Η Ουκρανία χάνει το διαπραγματευτικό της χαρτί στη συμφωνία καθώς τα στρατεύματά της υποχωρούν εντός της Ρωσίας

Την ώρα που αυξάνεται η δυναμική για κατάπαυση του πυρός με τη Ρωσία, η Ουκρανία φαίνεται πώς έχει πια χάσει ένα πολύτιμο διαπραγματευτικό χαρτί.

Ο ουκρανικός στρατός αιφνιδίασε τη Ρωσία τον περασμένο Αύγουστο επιτιθέμενος πέρα από τα σύνορα και παίρνοντας τον έλεγχο περίπου 1.300 τετραγωνικών χιλιομέτρων γης. Ήταν μια πολυπόθητη τόνωση του ηθικού για την Ουκρανία – αλλά το πιο σημαντικό, οι ηγέτες της χώρας πίστευαν ότι η κατάληψη ρωσικών εδαφών θα μπορούσε να βοηθήσει σε τυχόν μελλοντικές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τον εχθρό της. Τώρα, μετά από μήνες έντονης πίεσης από τις ρωσικές δυνάμεις που υποστηρίζονται από στρατεύματα από τη Βόρεια Κορέα, η Ουκρανία κατέχει μόνο περίπου το 30% των ρωσικών εδαφών που είχε καταλάβει και οι δυνάμεις της υποχωρούν μετά από μια γρήγορη παρ’ ολίγον ήττα στην πόλη Σούντζα.

Ο ουκρανικός στρατός προσπάθησε χθες Πέμπτη να δημιουργήσει γρήγορα αμυντικές γραμμές κοντά στα σύνορα για να αποτρέψει τη Ρωσία από το να μετατρέψει την επίθεσή της στη Σούντζα σε ορμητήριο για την προέλασή της στη βορειοανατολική Ουκρανία. Από πολιτική άποψη, η υποχώρηση από μεγάλα τμήματα της ρωσικής περιοχής του Κουρσκ θα μπορούσε να είναι μια στιγμή κρίσιμη για τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τους στρατιωτικούς συμβούλους του. Η εισβολή στο Κουρσκ είχε σκοπό να ανακατευθύνει τις ρωσικές δυνάμεις από το εσωτερικό της Ουκρανίας – και τα εδάφη που κέρδισε υποτίθεται ότι θα βοηθούσαν την Ουκρανία να πάρει πίσω τουλάχιστον μέρος του 20% της χώρας της που κατέλαβε η Ρωσία από την εισβολή πλήρους κλίμακας τον Φεβρουάριο του 2022.

Αλλά πολλοί στρατιώτες και διοικητές αμφισβητούσαν εδώ και καιρό αν άξιζε τον κόπο να αραιώσουν τις διαθέσιμες δυνάμεις τους για την υπεράσπιση της Ουκρανίας – και αυτές οι αμφιβολίες μεγάλωναν όσο επιταχυνόταν η υποχώρηση από το Κουρσκ. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε την Πέμπτη ότι συμφωνεί κατ’ αρχήν με την πρόταση των ΗΠΑ για εκεχειρία 30 ημερών στην Ουκρανία, αλλά ότι οι λεπτομέρειες πρέπει ακόμη να καθοριστούν. Ο Πούτιν έκανε τις δηλώσεις αυτές λίγες ώρες μετά την άφιξη του απεσταλμένου του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στη Μόσχα.

Η ήττα στη Σούντζα επισφραγίζει τον πολύμηνο αγώνα στο Κουρσκ

Την ίδια ώρα οι μάχες συνεχίζονται στην περιφέρεια της Σούντζα, καθώς Ουκρανοί στρατιώτες προσπαθούν να βγουν από την περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας και να επιστρέψουν στη γειτονική περιοχή Σούμι της Ουκρανίας.

Οι Ουκρανοί στρατιώτες και διοικητές φοβούνται ότι η αεροπορική υπεροχή της Ρωσίας θα της επιτρέψει να διαλύσει τις οδούς εφοδιασμού που είναι ζωτικής σημασίας για τη συντήρηση των στρατιωτών που βρίσκονται ακόμη στο Κουρσκ. Η Ρωσία έχει ανακτήσει τον έλεγχο περίπου του 70% του εδάφους που κατέλαβε η Ουκρανία κατά τις πρώτες εβδομάδες της εισβολής της τον Αύγουστο στο Κουρσκ, σύμφωνα με το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου στην Ουάσινγκτον.

