Η ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΕΚΑΝΕ ΤΗΝ ΑΡΧΗ
ΦΩΝΕΣ ΓΙΑ «ΕΞΟΔΟ» ΣΕ ΓΑΛΛΙΑ-ΟΛΛΑΝΔΙΑ
ΤΑΣΕΙΣ ΦΥΓΗΣ ΑΠΟ ΑΥΣΤΡΙΑ, ΤΣΕΧΙΑ ΚΑΙ ΣΛΟΒΑΚΙΑ
Στα βήματα της Μεγάλης Βρετανίας κινούνται σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες, που σκέφτονται σοβαρά τη διενέργεια δημοψηφίσματος για την παραμονή τους ή μη από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι Άγγλοι άνοιξαν την πόρτα της εξόδου και το ντόμινο αποχωρήσεων, που τόσο πολύ τρέμουν οι Γερμανοί, βρίσκεται προ των πυλών.
Οι λαοί της Ευρώπης εκφράζουν όλο και πιο ηχηρά την αγανάκτησή τους για τις πολιτικές και τις αποφάσεις της γερμανοκρατούμενης Ευρώπης και εμφανίζονται πλέον έτοιμοι να εγκαταλείψουν το καράβι, που η Μέρκελ και ο Σόιμπλε οδηγούν κατευθείαν στα βράχια.
Ο ευρωσκεπτικισμός και οι δυνάμεις εκείνες που αμφισβητούν ανοικτά το νόημα ύπαρξης ενός τόσο σαθρού ευρωπαϊκού οικοδομήματος, σημειώνουν τρομακτική άνοδο σε όλη τη Γηραιά Ήπειρο, ενώ πολλές κυβερνήσεις, που δεν έχουν τα «όπλα» για να συγκρουστούν ευθέως με τους Γερμανούς εκβιαστές, σκέπτονται να εναποθέσουν την απόφαση για το ευρωπαϊκό τους μέλλον στην ετυμηγορία των πολιτών.
Ήδη, η Ουγγαρία ανακοίνωσε χθες την διενέργεια δημοψηφίσματος για το προσφυγικό, το αποτέλεσμα του οποίου θα κρίνει εν πολλοίς την περαιτέρω πορεία της χώρας εντός ή εκτός ευρωπαϊκής τροχιάς.
Ωστόσο, υπάρχουν έντονοι φόβοι πως θα ακολουθήσει ένα ντόμινο παρόμοιων δημοψηφισμάτων σε άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε.
Μια πρόσφατη δημοσκόπηση της Ipsos σε 8 μεγάλα κράτη της Ε.Ε διαπίστωσε ότι σχεδόν το ήμισυ των ανθρώπων που ερωτήθηκαν πιστεύουν ότι η ψήφος για το Brexit δημιουργεί κίνδυνο εξάπλωσης του φαινομένου και σε άλλες χώρες.
Το 45% των πάνω από 6.000 ανθρώπων που μετείχαν στην έρευνα από το Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ουγγαρία, την Ιταλία, την Πολωνία, την Ισπανία και τη Σουηδία δήλωσαν ότι θα ήθελαν να γίνει ανάλογο δημοψήφισμα στη χώρα τους. Παράλληλα, το 1/3 θα επέλεγε την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αν είχε αυτή την ευκαιρία, σύμφωνα με την έρευνα της Ipsos-MORI.
Η δημοσκόπηση διαπίστωσε επίσης ότι το 58% των Ιταλών και το 55% των Γάλλων επιθυμούν τη διεξαγωγή ανάλογου δημοψηφίσματος για τη συμμετοχή τους στην Ε.Ε, ανεξαρτήτως του βρετανικού αποτελέσματος στις 23 Ιουνίου.
Σύμφωνα με την Eurasia Group, η οποία είναι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες πολιτικών συμβούλων στον κόσμο, οι χώρες που βρίσκονται κοντά σε δημοψηφίσματα είναι η Αυστρία και η Ολλανδία.
