Της Γεωργίας Μοσχονά από την Κυριακάτικη Kontranews
Ένα από τα δεινά που επέφερε η πανδημία του κορωνοϊού ήταν και αυτό της ανάδειξης πολλαπλών κέντρων παραπληροφόρησης.
Κατά τη διάρκεια όλης αυτής της πρωτόγνωρης υγειονομικής κρίσης, ξετρύπωσαν διάφορες ψευδείς ειδήσεις και θεωρίες συνωμοσίας, οι οποίες εξαπλώθηκαν σ’ όλο τον κόσμο, «μολύνοντας» την κρίση των πολιτών.
Γενικότερα, το διαδίκτυο προσφέρει εύκολη και γρήγορη πρόσβαση σε ένα μεγάλο όγκο πληροφοριών, γεγονός που εκμεταλλεύονται διάφορες online εκδόσεις εντύπων και ιδιώτες δημοσιεύοντας κείμενα με υπερβολικούς τίτλους για να δελεάσουν το κοινό, τεχνική γνωστή και ως clickbait.
Όσο πιο πολλές ψευδείς ειδήσεις διαβάζουμε στο διαδίκτυο τόσο πιο πολύ σχετικό περιεχόμενο εμφανίζεται ως προτεινόμενο. Παρακάτω παρατίθενται ενδεικτικά κάποιες -από τις πολλές- ψευδείς ειδήσεις που απασχόλησαν τον κόσμο.
Το δυνατό ηλιακό φως μας προστατεύει από την Covid-19
Η έκθεση του οργανισμού σε θερμοκρασίες άνω των 25 βαθμών Κελσίου δεν εμποδίσει την εξάπλωση του ιού, όπως επισημαίνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Άλλωστε, η Covid-19 έχει τη δυνατότητα μετάδοσης ακόμη και σε χώρες με ζεστό και υγρό κλίμα.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των χωρών της νοτιοανατολικής Ασίας, οι οποίες παρά το τροπικό κλίμα, δεν γλίτωσαν από την πανδημία.
Ακόμη και στη Σαουδική Αραβία, όπου η θερμοκρασία ξεπερνάει τους 50 βαθμούς Κελσίου, έχουν καταγραφεί χιλιάδες κρούσματα.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η υπερβολική θερμότητα πράγματι μπορεί να σκοτώσει τον ιό, αλλά μόνο όταν φθάνει σε επίπεδα που σκοτώνει και τον ίδιο τον άνθρωπο.
Οι κλινικές δοκ ιμές έχουν δείξει για παράδειγμα, ότι μία τέτοια θερμοκρασία είναι οι 90 βαθμού Κελσίου, στην οποία ο ιός καταστρέφεται πλήρως. Ωστόσο, η έκθεση του ανθρώπου σε μια τέτοια θερμοκρασία είναι εξίσου θανατηφόρα και για τον ίδιο.
Η κατανάλωση βότκα ή ουίσκι εξαλείφει τον κορωνοϊό
Εκατοντάδες άνθρωποι στο Ιράν έχασαν τη ζωή τους, έπειτα από την κατανάλωση μεθανόλης, μίας ουσίας η οποία ψευδώς θεωρούταν ότι παρείχε προστασία έναντι της Covid-19.
Η κατανάλωση αλκοόλ στο ασιατικό κράτος απαγορεύεται και έτσι, εκατοντάδες πολίτες στράφηκαν σε εναλλακτικές λύσεις, όπως η συγκεκριμένη ουσία, η οποία βρίσκεται σε μικρές ποσότητες σε διάφορα αλκοολούχα ποτά, όπως η βότκα και το ουίσκι.
Φυσικά, ούτε η βότκα ούτε το ουίσκι, αλλά ούτε και η μεθανόλη έχουν κάποια επίδραση στον ιό, όπως διαμηνύουν ρητά οι επιστήμονες.
Να κρατήσω την αναπνοή μου για 10 δευτερόλεπτα χωρίς να βήξω
Μία ακόμη επικίνδυνη θεωρία, η οποία διακινήθηκε στα social media, αφορούν ένα είδος αυτοδιάγνωσης των πολιτών, οι οποίοι καλούνταν να κρατήσουν την αναπνοή τους για 10 δευτερόλεπτα, χωρίς να βήξουν ή να αισθανθούν αδιαθεσία.
Εάν τα καταφέρουν -σύμφωνα με τους υπέρμαχους αυτής της θεωρίας- αυτό σημαίνει ότι είναι «καθαροί» από την Covid-19.
