Του Θανάση Λυρτσογιάννη από την Κυριακάτικη Kontranews
Aς το πούμε ευθύς εξαρχής. Η πορεία της οικονομίας και της χώρας το 2021 εξαρτώνται από τα lockdown και το εμβόλιο. Αν καταφέρουμε να περιορίσουμε χρονικά και αριθμητικά τα lockdown και να εμβολιαστεί γρήγορα το 70% των Ελλήνων, μπορούμε να ελπίζουμε ότι από το 2021 μπορεί να αρχίσει η ανάκαμψη. Αν όχι, τότε και ο φετινός χρόνος θα είναι μία καταστροφή.
Οι θέσεις των ειδικών και της κυβέρνησης
Ας δούμε τα δεδομένα που έχουμε ως τώρα. Τα δεδομένα των επιστημόνων και του πρωθυπουργού. Είπε ο Νίκος Σύψας πως με τους ρυθμούς που γίνονται οι εμβολιασμοί θα έχουμε πετύχει να εμβολιάσουμε το 70% ως το το τέλος του χρόνου.
Η καθηγήτρια Αθηνά Λινού είπε πως δεν θα πετύχουμε την «ανοσία της αγέλης» το 2021 αν δεν πάρουμε τέσσερα μέτρα τα οποία σύμφωνα με αυτή είναι:
• Η εξάλειψη του προβλήματος στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. «Υπάρχουν λύσεις» σημείωσε για το συνωστισμό.
• Η εντατικοποίηση των προσπαθειών στη βιομηχανία με ενεργοποίηση γιατρών εργασίας και τεχνικών ασφαλείας, καθώς οι εργαζόμενοι πρέπει να είναι παρόντες.
• Παράλληλα αύξηση εξ αποστάσεως εργασίας σε επίπεδο 90%
• Πολλά τεστ, έτσι ώστε όπου υπάρξει κρούσμα να απομονωθεί.
Εκτός από τις θέσεις των επιστημόνων, έχουμε και τις δηλώσεις του πρωθυπουργού ο οποίος δηλώνει ικανοποιημένος επειδή από 5.000 οι εμβολιασμοί θα φτάσουν στους 8.000 την ημέρα. Όμως, για να κάνουμε 14 εκατομμύρια εμβολιασμούς θα χρειαστούμε 1.750 ημέρες και όπως αντιλαμβάνεστε μόνο στοιχείο για ικανοποίηση δεν είναι οι 8.000 εμβολιασμοί την ημέρα. Αντιθέτως τεράστιο προβληματισμό προκαλούν.
Το στοίχημα του τουρισμού
Για να πετύχουμε ανοσία ως τον Ιούνιο, να εμβολιαστεί δηλαδή το 70% των Ελλήνων, δηλαδή ας πούμε χοντρικά επτά εκατομμύρια πολίτες, θα απαιτηθεί να γίνονται 85.000 περίπου εμβολιασμοί την ημέρα.
Γιατί αυτό; Για να μπορέσουμε το καλοκαίρι να μιλήσουμε για ασφαλή χώρα και να μπορέσουμε να διεκδικήσουμε 18 με 20 εκατομμύρια τουρίστες, που υπολογίζεται ότι είναι εφικτό να έρθουν, ώστε να πάρει ανάσα η οικονομία, χάρη στη λειτουργία της βαριάς βιομηχανίας της.
Απαραίτητη η ανοσία για την οικονομία…
Είναι επίσης, απαραίτητη η «ανοσία της αγέλης» για να μπορέσει να λειτουργήσει η οικονομία με τους ρυθμούς πριν από την έλευση του κορωνοϊού και της πανδημίας. Διαφορετικά δεν μπορούμε να μιλάμε για ανάπτυξη. Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για ανάπτυξη από 0,9% που προβλέπει ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) ως 4% με 5% που προβλέπουν άλλοι διεθνείς οργανισμοί και τράπεζες και 4,8% η κυβέρνηση.
Όμως, με τα νέα lockdown και αν τυχόν προκύψει και τρίτο κύμα πανδημίας το οποίο θα προκαλέσει νέα καραντίνα, γίνεται αντιληπτό ότι οι εκτιμήσεις θα διαψευστούν επί τα χείρω.
Κίνδυνος για ανεργία και λουκέτα
Ένας άλλος παράγοντας που μετρά αποφασιστικά στον ρυθμό ανάπτυξης είναι το ύψος της ανεργίας και τα λουκέτα των επιχειρήσεων, ιδίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Και για να μην έχουμε καμία αμφιβολία για το μέγεθος του προβλήματος, ας δούμε τι έχει υποστηρίξει ο Κωνσταντίνος Μίχαλος. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Προέδρου της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος (ΚΕΕ) και του Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ), η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν πάνω από το 95% του συνόλου των επιχειρήσεων στην Ελλάδα και συνιστούν βασικό πυλώνα απασχόλησης.
