλογο η Τουρκία προστέθηκαν και δύο ακόµα.
– Το µπλόκο της Τουρκίας ακόµα και µε πολεµικά πλοία στην Κάσο για να εµποδιστούν οι έρευνες για την πόντιση καλωδίου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, έργου που έχει εγκριθεί και χρηµατοδοτείται από την Ε.Ε, µε αποτέλεσµα τα ιταλικά ερευνητικά να αναχωρήσουν για την βάση τους στην Ιταλία.
– Ο προβληµατισµός της Ελλάδας για το θέµα της συµµετοχής της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση που ξετυλίχτηκε από τον Υπουργό Εθνικής Άµυνας Νίκο Δένδια.
Όσο αφορά το πρώτο, φαίνεται πως η Ελληνική πλευρά θέλει να συνεχιστούν οι έρευνες και µάλιστα, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες τα ιταλικά ερευνητικά θα επιστρέψουν και θα συνεχίσουν την έρευνα µέσα στον Απρίλιο και στα διεθνή ύδατα, ανοιχτά της Κάσου. Το θέµα φαίνεται να συζητήθηκε ξανά στην πρόσφατη συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν χωρίς όµως αποτέλεσµα καθώς η Τουρκία εµµένει στην παράλογη και έξω από το Διεθνές Δίκαιο απαίτηση της. Πρόκειται για ένα νέο µεγάλο «αγκάθι» που δηµιουργήθηκε µε απόλυτη ευθύνη της Τουρκίας και των παράλογων εµµονών της. Το εύλογο ερώτηµα είναι αν δεν κάνει βήµα πίσω η Τουρκία σε αυτό το θέµα που αµφισβητεί εµπράκτως κυριαρχικά δικαιώµατα της Ελλάδας, πως ακριβώς θα προχωρήσει ο Ελληνοτουρκικός διάλογος. Ιδιαίτερα αν η Τουρκία έχει ανοίξει όλη την ατζέντα των µονοµερών της διεκδικήσεων και πλέον µε την πολιτική της κανονιοφόρου απειλεί την Ελλάδα και ζητάει έµπρακτη απεµπόληση άσκησης κυριαρχικών δικαιωµάτων;
Ωστόσο το τοπίο γίνεται πιο σύνθετο στις ευαίσθητες ελληνοτουρκικές σχέσεις που εξελίσσονται πλέον σε ένα νέο διεθνές κι περιφερειακό πλαίσιο.
Η Αθήνα έχει το βλέµµα στραµµένο στις ΗΠΑ όπου έχουν τεθεί επί τάπητος πάλι οι Αµερικανοτουρκικές σχέσεις, αλλά και το θέµα της επανένταξης της Τουρκίας στο πρόγραµµα των F-35, το οποίο είναι δύσκολο και περίπλοκο λόγω των ρωσικών S-400 που βρίσκονται στην Τουρκία. Επίσης υπάρχει η συνεχής επιδείνωση των σχέσεων Τουρκίας Ισραήλ που επιβαρύνθηκαν ακόµα περισσότερο από τα πρόσφατα γεγονότα στη Συρία.
Για την ώρα το τοπίο παραµένει «θολό» στα Ελληνοτουρκικά και ο Απρίλιος ένας κρίσιµος µήνας για τις όποιες εξελίξεις.
