Απομακρύνεται οριστικά το ενδεχόμενο για άρση του lockdown στις 30 Νοεμβρίου, καθώς μπορεί τα κρούσματα του νέου κορωνοϊού να παρουσιάζουν εικόνα σταθεροποίησης, ωστόσο οι νεκροί και οι διασωληνωμένοι βρίσκονται στο «κόκκινο». Την ώρα, λοιπόν, που το σύστημα υγείας πιέζεται δραματικά, η κυβέρνηση είναι έτοιμη να ρίξει στη «μάχη» και τα τελευταία της «όπλα» για να ελέγξει την κατάσταση, ενώ οι ειδικοί έχουν ήδη αρχίσει να μιλούν για το τρίτο κύμα της πανδημιας.
Η χώρα τις τελευταίες ημέρες κινείται σε σπιράλ θανάτου, καθώς μέσα σε δύο μόλις 24ωρα πέθαναν 211 άνθρωποι, ενώ 540 ασθενείς δίνουν μάχη για να κρατηθούν στη ζωή, με τον Νοέμβριο να είναι μακράν ο πιο φονικός μήνας από την αρχή της πανδημίας.
Και μπορεί τα επιδημιολογικά δεδομένα να δείχνουν σταθεροποίηση στη Βόρεια Ελλάδα και στην Αττική, ωστόσο στη Θεσσαλία παραμένουν αυξητικές οι τάσεις. Πάντως, ανεξάρτητα από τις εκτιμήσεις για την επιδημιολογική καμπύλη και την διαφαινόμενη αρχή της οριζοντιοποίησής της, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι το σύστημα υγείας θα συνεχίσει να πιέζεται πολύ για τουλάχιστον 1-2 εβδομάδες ακόμη, καλούμενο να νοσηλεύσει χιλιάδες ασθενείς με λοίμωξη covid-19, υπερβαίνοντας τα όρια της αντοχής του.
Έτσι, το υπουργείο Υγείας έχει αρχίσει ήδη από τη Θεσσαλονίκη να θέτει σε εφαρμογή τα επιχειρησιακά σχέδια έκτακτης ανάγκης, ενώ ο πρωθυπουργός αναμένεται να ανακοινώσει τόσο παράταση του lockdown όσο και πιο αυστηρά μέτρα.
Κρίσιμο 14ήμερο – Έρχονται πιο σκληρά μέτρα και παράταση του lockdown
Οι επιχειρησιακοί σχεδιασμοί της κυβέρνησης για την ανακοπή της πανδημίας λαμβάνουν «πολεμικά» χαρακτηριστικά, με το βλέμμα να είναι στραμμένο πρωτίστως στη Βόρεια Ελλάδα. Παράλληλα, οδηγός για τις επόμενες αποφάσεις του Πρωθυπουργού είναι o βαθμός πίεσης στο σύστημα υγείας.
Οι όποιες αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν την Πέμπτη, στη σύσκεψη του πρωθυπουργού με την Επιτροπή των Λοιμωξιολόγων, οι οποίοι σύμφωνα με πληροφορίες θα ζητήσουν τόσο παράταση του πανελλαδικού lockdown κατά μία εβδομάδα, όσο και αυστηρότερα μέτρα, ιδίως για τη Βόρεια Ελλάδα όπου η κατάσταση παραμένει ανεξέλεγκτη.
Ειδικότερα, το Μαξίμου μπροστά σε ένα νέο στοίχημα 14 ημερών αναμένεται να προτάσσει ως κεντρικό μήνυμα τη δραματική έκκληση των επιστημόνων «έξω μόνο για τα απαραίτητα», αλλά και να βγάλει από τη φαρέτρα τα τελευταία της «όπλα»: Επιτάξεις ιδιωτικών εγκαταστάσεων, κινητοποίηση του Στρατού με νέο «κινητό» νοσοκομείο, αντίστοιχο με εκείνο που η ελληνική δύναμη είχε αναπτύξει στην Καμπούλ, ελεγκτικό «τείχος» στα σύνορα και τις επιδημιολογικά φορτισμένες περιοχές με μπαράζ επιχειρήσεων από ΕΛ.ΑΣ., Δημοτική Αστυνομία, Εθνική Αρχή Διαφάνειας, Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς και Λιμενικό καθώς και σχέδια διακομιδών με τρένα και αεροσκάφη.
