Τα «υποκείμενα νοσήματα» της Δημοκρατίας μας

Του Απόστολου Κρυωνίδη από την Κυριακάτικη Kontranews

Oι σοκαριστικές εικόνες του όχλου που εισβάλει μέσα στο Αμερικάνικο Καπιτώ­λιο την περασμένη Τετάρτη μας θύμισαν ότι η Δημοκρατία δεν πρέπει να θεωρείται δεδο­μένη. Μπορούν να τη διαβρώσουν σε επικίνδυ­νο βαθμό ο λαϊκισμός, ο φανατισμός, ο κομμα­τισμός, η πελατειακή λογική, η διαφθορά και η νόθευση της ελευθερίας του Τύπου. Η Αμερική έχει θεσμικά αντίβαρα που θα επιτρέψουν να ξεπεράσει, έστω και λαβωμένη, αυτήν την κλι­μάκωση μιας πολιτικής κρίσης που πρωτοεκ­δηλώθηκε με την εκλογή του Προέδρου Τραμπ.

Στην Ελλάδα το 2011 οι «αγανακτισμένοι» δεν κατάφεραν να εισβάλουν στη Βουλή. Ωστό­σο τότε ένα μεγάλο μέρος του πολιτικού συστή­ματος προτίμησε να παίξει με τη φωτιά και να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά οφέλη κλείνοντας το μάτι στο «πάνω» ή στο «κάτω» μέρος της πλατείας.

Εν τέλει η τρίτη ελληνική δημοκρατία απο­δείχθηκε ανθεκτική. Ωστόσο η οξεία οικονο­μική και πολιτική κρίση ανέδειξαν τα σοβαρά «υποκείμενα νοσήματά» της.

Τα συνταγματικά, κοινοβουλευτικά και διοι­κητικά θεσμικά αντίβαρα που αναπτύξαμε στα­διακά μπορεί να προσομοιάζουν με αυτά πολύ πιο ώριμων δημοκρατιών, ωστόσο δεν είναι εξίσου αποτελεσματικά.

Η επίδοση των δημοκρατικών θεσμών μας παραμένει χαμηλή για ευρωπαϊκή χώρα.

Η Ελλάδα κατατάχθηκε 3η από το τέλος βάσει του τελευταίου «Δείκτη Αντίληψης για τη Διαφθορά» που εξέδωσε η Διεθνής Διαφάνεια και 4η από το τέλος βάσει του τελευταίου «Δεί­κτη Ελευθερίας του Τύπου» που δημοσίευσαν οι «Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα» ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τα ζητήματα ελευθεροτυπίας και διαφάνειας όμως δεν έπονται της ανάγκης να ξεπεράσουμε την υγειονομική κρίση και να ανακάμψουμε από την πιο βαθιά οικονομική ύφεση της μεταπο­λεμικής ιστορίας. Η ποιότητα της Δημοκρατίας και των θεσμών της είναι πολύ στενά συνδεδε­μένη τόσο με τις αναπτυξιακές δυνατότητες όσο και με τη ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.

Όποιος το αμφισβητεί αυτό, ας ανατρέξει στους υποδείκτες που συνθέτουν τον περιβόη­το «Δείκτη Ανταγωνιστικότητας» του Παγκόσμι­ου Οικονομικού Φόρουμ. Σε αυτούς συμπερι­λαμβάνονται η διαφάνεια κατάρτισης του προ­ϋπολογισμού, η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, η αποτελεσματικότητα του συστήματος προσφυ­γής απέναντι σε κυβερνητικές πράξεις, η ελευ­θερία του Τύπου, η διαφθορά, τα διοικητικά βάρη, η ηλεκτρονική συμμετοχή, η σταθερό­τητα των δημόσιων πολιτικών και η δεκτικό­τητα της Κυβέρνησης στην αλλαγή.

Η Ελλάδα τον Οκτώβριο του 2019 κατατά­χθηκε 59η από τις 141 εξεταζόμενες χώρες και προτελευταία ανάμεσα στις χώρες της Ευρω­παϊκής Ένωσης με εξαιρετικά χαμηλή επίδο­ση την πλειοψηφία των παραπάνω «θεσμι­κών» υποδεικτών.

Για το 2020 ο υπολογισμός του δείκτη αυτού ανεστάλη λόγω της πανδημίας. Αντ΄ αυτού το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στην ειδική έκθεση που δημοσιεύτηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2020 περιέγραψε έντεκα προτεραιότητες για τη βιώσιμη μετάβαση στη μετά Covid-19 εποχή. Επέλεξε να υπολογίσει στοχευμένα την επίδο­ση 37 χωρών στα πεδία αυτά.

Η Ελλάδα, για την οποία τα στοιχεία συγκε­ντρώθηκαν την περίοδο Μαρτίου – Μαΐου 2020, κατατάχθηκε τελευταία σε τρία από τα έντεκα πεδία. Στο πεδίο «διασφάλισης ισχυρών κυβερ­νητικών αρχών και μακροχρόνιου οράματος για τους δημόσιους θεσμούς και κτισίματος εμπιστο­σύνης των πολιτών» κατετάγη 32η από τις 37 χώρες και 19η από τις 20 ευρωπαϊκές χώρες.

Η επίδοση αυτή δεν αναδείχθηκε από κανέ­να Μέσο Μαζικής Ενημέρωσης. Ίσως και αυτό να αποτελεί μια ακόμα από τις πολλές ενδείξεις ότι η χρηματοδότηση της «λίστας Πέτσα» θολώ­νει το ενημερωτικό έργο.

Δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε ποια θα είναι η επίδοση της χώρας μας στις προαναφερ­θείεσες διεθνείς αξιολογήσεις αν στη νόθευ­ση της πολυφωνίας προσμετρηθεί η απαξίω­ση των νομοθετικών διαδικασιών με τερατώ­δεις τροπολογίες, η πλήρης κομματικοποίηση της διοίκησης με διορισμούς μετακλητών ακό­μα και σε θέσεις ευθύνης και η «κανονικοποίη­ση» των απευθείας αναθέσεων έργων.

Επίσης λίγοι περιμένουν ειλικρινά ότι η πολυπληθέστερη, μετά τον πρόσφατο ανασχη­ματισμό, Κυβέρνηση της μεταπολίτευσης θα ενισχύσει τον δημοκρατικό εκσυγχρονισμό και την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς.

Η Νέα Δημοκρατία δεν εμπέδωσε ότι οι Δημοκρατίες, και όχι οι «μπανανίες», προσελ­κύουν σοβαρούς επενδυτές και ότι τα ευρωπαϊ­κά οικονομικά προγράμματα δεν αρκούν για να βάλουν μια χώρα σε τροχιά σταθερής και βιώ­σιμης ανάπτυξης.

Για αυτό πρέπει να τιμωρηθεί αυστηρά στις εκλογές για τις οποίες έβαλε πλώρη.

* Αναπληρωτής Γραμματέας του Τομέα Οικονομικών του Κινήματος Αλλαγής, Οικονομολόγος και απόφοιτος της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης