Πόλεμος στην Ευρώπη για το 500ρικο!

 Προς κατάργηση το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ;

Πόλεμος έχει ξεσπάσει στην  Ευρώπη για την μοίρα του τραπεζογραμματίου των 500 ευρώ, μετά από σύνδεσή του με πληρωμές εγκληματικών και τρομοκρατικών δικτύων.  Ένα χαρτονόμισμα που οι περισσότεροι ποτέ δεν πιάσανε ποτέ στα χέρια τους, αλλά η κατάργησή του έχει διχάσει την Ευρωζώνη σε δύο στρατόπεδα.  Από την μία κράτη όπως η Γερμανία, η οποία έχει «παράδοση» στη χρήση χαρτονομισμάτων μεγάλης αξίας, που ζητά από την Φρανκφούρτη να «ξανασκεφτεί» το θέμα και από την άλλη χώρες όπως η Γαλλία, που το θεωρούν εργαλείο συγκάλυψης παράνομων δραστηριοτήτων.  Σε κάθε περίπτωση, για τις καθημερινές απλές πληρωμές, το 500αρικο είναι το πιο ακριβό αλλά και το πιο «άχρηστο» χαρτονόμισμα, αφού η πλειονότητα των εμπορικών καταστημάτων δεν το δέχεται για πληρωμές και οι περισσότεροι καταναλωτές δεν το έχουν πιάσει ποτέ στα χέρια τους. Όμως ο ρόλος του στην Ευρωπαϊκή Οικονομία είναι διαφορετικός και μάλιστα σημαντικός. Το 500ρικο, σύμφωνα με ειδικούς, δημιουργήθηκε για να λειτουργεί αποθησαυριστικά, ισχυροποιώντας το ευρώ, αποσύροντας από την κυκλοφορία τραπεζογραμμάτια.

Η συζήτηση για την κατάργηση του χαρτονομίσματος, δεν είναι κάτι καινούργιο. Έχει ξεκινήσει από το 2014, με την πρώτη σύνδεσή του με παράνομα κυκλώματα. Από τότε, οι υπηρεσίες ασφαλείας έχουν εκφράσει πολλάκις τις ανησυχίες τους, με τελευταία αναφορά, αυτή του  διευθυντή της Europol, της ευρωπαϊκής αστυνομίας, Ρόμπ Γουέινράιτ (Rob Wainwright), που  αποκάλεσε τα χαρτονομίσματα μεγάλης αξίας «νόμισμα επιλογής» των εγκληματικών και τρομοκρατικών δικτύων.  Αν και ανάμεσα στις πιέσεις για κατάργηση του νομίσματος και διατήρησης του, υπήρχε μία σχετική ισορροπία, η πλάστιγγα φαίνεται πως τελικά γέρνει, στέλνοντας το 500ρικο στο Μουσείο. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Financial Times που επικαλείται πηγές με γνώση του θέματος, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έχει λάβει «άτυπα» την απόφαση να αποσύρει το χαρτονόμισμα από την κυκλοφορία. Επισήμως το μέλλον του χαρτονομίσματος παραμένει θολό, καθώς, ο πλέον αρμόδιος είναι ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι και εκείνος παρά την βροχή ερωτήσεων, δεν λέει να ξεκαθαρίσει το τοπίο.

Κατά την τοποθέτησή του στην επιτροπή Νομισματικών και Οικονομικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβούλιο, ο κ. Ντράγκι έδωσε μόνο μία ένδειξη για το τι θα γίνει με το πεντακοσάρικο,  λέγοντας ότι υπάρχει μία αυξανόμενη πεποίθηση στην διεθνή κοινή γνώμη πως, τα χαρτονομίσματα αυτά χρησιμοποιούνται για εγκληματικούς σκοπούς. Οι FT, γράφουν ότι, «Αν και ο κ. Ντράγκι δεν ανακοίνωσε την κατάργηση του χαρτονομίσματος, μία άτυπη απόφαση έχει ήδη ληφθεί στην ΕΚΤ για την απόσυρσή του από την κυκλοφορία». Όμως το θέμα παραμένει περίπλοκο, αφού η ΕΚΤ ναι μεν «εξετάζει την ανάληψη δράσης σε αυτό το μέτωπο», όπως είπε ο Μάριο Ντράγκι, αλλά αυτό δεν σημαίνει και κατάργησή του.

Η μελέτη της Europol για τον αντίκτυπο στην ρευστότητα

Τα περισσότερα καταστήματα αρνούνται να δεχθούν τα συγκεκριμένα χαρτονομίσματα,  σύμφωνα με μελέτη που παρουσίασε η Europol.  Όμως παρά τις  δυσκολίες στην χρήση, εξακολουθεί  να αντιπροσωπεύει το ένα τρίτο  της συνολικής αξίας των τραπεζογραμματίων που βρίσκονται σε κυκλοφορία. Συγκεκριμένα μετά το 50ευρω είναι το νόμισμα με την μεγαλύτερη συνολική αξία σε κυκλοφορία στην Ευρώπη. Η συνολική αξία του είναι 307 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με αναλυτές της Bank of America μία πιθανή απόσυρση του θα έκοβε περίπου 700 δισ. ευρώ ή το 30% από την «φυσική» ρευστότητα σε κυκλοφορία.