Στην κυβέρνηση αντιμετωπίζουν ως μονόδρομο τη στάση απόλυτης εγρήγορσης και αυστηρότητας για άλλες δύο εβδομάδες. Εκτιμάται ότι σε αυτό το διάστημα θα φανεί το μοντέλο «σταθεροποίηση και πτώση» των κρίσιμων δεικτών, που το πρωθυπουργικό γραφείο προσδοκούσε ότι θα επιβεβαιωνόταν πιο γρήγορα με την εθνική καραντίνα. Εξού και στις αλλεπάλληλες συσκέψεις του Κυριάκου Μητσοτάκη με συνεργάτες του, αποφασίστηκε εκτάκτως «φρένο» σε κάθε σενάριο για άνοιγμα της κοινωνίας από την 1η Δεκεμβρίου, ακόμα και σε ό,τι αφορά τα δημοτικά σχολεία με τα οποία πάντως είναι βέβαιο ότι θα αρχίσει η άρση του lockdown, όποτε αποφασιστεί. Μέχρι τότε, όμως, και ενώ δεν επεξεργάζονται μέτρα τύπου Ουχάν, το Μαξίμου παραμένει σε φάση ενίσχυσης της γραμμής άμυνας.
«Ήδη υπάρχει μια επιπέδωση όσον αφορά τον αριθμό των κρουσμάτων. Αυτή η επιπέδωση κρατά πέντε ημέρες, άρα είμαστε αισιόδοξοι ότι θα δούμε μια καθοδική τάση. Εφόσον τα κρούσματα πέσουν κάτω από χίλια, τουλάχιστον, και 500 ιδανικά, θα υπάρξει μια περίοδος μία δύο εβδομάδων που η πανδημία θα συνεχίσει να παράγει διασωληνώσεις και δυστυχώς και θύματα. Όταν περάσει και αυτή η περίοδος, τότε θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για άρση μέτρων. Ο μοναδικός παράγοντας που θα μας οδηγήσει να σκεφτούμε την άρση μέτρων είναι το σύστημα υγείας, όταν δεν θα πιέζεται τόσο πολύ και η κάλυψη των ΜΕΘ θα είναι κάτω από 60%-70%» δήλωσε στον ΑΝΤ1 ο λοιμωξιολόγος Νίκος Σύψας, διευκρινίζοντας ότι άρση των μέτρων θα γίνει όταν η κάλυψη στις ΜΕΘ θα είναι κάτω από 60%-70%.
«Την ημερομηνία 30 Νοεμβρίου πρέπει να την ξεχάσουμε. Οριστικά, ούτε τα κρούσματα θα έχουν πέσει. Μιλάμε για Δεκέμβριο πλέον. Πόσο βαθιά στον Δεκέμβριο, πόσο θα έχουμε πλησιάσει τις γιορτές, αυτό είναι άγνωστο. Είναι οριακά τα νούμερα για να φτάσουμε στις γιορτές και να έχουμε κάποια οικονομική δραστηριότητα. Αυτό είναι το καλό σενάριο γιατί η πανδημία είναι απρόβλεπτη. Είμαστε σε ένα πλατώ, ελπίζουμε ότι το επόμενο σκαλοπάτι θα είναι προς τα κάτω». «Το πάθημα που είχαμε τον Οκτώβριο θα μας γίνει μάθημα για τα επόμενα βήματα. Μέχρι και την Άνοιξη, το μερικό άνοιγμα της κοινωνίας και της οικονομίας θα συνοδεύεται από νέα μέτρα όταν κρίνεται απαραίτητο και θα πάμε σε αυτό που λέγεται κυλιόμενο lockdown, αυτό είναι προσωπική μου άποψη, έτσι πιστεύω θα πάμε μέχρι την άνοιξη» σημείωσε.