Για να διαφύγουν από την περιοχή του Κουρσκ, οι Ουκρανοί στρατιώτες πρέπει να περπατήσουν δεκάδες χιλιόμετρα για να επιστρέψουν στην Ουκρανία, αποφεύγοντας τις ρωσικές δυνάμεις. Ορισμένοι στρατιώτες είναι θυμωμένοι που οι διοικητές δεν τους διέταξαν να αποσυρθούν πριν από εβδομάδες, όταν θα ήταν ασφαλέστερο να το κάνουν. Και ρωτούν: Άξιζε τον κόπο η εισβολή στο Κουρσκ; Ορισμένοι από τους στρατιωτικούς ηγέτες της Ουκρανίας πιστεύουν ότι η τολμηρή προέλαση στο ρωσικό έδαφος ήταν απαραίτητη για την αποτροπή περαιτέρω ρωσικής προώθησης κατά μήκος του βορειοανατολικού τμήματος της χώρας. Και, υποβαθμίζοντας και ανακατευθύνοντας τις ρωσικές δυνάμεις, επέτρεψε στην Ουκρανία να απωθήσει τον εχθρό στα ανατολικά για πρώτη φορά μετά από μια επιτυχημένη αντεπίθεση το 2022. Άλλοι στρατιωτικοί ηγέτες λένε ότι η επίθεση στο Κουρσκ – της οποίας ο πολιτικός στόχος φαίνεται ότι τελικά απέτυχε – κόστισε στην Ουκρανία μερικές από τις καλύτερες μονάδες της και τα πιο πολύτιμα όπλα της.

Μετά την πτώση της Σούντζα – του μεγαλύτερου οικισμού στο Κουρσκ που έλεγχαν, με πληθυσμό 5.000 κατοίκων προπολεμικά – οι Ουκρανοί στρατιώτες είναι απαισιόδοξοι για την ικανότητά τους να κρατήσουν όσα εδάφη τους έχουν απομείνει στη ρωσική περιοχή. Και αναγνωρίζουν το πολιτικό διακύβευμα της ήττας. “Καταλαβαίνω ότι η (ρωσική) πλευρά καθυστερεί (τις διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση του πυρός) μέχρι να ανακτήσουν το Κουρσκ και μόνο τότε θα μιλήσουν”, δήλωσε ένας Ουκρανός διοικητής, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας. “Αλλά εμείς ήδη, για να το θέσω ήπια, δεν θα έχουμε κανέναν μοχλό επιρροής για να πάρουμε πίσω κάποιο από τα εδάφη μας.”

Η ανάπτυξη Βορειοκορεατών στρατιωτών από τη Ρωσία άλλαξε το πεδίο της μάχης

Οι στρατιώτες παραδέχθηκαν ότι η ικανότητά τους να κρατήσουν το Κουρσκ άρχισε να επιδεινώνεται από τη στιγμή που στρατιώτες από τη Βόρεια Κορέα εισήλθαν στη μάχη στα τέλη του περασμένου έτους. Καθώς περνούσε ο καιρός, τα στρατεύματα της Πιονγκγιάνγκ γίνονταν μόνο πιο αποτελεσματικά, είπαν οι Ουκρανοί στρατιώτες. Όταν ένας Ουκρανός χειριστής drone εντόπισε περίπου 40 Βορειοκορεάτες στρατιώτες κοντά σε μια γραμμή δέντρων πριν από μερικές εβδομάδες, είπε ότι έμεινε έκπληκτος από τη φυσική κατάσταση των Βορειοκορεατών στρατιωτών. Μερικοί ήταν ικανοί να τρέχουν γρήγορα μεγάλες αποστάσεις μεταφέροντας βαριά πυρομαχικά, είπε. “Δεν έχω ξαναδεί κάτι τέτοιο”, είπε. Οι ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό, όπλα και πυρομαχικά εμπόδιζαν επίσης τους Ουκρανούς στρατιώτες, οι οποίοι είπαν ότι ήταν λιγότεροι πέντε προς ένα, κατά μέσο όρο – και δέκα προς ένα σε ορισμένες περιοχές.