Σύμμαχοι και αντιδράσεις για το 500ρικο

Η ΕΚΤ μπορεί να θέλει, αλλά η Γερμανία κρατά αντιστάσεις. Η χώρα του κ. Σόιμπλε, παραδοσιακά διατηρούσε μεγάλα νομίσματα και θεωρεί το πεντακοσάρικο, νόμισμα το οποίο ισχυροποιεί το ευρώ καθώς είναι νόμισμα αποθησαυρισμού, το οποίο αποσύρει από την κυκλοφορία τραπεζογραμμάτια. Σύμφωνα με τους Γερμανούς, μία ενδεχόμενη αντικατάσταση του, θα στοιχήσει στην Ευρωζώνη αυτό το πλεονέκτημα.  Μάλιστα, σε δημοσίευμά της η γερμανική εφημερίδα «Bild»  ξεκίνησε  μία εκστρατεία υποστήριξης του 500ρικου, για «να μη θιγούν τα μετρητά». Σύμφωνα με τον Γερμανικό Τύπο, αρκετοί συνδέουν το μέλλον του 500ευρου με σχέδια για περιορισμό των συναλλαγών με μετρητά και μάλιστα με επιβολή υποχρεωτικού ορίου.  Αν και ο Μάριο Ντράγκι προσπάθησε να ξεχωρίσει τα δύο θέματα, δηλώνοντας ότι, η απόσυρση του τραπεζογραμματίου, δεν «έχει τίποτε να κάνει με τον περιορισμό των μετρητών», οι Γερμανοί δεν φαίνεται να πείθονται.

Τα επιχειρήματα διατήρησης του νομίσματος είναι πολλά, καθώς ενώ η παγκόσμια οικονομία δέχεται τρομακτικές αποσταθεροποιητικές πιέσεις, μια τόσο μεγάλη αλλαγή θα μπορούσε να προκαλέσει νέους κλυδωνισμούς στην αγορά της ευρωζώνης. Μετά από έξι χρόνια οικονομικής κρίσης πολλοί αναλυτές προτείνουν ότι ίσως  «να το αφήσουμε για αργότερα».

Οι ανησυχίες αυτές έχουν εκφραστεί στο ανώτερο επίπεδο της ΕΚΤ, τόσο από τον Εβαλντ Νοβότνι, τον πρόεδρο της Αυστριακής Κεντρικής Τράπεζας, όσο και από τον Γενς Βάιντμαν τον πρόεδρο της Κεντρικής Γερμανικής Τράπεζας, της  Μπούντεσμπανκ, που έχουν τοποθετηθεί δηλώνοντας ότι θα ήταν καλύτερα να αποφευχθούν μέτρα που θα μειώσουν την εμπιστοσύνη των ευρωπαίων πολιτών στη χρήση των μετρητών.  Σε αυτές τις ανησυχίες, έρχεται να προστεθεί και ο κίνδυνος δημιουργίας  μιας  νέας μαύρης αγοράς  με θύματα όσους διατηρούσαν τις οικονομίες τους σε πεντακοσάρικα.

Είναι το 500ρικο το νόμισμα των Capital Controls;

Το πεντακοσάρικο, έχει βρει και συμμάχους στην Ελλάδα, αφού ειδικά μετά την επιβολή των τραπεζικών περιορισμών στις συναλλαγές, πολλοί καταθέτες έχουν κάνει αναλήψεις στο «μεγάλο» χαρτονόμισμα και τα έχουν αποθηκεύσει σε θυρίδες.

Είναι το εργαλείο των παράνομων κυκλωμάτων;

Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μισέλ Σαπέν, όταν  ρωτήθηκε για το θέμα, απάντησε ότι το 500ευρω «χρησιμοποιείται περισσότερο για να συγκαλύπτει δραστηριότητες παρά για τις αγορές αγαθών». Οι αντιδράσεις των Γάλλων φαίνεται πως έχουν ενταθεί μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι.

Σε κάθε περίπτωση, το πεντακοσάρικο δεν μπορεί απλώς να καταργηθεί, οπότε δεν υπάρχει λόγος πανικού, για όσους έχουν πολλά. Σύμφωνα με πληροφορίες, το σενάριο που εξετάζεται περιλαμβάνει την αναστολή εκτύπωσης νέων χαρτονομισμάτων, ενώ παράλληλα οι τράπεζες θα μάζευαν όσα περνούσαν από τα Ταμεία τους και δεν θα τα άφηναν να ξαναβγούν στην κυκλοφορία. Με αυτόν τον τρόπο, ακόμα και αν παρθεί η οριστική και επίσημη απόφαση κατάργησή του, δεν θα δημιουργούταν κανένα «σοκ» για την αγορά.

Ντάισελμπλουμ: Μεγάλοι οι κίνδυνοι από το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ

Προτάσεις από την ΕΚΤ για το πώς θα μειωθούν οι κίνδυνοι ασφαλείας που συνδέονται με το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ ζήτησε από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Eurogroup και υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας Γερούν Ντάισελμπλουμ. «Θα ζητήσουμε από την ΕΚΤ να εξετάσει τα μετρητά και την προσβασιμότητα του χαρτονομίσματος των 500 ευρώ. Υπάρχουν κίνδυνοι ότι τα μεγάλα χαρτονομίσματα και τα μεγάλα ποσά σε μετρητά μπορούν εύκολα να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας», δήλωσε ο Ολλανδός.