Το ζήτημα του λεγόμενου «δόλου» του δανειολήπτη, ο οποίος έφτασε να βρίσκεται σε κατάσταση αδυναμίας πληρωμών και να ζητήσει την υπαγωγή του στον νόμο Κατσέλη, ήταν από τις πιο διαδεδομένες ενστάσεις των τραπεζών στις δίκες.
Με πολλές φορές αόριστους ισχυρισμούς τους περί δήθεν δόλου του οφειλέτη όταν λάμβανε το δάνειο, ότι γνώριζε ότι δεν θα μπορούσε να το αποπληρώσει, τα δικαστήρια απέρριπταν αιτήσεις υπαγωγής στον νόμο, αφήνοντας απροστάτευτους τους δανειολήπτες.
Ο Άρειος Πάγος όμως, με μία σημαντική απόφασή του, ασχολούμενος με υπόθεση δανειολήπτη ο οποίος στο μεταξύ είχε μεταβιβάσει ένα περιουσιακό του στοιχείο, με αποτέλεσμα τη μείωση της περιουσίας του και την αδυναμία εξυπηρέτησης των πιστωτών του, έκρινε ότι κάθε μεταβίβαση-αποξένωση περιουσιακού στοιχείου από την περιουσία του οφειλέτη δεν αποτελεί και απόδειξη δολιότητας αυτού.
Με την απόφαση αυτή αποσυνδέεται η στοιχειοθέτηση του δόλου για τυχόν μεταβιβάσεις που έχουν σημειωθεί εντός της τελευταίας τριετίας από την υποβολή της αίτησης υπαγωγής, δεχόμενη ότι κρίσιμο είναι, όχι το πότε μεταβιβάστηκε το περιουσιακό στοιχείο αλλά το τι περιουσιακό στοιχείο ήταν αυτό, ποιας αξίας και πώς αυτό θα βοηθούσε στην αποπληρωμή των χρεών, και όχι τόσο το χρονικό σημείο που έγινε η πώληση.
Αποτέλεσμα της νέας αυτής νομολογίας θα είναι το φρένο στη μαζική απόρριψη αιτήσεων υπαγωγής στον νόμο Κατσέλη με έρεισμα την ένσταση δόλου, που οι τράπεζες προβάλλουν αόριστα στα δικαστήρια.
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, ο κύριος όγκος των πλειστηριασμών αναμένεται να ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο και θα αφορά δεκάδες χιλιάδες ακίνητα. Σύμφωνα με τις προθεσμίες που έχει βάλει η κυβέρνηση, από την 14η Μαΐου θα μπορούσε να ξεκινήσει πλειστηριασμός ακόμη και 1ης κατοικίας, η οποία δεν εντάχθηκε στο πρόγραμμα «Γέφυρα 1». Όμως κάτι ότι δεν έχει πάρει ακόμα μπρος το σύστημα, κάτι το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα των οφειλετών να προσφύγουν κατά των πλειστηριασμών, ασκώντας ανακοπή και παρατείνοντας τις διαδικασίες κατά 45 ημέρες, κάτι ότι μετά ακολουθεί Αύγουστος, ρεαλιστικά πηγαίνει τους πλειστηριασμούς προς τον Σεπτέμβριο.
Επιπλέον σύμφωνα με τον τελευταίο νόμο το «πάγωμα» των πλειστηριασμών είναι μέχρι τις 13 Μαΐου (31 Μαΐου για τους πληττόμενους από την πανδημία), ορίζουν ότι για τους πλειστηριασμούς που έχουν ματαιωθεί από τις 7 Νοεμβρίου του 2020 έως τις 13 Μαΐου 2021, η διενέργεια πλειστηριασμού δεν μπορεί να γίνει νωρίτερα από τις 16 Ιουλίου.
Σημαντικό στοιχείο είναι ότι παρά την προσπάθεια κυβέρνησης και τραπεζών να τρέξουν γρήγορα χιλιάδες πλειστηριασμοί, η καθυστέρηση δημιουργίας του φορέα απόκτησης ακινήτων που προβλέπει ο νέος πτωχευτικός νόμος, δημιουργεί «πονοκέφαλο». Σήμερα 13 Μαΐου, «ξεπαγώνει» η διενέργεια πλειστηριασμών που είχαν μείνει «κλειδωμένοι» από τις 7 Νοεμβρίου, ενώ για τους δανειολήπτες που πλήττονται από την κρίση της πανδημίας η απαγόρευση θα συνεχίσει μέχρι τις 31 Μαΐου. Όλα αλλάζουν όμως από την 1η Ιουνίου όταν θα ξεκινήσει να ισχύει ο νέος πτωχευτικός νόμος που θα ενεργοποιήσει τις διαδικασίες διευθέτησης του ιδιωτικού χρέους, με ρύθμιση ή πτώχευση του οφειλέτη. Βασική πρόβλεψη του νέου νόμου είναι η σύσταση φορέα που θα αποκτά τα ακίνητα των ευάλωτων δανειοληπτών που θα πτωχεύουν και θα τα επαναμισθώνει σε αυτούς, προστατεύοντας έτσι το δικαίωμα στέγασης. Όμως, το πότε θα γίνει αυτό δεν είναι ξεκάθαρο. Η έλλειψη του φορέα απόκτησης ακινήτων εκτιμάται ότι θα ανατρέψει τα κυβερνητικά σχέδια και θα φέρει επέκταση της προστασίας των ευάλωτων δανειοληπτών από τους πλειστηριασμούς. Σύμφωνα με τους τραπεζίτες, πιέζονται να μην προχωρήσουν τους πλειστηριασμούς έναντι των ευάλωτων δανειοληπτών για έναν ακόμη χρόνο.
