Της Αριάδνης Νούκα από την Κυριακάτικη Kontranews
Η εξάπλωση της πανδημίας του κορωνοϊού προκάλεσε παγκοσμίως ιδιαίτερα σοβαρή οικονομική αναταραχή με πρωτοφανείς κλυδωνισμούς και ανατροπές σε όλο το φάσμα της οικονομικής ζωής. Στην Ελλάδα, η υγειονομική κρίση συνέπεσε στην χρονική συγκυρία εξόδου από την δεκαετή οικονομική κρίση, κατά την οποία τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής, προκάλεσαν παρατεταμένη οικονομική ύφεση. Το πλήγμα στην οικονομική ζωή ιδιωτών και επιχειρήσεων που επήλθε από την επιβολή των επιβεβλημένων από υγειονομικής άποψης μέτρων καταπολέμησης της νόσου, ήταν και συνεχίζει να είναι ιδιαίτερα σημαντικό.
Ο δυσεπίλυτος γρίφος του ιδιωτικού χρέους, που ήδη ανέρχεται σε 244 δισ., θα είναι από τις βασικές προκλήσεις της μετά Covid εποχής. Κατά την χρονική στιγμή της επαναφοράς στην «κανονικότητα», η συντριπτική πλειοψηφία ή και το σύνολο των πληττόμενων νοικοκυριών και επιχειρήσεων θα κληθεί να αντιμετωπίσει πρωτοφανείς και κρίσιμες συνθήκες, δίνοντας γιγαντιαίο αγώνα για οικονομική επιβίωση.
Σε μια πρώτη προσέγγιση της διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους, άρχισαν να ακούγονται φωνές για διαγραφή των χρεών που προκάλεσε η πανδημία.
Την αρχή έκανε ο πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, κ. Μάριο Ντράγκι. Μιλώντας για την ευρωπαϊκή οικονομία και θεωρώντας αναπόφευκτη την ύφεση, προκειμένου να αποτραπεί η εξέλιξή της σε συστημική κρίση, έστειλε μήνυμα για άμεσες και χωρίς καθυστέρηση, παρεμβατικές δράσεις, όπως η διαγραφή των δημιουργούμενων, λόγω πανδημίας, χρεών επιχειρήσεων, με στόχο να μην χαθούν πολύτιμες θέσεις εργασίας, με ταυτόχρονη λήψη μέτρων περιορισμού του ηθικού κινδύνου.
Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκαν και κάποια θεσμικά όργανα εντός Ελλάδος με δημόσιες παρεμβάσεις τους.
Η διαγραφή οφειλών που δημιουργήθηκαν λόγω της πανδημίας είναι μονόδρομος. Είναι αδιανόητο, οποιοσδήποτε ορθολογικά σκεπτόμενος να προσδοκά στην αποπληρωμή αυτών των νέων χρεών και ειδικά σε μία χώρα που αγωνιζόταν να ορθοποδήσει μετά την πολύχρονη οικονομική περιπέτεια των μνημονιακών ετών. Αντίλογος περί κινδύνου απώλειας της κουλτούρας πληρωμών θα ήταν όλως ανεδαφικός. Πεδίο επίκλησης «ηθικού κινδύνου» δεν υφίσταται, διότι η τυχόν διαγραφή των χρεών που δημιουργήθηκαν λόγω της πανδημίας δεν ενισχύει επ’ ουδενί την τάση ανάληψης ρίσκων, ούτε την τάση έκθεσης σε κινδύνους, στηριζόμενες αμφότερες σε προεξόφληση της τελικής διάσωσης. Η πανδημία είναι φυσικό φαινόμενο, καθόλα απρόβλεπτο. Η ανάσχεση της απαίτησε σκληρά υγειονομικά μέτρα που έπληξαν και πλήττουν καταλυτικά στην οικονομική ζωή της συντριπτικής πλειοψηφίας των οικονομικών κλάδων της χώρας και αποτέλεσαν την αποκλειστική γενεσιουργό αιτία των νέων χρεών.
Υπό τα ως άνω δεδομένα, καθίσταται καταφανής η αδήριτη ανάγκη να υπάρξει πορεία προς αυτή την κατεύθυνση. Σε διαφορετική περίπτωση, ελλοχεύει ο κίνδυνος μαζικών χρεοκοπιών, νοικοκυριών και επιχειρήσεων και ως εκ τούτων ανεπανόρθωτων ζημιών με σοβαρότατες συνέπειες σε κοινωνικό επίπεδο.
*Δικηγόρος