Όπως ανέφερε η πρόεδρος των νοσοκομειακών γιατρών στον ΣΚΑΪ, υπάρχει μια σταθεροποίηση των κρουσμάτων και από την επόμενη εβδομάδα θα πρέπει να υπάρξει μια σταδιακή μείωση, ωστόσο απέχουμε πολύ από τον στόχο των 500 κρουσμάτων ημερησίως. «Θα δούμε μείωση την επόμενη εβδομάδα, όμως μόνο στα κρούσματα και όχι στους άλλους δείκτες, στους νοσηλευόμενους και στους θανάτους. Με τα δεδομένα που έχουμε τώρα, το lockdown θα πάρει μια εβδομάδα παράταση σίγουρα. Τα μέτρα έπρεπε να έχουν ληφθεί λίγο νωρίτερα και ειδικά στη Θεσσαλονίκη έπρεπε να είχε επιβληθεί το lockdown τον Οκτώβριο», πρόσθεσε.
Σε ό,τι αφορά στο άνοιγμα της αγοράς, η κ. Παγώνη εξέφρασε την εκτίμηση ότι θα πάρει σίγουρα παράταση μιας εβδομάδας, αλλά ακόμα και τότε, δηλαδή στις 7 Δεκεμβρίου τα κρούσματα θα είναι περίπου στα 2.000 και ίσως και λίγο πιο κάτω. Ωστόσο, σημείωσε ότι μέχρι τα Χριστούγεννα υπάρχει περιθώριο να έχουν περιοριστεί στα 500, αριθμός που θα επιτρέψει ενδεχομένως τις μετακινήσεις από νομό σε νομό τα Χριστούγεννα. «Αν μέχρι τότε υπάρξει μεγάλη μείωση των κρουσμάτων, υπάρχει ενδεχόμενο να επιτραπούν οι μετακινήσεις. Για να είμαστε ασφαλείς, τα κρούσματα πρέπει να πέσουν στα 500 κρούσματα», επισήμανε η ίδια.
Δραματική η κατάσταση στη Θεσσαλονίκη – Τι εισηγούνται οι ειδικοί
Δραματική είναι η κατάσταση στη Θεσσαλονίκη. Ενδεικτική της κατάστασης είναι και η τοποθέτηση του Παναγιώτη Τουχτίδη, Προέδρου των Εργαζομένων του Νοσοκομείου Παπαγεωργίου που είπε στον ΣΚΑΪ ότι ελπίζει να μη χρειαστεί να επιλέγονται ποιοι ασθενείς θα μπουν σε ΜΕΘ.
Ο κ. Τουχτίδης, παραδέχτηκε μάλιστα πως η προηγούμενη εφημερία στο Παπαγεωργίου έδειξε ότι θα αναγκάσει το ιατρικό προσωπικό να φτάσει σε αυτά τα σημεία. «Ευτυχώς δεν αναγκαστήκαμε να κάνουμε επιλογή, οι πιέσεις που δεχτήκαμε βέβαια μας ανάγκασαν να ανοίξουμε δύο ακόμη χειρουργικές αίθουσες ως αίθουσες διαχείρισης περιστατικών διασωληνωμένων» περιέγραψε προσθέτοντας «Ευτυχώς καταφέραμε να ανταπεξέλθουμε και να μην τεθούν τέτοια διλήμματα». Σε κάθε περίπτωση πάντως ο κ. Τουχτίδης, εξέφρασε την πεποίθηση πως ένα τέτοιο σενάριο δεν θα ήταν απίθανο εάν δεν είχε επιβληθεί lockdown.