Από κοντά ακολουθούν η Γαλλία, η Ιταλία και η Σουηδία που είναι μεταξύ των βασικών κρατών με ισχυρά ευρωσκεπτικιστικά «ρεύματα» στην πολιτική σκηνή τους ενώ αντιευρωπαϊκό αέρα εκπέμπουν οι χώρες του Βίζενγκραντ και της Σκανδιναβίας.
Η Ουγγαρία έκανε την αρχή
Την αρχή κάνει η Βουδαπέστη που στις 2 Οκτωβρίου στήνει την κάλπη του δημοψηφίσματος για το ευρωπαϊκό σχήμα ανακατανομής προσφύγων μεταξύ όλων των χωρών της Ε.Ε.
Το δημοψήφισμα, στο οποίο ήθελε να καταφύγει ο πρωθυπουργός Ορμπάν μετά την «παράκαμψη» της Ουγγαρίας στο τραπέζι των «28», θεωρείτο εξαρχής κίνηση πολιτικής πίεσης στις Βρυξέλλες – και το αποτέλεσμά του περίπου δεδομένο.
Όπως ανέφερε χθες ο Ούγγρος Πρόεδρος Γιάνες Άντερ, ανακοινώνοντας την ημερομηνία του δημοψηφίσματος, το ερώτημα θα είναι το εξής: «Θέλετε να έχει το δικαίωμα η ΕΕ να υπαγορεύει την υποχρεωτική εγκατάσταση μη Ούγγρων υπηκόων στην Ουγγαρία χωρίς τη συγκατάθεση του Κοινοβουλίου;».
Μπορεί το ερώτημα να αναφέρεται στο προσφυγικό ζήτημα, ωστόσο στην πραγματικότητα κρύβει από πίσω πολύ μεγαλύτερες προεκτάσεις που θέτουν την χώρα σε τροχιά ευθείας σύγκρουσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Βουδαπέστη εκτιμά ότι αυτές οι υποχρεωτικές ποσοστώσεις κατανομής των μεταναστών, που υιοθετήθηκαν τον περασμένο Σεπτέμβριο από τους 28, παραβιάζουν την κυριαρχία της. Επομένως, αμφισβητεί με πολύ ηχηρό τρόπο το δικαίωμα της Ε.Ε να της επιβάλλει κάτι που η κυβέρνηση της χώρας δεν εγκρίνει.
Αν λοιπόν οι πολίτες της χώρας αποφασίσουν να απορρίψουν τις αποφάσεις της Ε.Ε – κάτι που θεωρείται σχεδόν βέβαιο, ουσιαστικά σημαίνει πως γυρνούν την πλάτη στην Ευρώπη και τραβούν τη δική τους αυτόνομη πορεία αρχής γενομένης από το προσφυγικό ζήτημα.
Κρίσιμο δημοψήφισμα στην Ιταλία
Ως τον μεγαλύτερο πολιτικό κίνδυνο για την Ευρώπη μετά το Brexit, χαρακτηρίζουν πολλοί το δημοψήφισμα για τη συνταγματική αναθεώρηση στην Ιταλία, επίσης τον ερχόμενο Οκτώβριο.
Το Ιταλικό δημοψήφισμα αυξάνει το ρίσκο για μια «έξοδο» του πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι στην περίπτωση που ηττηθεί, αφού ο ίδιος έχει δεσμευθεί ότι θα παραιτηθεί εάν απορριφθεί η πρότασή του για την αναθεώρηση του Συντάγματος.
Εξάλλου, και ο ίδιος ο Ιταλός πρωθυπουργός εμφανίζεται έτοιμος να ξεκινήσει «αντάρτικο» κατά των Βρυξελλών, αψηφώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση και ανακεφαλαιοποιώντας μονομερώς το προβληματικό τραπεζικό σύστημα της χώρας του.
Την ίδια ώρα, το ευρωσκεπτικιστικό Κίνημα Πέντε Αστέρων του Πέπε Γκρίλο κερδίζει συνεχώς έδαφος. Πρόσφατα, οι υποψήφιοι από το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα της χώρας κέρδισαν τις δημοτικές εκλογές στη Ρώμη και στο Τορίνο και καθώς η δημοτικότητα του κόμματος αυξάνεται, το ίδιο συμβαίνει και με τις πιθανότητες για το δημοψήφισμα σε στυλ Brexit.
Αλλά και η Λέγκα του Βορρά έχει αρχίσει να συλλέγει υπογραφές για να προκηρυχθεί δημοψήφισμα για την παραμονή της Ιταλίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αναφερόμενος στο αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος, ο επικεφαλής της Λέγκας σχολίασε ότι «οι λαοί είναι και πάλι σε θέση να επιλέξουν, να εργασθούν, να αποφασίσουν και οι επιλογές τους μπορούν να μετρήσουν» διότι «το βρετανικό μάθημα απευθύνεται σε όλους τους λαούς της Ευρώπης». «Για το θέμα των σχέσεων με την Ευρώπη θα πρέπει να αποφασίσουν οι πολίτες», υποστήριξε ο Ματέο Σαλβίνι.
Φωνές για «έξοδο» σε Γαλλία-Ολλανδία
Στο μεταξύ, με το βλέμμα στραμμένο στην Γαλλία και την Ολλανδία βρίσκονται οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο, καθώς αυτές οι δύο χώρες θεωρούνται υποψήφιες προς άμεση αποχώρηση.
Αμέσως μετά την είδηση του Brexit, η επικεφαλής του Εθνικού Μετώπου Μαρίν Λεπέν, η οποία κερδίζει συνεχώς έδαφος στη γαλλική πολιτική σκηνή, ζήτησε να διεξαχθεί δημοψήφισμα και στην Γαλλία ανάλογο με αυτό της Βρετανίας με στόχο το… Frexit.
Οι φωνές στη Γαλλία που ζητούν δημοψήφισμα για την παραμονή της χώρας στην ΕΕ πληθαίνουν διαρκώς,
όμως ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ «έδειξε» προς τις προεδρικές εκλογές του επόμενου έτους, λέγοντας ότι θα είναι μια ευκαιρία για τους ψηφοφόρους να αποφασίσουν ποια ευρωπαϊκή πολιτική επιθυμούν.
Όμως, και οι «συστημικοί» πολιτικοί, μεταξύ των οποίων ο υπουργός Οικονομίας Εμμανουέλ Μακρόν, και ο υποψήφιος για τις προεδρικές εκλογές του 2017 Αλέν Ζουπέ, έχουν ζητήσει δημοψήφισμα για ένα νέο ευρωπαϊκό πρότζεκτ.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Elabe, περίπου το 45% των Γάλλων εκτιμά πως θα ήταν μια καλή ιδέα το δημοψήφισμα ενώ το 61% έχει δυσμενή άποψη για την Ευρώπη, ακόμα και αν η χώρα τους είναι η κινητήρια δύναμη της Ε.Ε. μαζί με τη Γερμανία.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι Ολλανδοί, το 54% των οποίων επιθυμεί τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το μέλλον της χώρας στην Ε.Ε. σύμφωνα με δημοσκόπηση του ολλανδικού τηλεοπτικού καναλιού Een Vandaag.
Πιέσεις προς αυτή την κατεύθυνση ασκεί και Ο Γκέερτ Βίλντερς, επικεφαλής δεξιού λαϊκιστικού κόμματος, που εμφανίζεται ως υπέρμαχος ενός Nexit. «Και οι Ολλανδοί έχουν το δικαίωμα σε ένα δημοψήφισμα. Το Κόμμα για την Ελευθερία ζητεί συνεπώς δημοψήφισμα για ένα Nexit, δηλαδή μια έξοδο της Ολλανδίας από την Ε.Ε.» ανέφερε σε ανακοίνωσή του.
Εξάλλου, μόλις τον περασμένο Απρίλιο ο Ολλανδικός λαός είπε συντριπτικό «όχι» (61,1%) στην Ευρώπη σε άλλο δημοψήφισμα, απορρίπτοντας την επικύρωση της ευρωπαϊκής σύμβασης για σύνδεση Ε.Ε. – Ουκρανίας.
Τάσεις φυγής από Αυστρία, Τσεχία και Σλοβακία
«Διορία» ενός έτους για τη διενέργεια δημοψηφίσματος ως προς την παραμονή ή όχι της Αυστρίας στην Ε.Ε. δίνει ο Νόρμπερτ Χόφερ, ο υπαρχηγός του ακροδεξιού εθνικιστικού Κόμματος των Ελευθέρων και διεκδικητής της προεδρίας της χώρας στις πρόσφατες κάλπες της 22ας Μαΐου.
«Εάν η Ε.Ε. εξελιχθεί σε λάθος κατεύθυνση, τότε θα είναι για εμένα η στιγμή που κάποιος λέει: τώρα πρέπει να ρωτήσουμε και τους Αυστριακούς» τόνισε, προσθέτοντας πως «αυτή η στιγμή θα έχει έλθει εάν η Ε.Ε. εξελιχθεί σε μία “συγκεντρωτική Ένωση”, αντί να υπάρξει μία περισυλλογή της στις πραγματικές θεμελιώδεις αξίες της».
Στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών ο Χόφερ είχε συγκεντρώσει ένα εντυπωσιακό ποσοστό 49,7% και ηττήθηκε οριακά από τον αντίπαλό του, τον υποψήφιο των Πράσινων, Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν (50,3%), αλλά μη αναγνωρίζοντας το αποτέλεσμα, κατέθεσε με τους Ελευθέρους προσφυγή στο Αυστριακό Συνταγματικό Δικαστήριο, το οποίο την έκανε δεκτή, αποφασίζοντας την ακύρωση τους και την επανάληψή τους το ερχόμενο φθινόπωρο.
Εάν η Ε.Ε. συνεχίζει να καταρρέει από την έλλειψη βούλησης για μεταρρυθμίσεις και να δέχεται χώρες όπως η Τουρκία, τότε διακηρυγμένος πολιτικός στόχος για την Αυστρία καθίσταται η διενέργεια δημοψηφίσματος ως προς τη συνέχιση της παραμονής της στην ΕΕ, είχε διαμηνύσει, σε δηλώσεις του για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Βρετανία, ο Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε, ο αρχηγός του Κόμματος των Ελευθέρων, το μεγαλύτερο της αντιπολίτευσης το οποίο εμφανίζεται σε όλες τις δημοσκοπήσεις ως πρώτη πολιτική δύναμη στην Αυστρία με ποσοστό πάνω από το 30%.
Στην Τσεχία, ο πρόεδρος της χώρας Μίλος Ζέμαν, τόνισε ότι επιθυμεί η χώρα του να διεξάγει δημοψήφισμα για τη συμμετοχή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και το NATO.
Ο Ζέμαν έχει επιτεθεί επανειλημμένα στην Ε.Ε. ασκώντας κριτική κυρίως για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης.
Πάντως, η Τσεχία δεν έχει κάποιο νόμο στο Σύνταγμά της το οποίο θα επέτρεπε ένα δημοψήφισμα, αλλά ένα προσχέδιο νόμου βρίσκεται ήδη προς συζήτηση στη Βουλή της χώρας.
Η τσεχική κυβέρνηση απέρριψε αμέσως την πρόταση του Προέδρου, όμως η ουσία είναι ότι η κουβέντα της εξόδου από την Ευρώπη μπήκε με κάθε επισημότητα στο τραπέζι.
Το ποσοστό ικανοποίησης των Τσέχων σχετικά με τη συμμετοχή τους στην Ε.Ε. μειώθηκε σε 25% σε μια δημοσκόπηση που διενεργήθηκε τον Απρίλιο από το ινστιτούτο CVVM, καταγράφοντας πτώση σε σύγκριση με 32% των θετικών απόψεων πριν από έναν χρόνο.
Και στη Σλοβακία, πάντως, υπάρχουν φωνές για δημοψήφισμα, με το εθνικιστικό κόμμα της χώρας συγκεντρώνει ήδη υπογραφές. Ο νόμος της Σλοβακίας απαιτεί 350.000 υπογραφές, από τον πληθυσμό των 5,4 εκατ. ατόμων της χώρας, προκειμένου να γίνει δημοψήφισμα, αναφέρει το Reuters, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι το αποτέλεσμά του δεσμεύει νομικά την κυβέρνηση.