Οι μέρες που έκριναν τη μάχη για τη Σούντζα

Κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων μηνών, οι Ρώσοι εξουθένωσαν σταδιακά τους Ουκρανούς. Υπό τη βαριά αεροπορική επίθεση των Ρώσων, τα ουκρανικά στρατεύματα έπρεπε συχνά να μεταφέρουν στις πλάτες τους – για 20 ή 30 χιλιόμετρα ενισχύσεις με πυρομαχικά, τρόφιμα και ιατρικές προμήθειες. “Μέχρι να φτάσουν στις θέσεις, είναι εντελώς εξαντλημένοι”, δήλωσε ένας Ουκρανός λοχίας. Δεν είναι σαφές πώς το πρόσφατο «πάγωμα» των ΗΠΑ στην ανταλλαγή πληροφοριών επηρέασε τη μάχη για το Κουρσκ. Οι ρωσικές δυνάμεις κατέλαβαν περίπου 166 τετραγωνικά χιλιόμετρα στο Κουρσκ μεταξύ 7 και 10 Μαρτίου, περίοδο κατά την οποία ίσχυε η παύση της ροής πληροφοριών. Επίσης, την περασμένη εβδομάδα, αρκετές εκατοντάδες ρωσικές ειδικές δυνάμεις εξαπέλυσαν αιφνιδιαστική επίθεση πίσω από τις αμυντικές γραμμές της Ουκρανίας, αφού σύρθηκαν 15 χιλιόμετρα μέσα από έναν αγωγό φυσικού αερίου. Και σε μια άλλη περίπτωση, Ουκρανοί στρατιώτες που είχαν τοποθετηθεί βορειοδυτικά της Σούντζα, στη Λεμπεντίβκα, απλά εγκατέλειψαν τις θέσεις τους, σύμφωνα με έναν Ουκρανό χειριστή μη επανδρωμένου αεροσκάφους.

Η απόσυρση δυνάμεων που ήρθε πολύ αργά

Ο ανώτατος αρχηγός του στρατού στρατηγός Oleksandr Syrskyi δήλωσε την Τετάρτη ότι διέταξε τους στρατιώτες να αποσυρθούν σε πιο πλεονεκτικές θέσεις στο Κουρσκ, λέγοντας ότι η διατήρηση της ζωής των στρατιωτών ήταν προτεραιότητά του. Αλλά ορισμένοι στρατιώτες είπαν ότι αυτό θα έπρεπε να είχε συμβεί νωρίτερα.

Ένας Ουκρανός στρατιώτης είπε ότι αυτός και οι σύντροφοί του αψήφησαν τις εντολές του διοικητή του λόχου τους και πήραν τη δική τους απόφαση να υποχωρήσουν. “Έχουμε βαρεθεί να καθόμαστε συνεχώς κάτω από πυρά”, είπε ο στρατιώτης. Επειδή όλοι οι κεντρικοί δρόμοι παρακολουθούνται από ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη, είπε ότι οι στρατιώτες αποσύρονται σε μικρές ομάδες κατά μήκος των δενδροστοιχιών για να αποφύγουν τον εντοπισμό. “Όλες οι μονάδες που έχουν απομείνει εκεί, δεν ξέρω πώς θα τις βγάλουν (η διοίκηση), γιατί όλες οι αλυσίδες εφοδιασμού έχουν διακοπεί”, είπε, αναφερόμενος στη Σούντζα και τις γύρω περιοχές. “Τα παιδιά που βγήκαν έξω είπαν ότι υπήρχαν πολλά δικά μας πτώματα και πολύς καμένος εξοπλισμός.” Οι ρωσικές δυνάμεις πλησιάζουν στις οδούς διαφυγής των Ουκρανών στρατιωτών από τα βόρεια και νότια της Σούντζα. Η Ουκρανία εξακολουθεί να ελέγχει ένα κομμάτι εδάφους στο Κουρσκ κατά μήκος των συνόρων με τη Σουμι. Οι στρατιώτες δήλωσαν ότι η προσοχή έχει μετατοπιστεί στη δημιουργία άμυνας κατά μήκος των συνόρων για να αποτραπεί μια ρωσική εισβολή στο ουκρανικό έδαφος. Τα χαρακώματα σκάβονται γρήγορα, αλλά δεν είναι σαφές αν θα είναι αρκετά.

Πηγή AP