Από την πλευρά του, ο Θεόδωρος Βασιλακόπουλος, καθηγητής Πνευμονολογίας και Εντατικής Θεραπείας του ΕΚΠΑ, δήλωσε στο Mega πως «στη Θεσσαλονίκη πολλοί δεν εφαρμόζουν σωστά τα μέτρα. Το έχουν πάρει ακόμα και τώρα αψήφιστα. Με κάποιο μηχανισμό στη Θεσσαλονίκη δεν τηρούνται πραγματικά τα μέτρα για αυτό έχουν και μικρότερη αποτελεσματικότητα από αυτή που θα θέλαμε. Προφανώς πρέπει να παρθούν αυστηρότερα μέτρα, αν δεν μπορούμε να τα εφαρμόσουμε από μόνοι μας. Στη Βόρεια Ελλάδα προτείνω σαφώς καθολικό lockdown. Όλη η Ελλάδα δεν είναι υγειονομικά ενιαία, από επιδημιολογικό φορτίο. Εκεί το σύστημα έχει φτάσει στα όριά του. Όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη και στους όμορους νομούς ο αριθμός των κρουσμάτων που βγαίνει ανά πληθυσμό είναι υπερβολικά μεγάλος. Κάτι δεν γίνεται σωστά εκεί».
Έτσι, στη «μάχη» μπαίνει άμεσα το νέο νοσοκομείο εκστρατείας, που στήθηκε εσπευσμένα στο πάρκινγκ του 424 Στρατιωτικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης. Τα στρατιωτικά κοντέινερ και οι σκηνές θα αποτελούν πλήρως λειτουργικά εξεταστήρια, χειρουργεία και ΜΕΘ για τα περιστατικά Covid, στο πρότυπο, όπως λένε οι γνωρίζοντες, του Κινητού Χειρουργικού Νοσοκομείου Εκστρατείας (299 KIXNE) που είχε στηθεί το καλοκαίρι του 2005 στο Αφγανιστάν. «Αντιμετωπίζουμε συνθήκες πολέμου, το κομμάτι του Στρατού μπορεί να συνδράμει» ήταν η πρόσφατη αποστροφή του κυβερνητικού εκπροσώπου, ενώ στο τραπέζι είναι και επιχειρησιακό πλάνο διακομιδών ασθενών με αεροσκάφη C130 και με αυστηρά πρωτόκολλα.
Προφανώς, προκρίνονται οι αεροδιακομιδές, ωστόσο προχωρά η προετοιμασία για μεταφορά ασθενών με τρένα, εφόσον οι συνθήκες στη Θεσσαλονίκη φτάσουν στο απροχώρητο. Στελέχη της ΤΡΑΙΝΟΣΕ επιβεβαιώνουν το σενάριο για βαγόνια-Covid όχι όμως για βαριά νοσούντες, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι είναι σε ετοιμότητα έξι οχήματα, επιβεβαιώνοντας την κυβερνητική αποστροφή «θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί».
Στην ίδια κατεύθυνση, το Μαξίμου, μετά την επίταξη των δύο ιδιωτικών κλινικών στη Θεσσαλονίκη, βγάζει μπροστά το έσχατο σχέδιο μαζικών επιτάξεων ιδιωτικών δομών. Είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο σχετικών αποφάσεων όχι μόνο για τη Βόρεια Ελλάδα αλλά και άλλες περιοχές με υψηλό επιδημιολογικό φορτίο, όπως είναι η Λάρισα.
Η «επιχείρηση Χριστούγεννα» και το τρίτο κύμα της πανδημίας
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι το δεύτερο πανδημικό κύμα δεν θα είναι το τελευταίο, προλογίζοντας έναν δύσκολο χειμώνα κατά τον οποίο η κοινωνία και η οικονομία ενδέχεται να ανοιγοκλείνουν όπως η… φυσαρμόνικα, ακολουθώντας τις αυξομειώσεις των «σκληρών δεδομένων».