Σήμερα, οι περισσότερες από αυτές τις επιχειρήσεις δίνουν μάχη επιβίωσης και για 200.000 είναι ορατός ο κίνδυνος να μην ανοίξουν ξανά, μετά την πανδημία.
Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως η ανεργία θα χτυπήσει την πόρτα σε πάνω από 350.000 με 400.000 εργαζόμενους και μικρούς επιχειρηματίες, με αποτέλεσμα το Δημόσιο να χάσει έσοδα και ο ρυθμός ανάπτυξης να είναι χαμηλότερος από εκείνον που εκτιμούν οι ειδικοί.
Αν εκτιμήσεις του Κωνσταντίνου Μίχαλου για τα λουκέτα επιβεβαιωθούν, θα πρόκειται για πραγματικό Αρμαγεδδώνα. Βλέπετε από την πλευρά της κυβέρνησης έχουν ληφθεί μέτρα για τη στήριξη του ιδιωτικού τομέα, ωστόσο αυτά αρκούν μόνο για να περιορίσουν το μέγεθος της καταστροφής που απειλεί τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα και όχι να την αντιμετωπίσει αποτελεσματικά. Είναι σημαντικό να σημειωθεί, ότι στο τραπεζικό σύστημα της χώρας έχουν πραγματική πρόσβαση 15.000-25.000 περίπου μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ στο κρατικό σύστημα στήριξης, μέσω επιχειρήσεων και δανείων έχουν πρόσβαση περίπου 100.000 επιχειρήσεις. Οι αριθμοί αυτοί αντιστοιχούν συνολικά στο 10% των ενεργών ΑΦΜ. Οι υπόλοιπες επιχειρήσεις, μικρές και πολύ μικρές στη συντριπτική τους πλειονότητα, έχουν μείνει μόνες σε αυτή την καταιγίδα, χωρίς χρηματοπιστωτικά εργαλεία.
Με αυτά τα δεδομένα, μπορεί να περάσουν ως και τρία χρόνια, μέχρι να επιστρέψει το ΑΕΠ της χώρας στα επίπεδα του 2019, δηλαδή προ της πανδημίας.
Ανάγκη για ενίσχυση των μικρών επιχειρήσεων
Μία πρώτη απάντηση στον Αρμαγεδδώνα που έρχεται είναι κατά τον Κωνσταντίνο Μίχαλο η ενίσχυση των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων.
Πιο συγκεκριμένα, το πρόγραμμα που υλοποιείται σήμερα με πόρους του ΕΣΠΑ για την ενίσχυση των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων με κεφάλαια κίνησης χωρίς επιστροφή, έχει προϋπολογισμό 250 εκατ. ευρώ.
Οι πόροι αυτοί θα πρέπει να αυξηθούν σε επίπεδα άνω των 2 δισ. ευρώ, ώστε αποτελέσουν «γραμμή ζωής» για τις μικρές επιχειρήσεις. Διαφορετικά τα λουκέτα και η ανεργία θα πλήξουν εργαζόμενους, επιχειρηματίες και φυσικά την ελληνική οικονομία.
Υπερβολικός ο στόχος για 4,8%…
Σε δηλώσεις του και ο πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) Γιώργος Καββαθάς έχει επανειλημμένα επισημάνει ότι ο κρατικός προϋπολογισμός βλέπει μια ανάπτυξη του 4,8% την οποία χαρακτηρίζει υπερβολική. Βασίζεται δε σε εκτιμήσεις, οι οποίες μόνο σε επίπεδο ευχών μπορούν να επιτευχθούν. Δηλαδή στην αύξηση της κατανάλωσης κατά 4%, στην αύξηση της φορολογίας κατά 8%.
Και αναρωτιέται κανείς, από ποια έσοδα θα γίνουν αυτά; Από ποιο διαθέσιμο εισόδημα θα αυξηθεί η κατανάλωση όταν έχουμε αυτήν την εικόνα στις εργασιακές σχέσεις και ποια αύξηση της φορολογίας όταν υπάρχει το 2020 κατακρήμνιση όλου του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων. Άρα είναι κάτι το οποίο μόνο ως ευχή φαντάζει.
Ο Γιώργος Καββαθάς χαρακτηρίζει δύσκολη χρονιά το 2021, γιατί δεν πρόκειται να αυξηθούν κατά 22% οι εξαγωγές, ούτε οι τουριστικές αφίξεις θα είναι υψηλές με αποτέλεσμα πολλές επιχειρήσεις του ξενοδοχειακού χώρου και της εστίασης δεχτούν ισχυρά πλήγματα.
Η κατάσταση θα είναι πολύ χειρότερη όπως προείπαμε αν δεν δημιουργήσουμε «τείχος ανοσίας» και κατά συνέπεια ασφάλειας για τη χώρα. Και όπως φαίνεται, ως τον Ιούνιο δεν αναμένεται να δημιουργηθεί το «τείχος ανοσίας».