«Οι περισσότεροι νέοι ασθενείς με κορωνοϊό είναι ικανοί να διατηρήσουν την αναπνοή τους για πολύ περισσότερο από 10 δευτερόλεπτα. Το ίδιο ισχύει και με πολλούς γηραιότερους» εξηγεί ο επικεφαλής επιδημιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μέρυλαντ.
Για τον κορωνοϊό φταίει το 5G
Αρκετές κεραίες ασύρματου δικτύου στο Ηνωμένο Βασίλειο παραδόθηκαν στις φλόγες, τις προηγούμενες ημέρες, καθώς αγανακτισμένοι πολίτες θεώρησαν το δίκτυο 5G ως υπαίτιο για την εξάπλωση της πανδημίας στην περιοχή τους.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, κανένας ιός δεν μπορεί να μεταδοθεί μέσω των ραδιοκυμάτων ή των δικτύων κινητής τηλεφωνίας – και ως εκ τούτου, ούτε μέσω των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων του 5G.
«Δεν υπάρχει τίποτα ηλεκτρομαγνητικό, το οποίο να μπορεί να μεταδώσει κάποιον ιό. Είναι τόσο απλό».
Το προφίλ των ανθρώπων που πιστεύουν τα fake news για τα εμβόλια
Αρκετοί άνθρωποι πιστεύουν κατά καιρούς την παραπληροφόρηση για θέματα υγείας που κυκλοφορεί στο Facebook, στο Twitter και γενικότερα στο διαδίκτυο.
Ορισμένοι όμως, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, διαθέτουν το κατάλληλο «προφίλ» για να ρέπουν συχνότερα στην πίστη σε ανακριβείς αναρτήσεις, π.χ. σχετικά με τα εμβόλια.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη δρα Λόρα Σέρερ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Κολοράντο, μελέτησαν δειγματοληπτικά 1.020 ανθρώπους 40 έως 80 ετών, όσον αφορά τις αντιδράσεις τους σε 24 πρόσφατες αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με τα εμβόλια, τις στατίνες (ευρέως συνταγογραφούμενα φάρμακα κατά της χοληστερίνης) και τις θεραπείες του καρκίνου. Και για τα τρία αυτά ζητήματα σκοπίμως οι μισές αναρτήσεις που κλήθηκαν να αξιολογήσουν οι συμμετέχοντες, ήταν αληθινές, ενώ οι άλλες μισές ψευδείς.
Στόχος ήταν να αναδειχθεί το «προφίλ» των ανθρώπων, οι οποίοι σε μεγαλύτερο ποσοστό τείνουν να πιστέψουν πράγματα που δεν ισχύουν. Διαπιστώθηκε ότι οι άνθρωποι αυτοί συνήθως έχουν χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο, μικρότερο αλφαβητισμό στο πεδίο της υγείας, μια τάση να χρησιμοποιούν εναλλακτικές μορφές ιατρικής (συχνά με φανατισμό ενάντια στην κλασική ιατρική), καθώς και μια έλλειψη εμπιστοσύνης στο Σύστημα Υγείας, στις φαρμακευτικές εταιρείες και στους ειδικούς. Όσοι άνθρωποι αποδέχονται την παραπληροφόρηση για ένα θέμα (π.χ. εμβόλια), είναι πιο πιθανό να είναι δεκτικοί στις αναληθείς πληροφορίες και για άλλα ιατρικά θέματα.
«Η ανακριβής πληροφόρηση συνιστά φραγμό στην καλή υγεία, επειδή μπορεί να αποθαρρύνει τους ανθρώπους να πάρουν προληπτικά μέτρα για την αποφυγή μιας νόσου και να έχουν δισταγμό να αναζητήσουν κατάλληλη ιατρική φροντίδα, όταν την χρειάζονται. Ο εντοπισμός όσων είναι πιο επιρρεπείς στην παραπληροφόρηση μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση του πώς αυτές οι πληροφορίες εξαπλώνονται και να μας βοηθήσει να παρέμβουμε με νέους τρόπους, κάτι που μπορεί να έχει επιπτώσεις και στις προσπάθειες για καταπολέμηση της Covid-19. Πρέπει να μειώσουμε την επιρροή και την εξάπλωση της online παραπληροφόρησης για την υγεία. Τέτοια βήματα μπορούν να σώσουν αμέτρητες ζωές», τόνισε η δρ. Σέρερ.
Όσοι άνθρωποι αποδέχονται την παραπληροφόρηση για ένα θέμα (π.χ. εμβόλια), είναι πιο πιθανό να είναι δεκτικοί στις αναληθείς πληροφορίες και για άλλα ιατρικά θέματα.