Έτσι, ακόμη κι αν η δεύτερη εθνική καραντίνα θέσει τον SARS-CoV-2 σε «καταστολή», με αποτέλεσμα να επιτραπεί στους πολίτες να πάρουν μια γεύση Χριστουγέννων, το αμέσως επόμενο κρίσιμο ερώτημα είναι πόσο θα διαρκέσει η νέα αυτή περίοδος… χάριτος έως ότου ο πανδημικός ιός επανέλθει δριμύτερος. Μιλώντας στον ΣΚΑΪ, η πρόεδρος των νοσοκομειακών ιατρών Αθήνας – Πειραιά, Ματίνα Παγώνη, εκτίμησε ότι το τρίτο κύμα στη χώρα μας θα έρθει μετά τα Χριστούγεννα. «Το τρίτο κύμα θα έρθει μετά τα Χριστούγεννα και μπορεί να είναι πιο δύσκολο κι εμείς ακόμα συζητάμε γιατί δεν πρέπει να κάνουμε ρεβεγιόν τα Χριστούγεννα» δήλωσε χαρακτηριστικά.
Υπό το πρίσμα αυτό, τα αρνητικά σενάρια των επιστημόνων προβλέπουν ότι ακόμη και στις αρχές του 2021 (δηλαδή, μόλις λίγες εβδομάδες μετά το unlocking) οι επιδημιολογικοί δείκτες πιθανόν να σημάνουν νέο συναγερμό, καθιστώντας αναγκαία την επιστροφή των πολιτών στο σπίτι.
Ο χειμώνας πυροδοτεί τις μολύνσεις, με τον επίκουρο καθηγητή Επιδημιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Γκίκα Μαγιορκίνη να επισημαίνει σε κάθε ευκαιρία ότι η πτώση της θερμοκρασίας αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα. Επιπρόσθετα, ο βαθμός δυσκολίας είναι υψηλότερος καθώς το επιδημιολογικό φορτίο κρίνεται πλέον ιδιαίτερα «βαρύ», με τον ιό να έχει απλωθεί σχεδόν στο σύνολο της χώρας. Συνεπώς, η επιστροφή σε μια ιδιαίτερα αυστηρή κανονικότητα θα γίνει σε ένα πλαίσιο αυξημένων κρουσμάτων, με αποτέλεσμα η αναζωπύρωση να είναι ευκολότερη σε σχέση με το καλοκαίρι.
Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που η «επιχείρηση Χριστούγεννα» προϋποθέτει στρατηγικά βήματα. Το κυβερνητικό επιτελείο, που βρίσκεται πάντα σε ανοιχτή γραμμή με το επιστημονικό προσωπικό, αντιλαμβανόμενο τις ανησυχίες για το τρίτο κύμα, είναι διπλά συγκρατημένο για όσα επιφυλάσσει το άμεσο μέλλον.
Φόβους ότι η χώρα θα έρθει αντιμέτωπη με ένα τρίτο κύμα κορωνοϊού, «που θα μας καταστρέψει» εξέφρασε μιλώντας στο MEGA και ο διευθυντής ΜΕΘ στο νοσοκομείο «Παπανικολάου», Νίκος Καπράβελος. «Η πολιτεία θα πρέπει να έχει ετοιμαστεί ώστε να μη συμβεί κάτι τέτοιο», σημείωσε και χαρακτήρισε πάρα πολύ δύσκολη στην κατάσταση στη Θεσσαλονίκη.
Λαμβάνοντας, δε, υπ’ όψιν την ταχύτατη εξάπλωση του δεύτερου κύματος και αντιστρόφως ανάλογα την αργή επίδραση της δεύτερης καραντίνας, τα στελέχη στο Μαξίμου αναζητούν… χειρουργικές λύσεις. Στο πλαίσιο αυτό, ένα από τα σενάρια που προκρίνεται είναι τα νέα lockdown να είναι τοπικά (στις περιοχές, δηλαδή, που τα δεδομένα τις θέτουν στο «κόκκινο»), με τα μέτρα να λαμβάνονται άμεσα (επενδύοντας στην πρόληψη αντί της αργής θεραπείας, που αφορά την αποκλιμάκωση των κρουσμάτων όταν ο ιός έχει εγκατασταθεί).
Στόχος, σε κάθε περίπτωση, της λύσης «φυσαρμόνικα» είναι η επιστροφή σε ένα ευνοϊκότερο επιδημιολογικό παρελθόν που θα δίνει ανάσα στο επιβαρυμένο ΕΣΥ, πριν τα επόμενα κύματα γίνουν γιγαντιαία.
