Γιατί άργησε τόσο πολύ η εκκένωση της Ειδομένης;

ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΛΟΓΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΣΑΝ 5ΜΗΝΗ ΑΣΦΥΞΙΑ ΣΤΑ ΣΥΝΟΡΑ

Έπρεπε να περάσουν πέντε ολόκληροι μήνες προκειμένου να τεθεί επιτέλους σε εφαρμογή ένα σοβαρό και οργανωμένο σχέδιο ειρηνικής εκκένωσης της Ειδομένης από τους χιλιάδες «εγκλωβισμένους» πρόσφυγες και μετανάστες που ζούσαν όλο αυτό το διάστημα σε συνθήκες απόλυτης εξαθλίωσης.

Όπως προκύπτει από την έκβαση της πρώτης φάσης της επιχείρησης που ολοκληρώθηκε αργά το απόγευμα, το άδειασμα της προσφυγούπολης στα ελληνοσκοπιανά σύνορα είναι υπόθεση μόλις μερικών ημερών.

Το ένα και μοναδικό ερώτημα που προκύπτει από τη σημερινή απομάκρυνση –με χαρακτηριστική ευκολία – 2.000 και πλέον ατόμων από την περιοχή είναι ένα και μοναδικό: Γιατί άργησε τόσο πολύ η εκκένωση της Ειδομένης;

Αρχικά ήταν ο αιφνιδιασμός από το ξαφνικό κλείσιμο των συνόρων από τις αρχές των Σκοπίων τον περασμένο Ιανουάριο και στη συνέχεια η αβεβαιότητα από το συνεχόμενο «άνοιξε – κλείσε» μέχρι το οριστικό κλείσιμο στις αρχές Μαρτίου.

Από εκεί και έπειτα όμως τι εμπόδιζε τις ελληνικές αρχές να επέμβουν –αναίμακτα όπως σήμερα- για να «καθαρίσουν» το τοπίο; Γιατί άφησαν να συσσωρεύονται εκεί χιλιάδες κατατρεγμένες ψυχές με αποτέλεσμα να αγγίξουν κάποια στιγμή τον εξωφρενικό αριθμό των 14.500 ανθρώπων; Και γιατί έθεσαν σε κίνδυνο τις ζωές μικρών προσφυγόπουλων που κοιμούνταν και ξυπνούσαν όλο το χειμώνα μέσα στα λασπόνερα;

Σίγουρα, η απροθυμία των ίδιων των προσφύγων να αποχωρήσουν οικειοθελώς από το σημείο, επειδή ήθελαν να βρίσκονται κοντά στα σύνορα με την ελπίδα ότι αυτά θα άνοιγαν κάποια στιγμή, έπαιξε σημαντικό ρόλο.

Ωστόσο, σήμερα οι πρόσφυγες δεν προέβαλαν απολύτως καμία αντίρρηση για την μετεγκατάστασή τους. Επομένως, με ανάλογους χειρισμούς η διαδικασία αυτή θα μπορούσε να έχει ξεκινήσει πολύ νωρίτερα.

Η αλήθεια είναι ότι η κυβέρνηση είχε πολλά μέτωπα ανοικτά πλην της Ειδομένης, όπως ο συνωστισμός στο λιμάνι του Πειραιά και το απέραντο hot spot του Ελληνικού. Και πάλι, όμως, η προτεραιότητα θα έπρεπε να έχει δοθεί εξαρχής στην ουδέτερη ζώνη Ελλάδας – Σκοπίων όπου βρισκόταν ο μεγαλύτερος προσφυγικός καταυλισμός της επικράτειας. Πόσο μάλλον από τη στιγμή που τα επεισόδια και οι συρράξεις εκεί ήταν καθημερινό φαινόμενο…

Όλο αυτό το διάστημα η κυβέρνηση προσπαθούσε να δημιουργήσει νέους χώρους φιλοξενίας για να ανοίξουν επιπλέον θέσεις φιλοξενίας για τους πρόσφυγες της Ειδομένης, πράγμα που επετεύχθη πρόσφατα με τη δημιουργία  hot spot σε πρώην βιομηχανικές εγκαταστάσεις στα περίχωρα της Θεσσαλονίκης.

Ωστόσο, η δημιουργία τους υπήρξε καθυστερημένη. Αφενός οι αντιδράσεις συγκεκριμένων δήμων και τοπικών κοινωνιών, που δεν ήθελαν να φιλοξενήσουν πρόσφυγες στην περιοχή τους, αφετέρου η ασυνεννοησία που πολλάκις προέκυπτε μεταξύ των συναρμόδιων φορέων εξηγούν εν πολλοίς αυτή την κωλυσιεργία.

Αλλά και η απροθυμία των ίδιων των προσφύγων να μεταφερθούν σε συγκεκριμένες δομές, που κατά την γνώμη τους δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις για αξιοπρεπή διαβίωση, έπαιξε εξίσου σημαντικό ρόλο. Βέβαια, το επιχείρημα αυτό ήταν επιεικώς έωλο αν αναλογιστεί κανείς τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ζούσαν αυτούς τους πέντε μήνες στο λασπότοπο της Ειδομένης.

Ακόμη και οι διάφοροι επιτήδειοι, «αλληλέγγυοι» και μέλη αμφιλεγόμενων ή ανύπαρκτων ΜΚΟ, που εμπόδισαν επανειλημμένως τις προσπάθειες των αρχών να αποσυμφορήσουν την περιοχή, αρχικά δρούσαν υπό καθεστώς πλήρους ανομίας ενώ στη συνέχεια αντιμετωπίστηκαν αδικαιολόγητα «χαλαρά» μέχρι τελικά να ληφθούν δραστικά μέτρα εναντίον τους.

Πέντε μήνες μετά τη δημιουργία του καταυλισμού της ντροπής και δύο μήνες μετά το κλείσιμο της σιδηροδρομικής γραμμής που κόστισε 6 εκατ. ευρώ στους μεταφορείς, η Ειδομένη αδειάζει. Τα λάθη και οι παραλείψεις που σημειώθηκαν για να φτάσουμε έως εδώ είναι πολλά και χρήζουν μελέτης για την αποφυγή παρόμοιων καταστάσεων στο μέλλον.

Η ουσία είναι ότι έστω και αργά η αρχή έγινε. Κάλλιο αργά, παρά ποτέ…

Διαβάστε επίσης:

Αδειάζει επιτέλους η Ειδομένη από τους πρόσφυγες