Η απειλή της Σκανδιναβίας
Τον περασμένο Δεκέμβριο η Δανία έκανε δημοψήφισμα, με τους πολίτες να τάσσονται κατά της παροχής περισσότερων εξουσιών στην Ε.Ε, στέλνοντας την πρώτη σαφή προειδοποίηση.
Οι Δανοί απέρριψαν την υιοθέτηση μιας σειράς μέτρων ενίσχυσης της συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα οποία η κυβέρνηση υποσχόταν ότι θα δυνάμωναν τη φρούρηση των συνόρων.
Τώρα, ο ηγέτης του ακροδεξιού κόμματος Κρίστιαν Τούλεσεν Νταλ επιμένει πως η Δανία πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα των Βρετανών και να κάνει δημοψήφισμα για την παραμονή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ακροδεξιό κόμμα της Δανίας έχει 37 έδρες στο κοινοβούλιο και ήταν το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα στις εκλογές του 2015, αλλά δεν μετέχει στην κυβέρνηση συνασπισμού.
Η Δανία βασιζόταν μέχρι τώρα στη Βρετανία ως ισχυρό σύμμαχο στις διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. καθώς οι δύο χώρες έχουν παρόμοιες στάσεις πολιτικής. Θεωρείται πως χωρίς τη Βρετανία η Δανία δεν θα έχει την «ατμομηχανή» για να προωθήσει τα συμφέροντά της, σύμφωνα με την πολιτική επιστήμονα Μαρλένε Βιντ του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης.
Από την άλλη, η Σουηδία θεωρείται ως το σκανδιναβικό αντίστοιχο της Βρετανίας. Αρνήθηκε να δεχτεί το ευρώ και σε θέματα πολιτικής της Ε.Ε. η Βρετανία και η Σουηδία συμφωνούν στο 90% όλων των ζητημάτων.
Ως εκ τούτου, το Brexit έχει προκαλέσει σοβαρούς προβληματισμούς στη χώρα. Οι Σουηδοί έχουν αρχίσει να αμφιβάλουν σχετικά με το αν η φωνή τους ως μια χώρα χωρίς ευρώ θα εισακούεται στις Βρυξέλλες και εάν η Ε.Ε. θα συνεχίσει τη διαδικασία ενσωμάτωσης / ενοποίησης.
Το Κόμμα των Δημοκρατών που αποτελεί και κυβερνητικό ρυθμιστή, δηλώνει μεν ότι θέλει την παραμονή στην Ε.Ε. αλλά διακηρύσσει ότι «αυτή η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι εκείνη υπέρ της οποίας ψήφισαν οι Σουηδοί». Και διαμηνύει ότι θα χρησιμοποιήσει κάθε μέσο για περιορίσει την επιρροή της Ε.Ε. στην εθνική πολιτική της χώρας.
Αλλά και στη Φινλανδία υπάρχει αίτημα να διοργανωθεί δημοψήφισμα για την παραμονή ή την αποχώρηση της από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με πρωτοβουλία του εθνικιστικού, αντιευρωπαϊκού κόμματος των Φινλανδών.
Η κίνηση αυτή συγκεντρώσει 10.000 υπογραφές μέχρι στιγμής, δηλαδή το εν πέμπτο των υπογραφών που απαιτούνται για να εξεταστεί από το φινλανδικό κοινοβούλιο.
Τον Απρίλιο είχε εξεταστεί ξανά στη Βουλή της Φινλανδίας το εάν θα έπρεπε να διεξαχθεί δημοψήφισμα προκειμένου οι πολίτες να αποφασίσουν εάν η χώρα θα εγκαταλείψει ή όχι την ευρωζώνη. Με βάση έρευνα της εταιρείας Taloustutkimus το 30% των Φινλανδών συμφωνεί με την ιδέα του δημοψηφίσματος.
