Αλφόνσος Βιτάλης: «Αναδίπλωση» της Αθήνας από τις απειλές της Άγκυρας και τον «αποκλεισµό» της Κάσου

Στον επόµενο γύρο του περιβόητου Ελληνοτουρκικού διαλόγου για το Αιγαίο και στην επόµενη συνάντηση Κορυφής Μητσοτάκη – Ερντογάν, η Ελλάδα θα προσέλθει αποδυναµωµένη καθώς µε τον ένα ή τον άλλο τρόπο έχασε ένα ακόµα χαρτί.

Δίπλα στις κλιµακούµενες µονοµερείς διεκδικήσεις της Τουρκίας σε βάρος της Ελλάδας, στο παράνοµο Τουρκολιβυκό Μνηµόνιο για το οποίο όχι µόνο δεν έχει κινηθεί να ακυρώσει στο Διεθνές Δικαστήριο η Αθήνα αλλά έχει δεχθεί να αποτελεί µέρος του Ελληνοτουρκικού διαλόγου, τώρα η Ελληνική πλευρά «παραµέρισε» – αναδιπλώθηκε πλήρως ως προς την άσκηση κυριαρχικών δικαιωµάτων της. Διότι τα όσα συνέβησαν µε το περιβόητο καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου και το επίσηµο «πάγωµα» των εργασιών του. Εξασθενούν ακόµα περισσότερο την όποια διαπραγµατευτική θέση της Αθήνας και δίνουν ένα πολιτικό και διπλωµατικό πλεονέκτηµα στην τουρκική πλευρά, η οποία υπό την απειλή βίας, ή καλύτερα µε την πολιτική της «κανονιοφόρου», εµπόδισε σε πρώιµο στάδιο την κατασκευή ενός έργου (ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου) για το οποίο υπάρχει απόφαση και χρηµατοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι απολύτως συµβατό µε το Διεθνές Δίκαιο.

Πρακτικά η Κυβέρνηση απέφυγε τουλάχιστον σε αυτή τη φάση το ρίσκο για µια νέα όξυνση των σχέσεων µε την Τουρκία, «παγώνοντας» την άσκηση κυριαρχικών δικαιωµάτων της Ελλάδας και µάλιστα σε µια κρίσιµη περιοχή του Αιγαίου, υποκύπτοντας στους εκβιασµούς και τις απειλές της Τουρκίας.

Ουσιαστικά το έργο διεκόπη τον Ιούλιο του 2024, όταν στα νότια της Κάσου τουρκικά πολεµικά πλοία ανέκοψαν την πορεία του ιταλικού πλοίου που πραγµατοποιούσε έρευνες για το έργο. Οι συνεχείς «παρενοχλήσεις» των Τούρκων συνεχίστηκαν και σε θαλάσσια περιοχή βορειοανατολικά της Κρήτης, όταν και πάλι πολεµικά πλοία της Τουρκίας απείλησαν τα ιταλικά ερευνητικά σκάφη. Η στάση των Τούρκων σε µια φάση του έργου που δεν είχε καν προσεγγίσει την τοποθέτηση καλωδίου, αλλά καρκινοβατούσε στο αρχικό στάδιο των ερευνών, καθώς επίσης και η αδυναµία εξεύρεσης συµβιβασµού µέσω απευθείας ελληνοτουρκικών συζητήσεων κατέστησαν τη συνέχιση εξαιρετικά δύσκολη.

Φαίνεται κατ’ αρχήν πως η Ελληνική πλευρά, επιχειρεί να κερδίσει χρόνο, χωρίς περαιτέρω οικονοµικό κόστος (µε την απόφαση του ΑΔΜΗΕ να σταµατήσει να πληρώνει την γαλλική Nexans) και µε σκοπό να διερευνήσει αν σε επόµενη φάση τα εµπόδια θα εκλείψουν. Στην παρούσα φάση, όπου η Άγκυρα προσπαθεί να εµβαθύνει τις σχέσεις της µε την Ε.Ε., καθετί µπορεί να χρησιµοποιηθεί ως διαπραγµατευτικό χαρτί και ως εκ τούτου τίποτα δεν µπορεί να θεωρηθεί οριστικό.

Ωστόσο και αυτό έχει ιδιαίτερη σηµασία για το πως «αναδιπλώνεται» η Ελλάδα, είναι και το ότι έφυγαν και τα δύο ιταλικά ερευνητικά που δραστηριοποιούνταν στις έρευνες για την ηλεκτρική διασύνδεση. Το πρώτο που αναχώρησε ήταν το «NG Worker» πριν δύο βδοµάδες για την Σικελία και µόλις την Τετάρτη αναχώρησε και το ερευνητικό πλοίο «Ievoli Relume»,

Αν και υπάρχει η εκτίµηση στην Αθήνα ότι µε την παύση πληρωµών προς την γαλλική εταιρεία, η ελληνική επιδιώκει την ενεργότερη εµπλοκή για την οµαλή υλοποίηση των ερευνών της Γαλλίας ως χώρας άµεσου ενδιαφέροντος, λόγω του συµβολαίου της Nexans, αλλά και του Ισραήλ και των ΗΠΑ, λόγω του ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Μόνο που η ουσία είναι πως η Κυβέρνηση δεν ήταν προετοιµασµένη ούτε κατ’ ελάχιστον να «τρέξει» αυτό το έργο και κυρίως απροετοίµαστη για να αντιµετωπίσει πολιτικά και διπλωµατικά τις απειλές της Άγκυρας, µε αποτέλεσµα να χάσει διαπραγµατευτικά ατού και να αναδιπλωθεί ως προς την άσκηση κυριαρχικών δικαιωµάτων της χώρας.