Της Γεωργίας Μοσχονά από την Κυριακάτικη Kontranews
Ο Πάπας Φραγκίσκος έχει δημιουργήσει ένα νέο, εμπνευσμένο μονοπάτι της Χριστιανοσύνης. Έχει αποδείξει πολλές φορές ότι είναι ένας ριζοσπάστης Πάπας, που ίσως δεν καταφέρει να αλλάξει τον κόσμο, αλλά μπορεί να δημιουργήσει πολλές ουσιαστικές αλλαγές στην Εκκλησία.
Η στήριξή του όμως προς τους μετανάστες, τους μουσουλμάνους και τους ομοφυλόφιλους μπορεί να μην έχει άμεση επιρροή σε μια παγκόσμια σκηνή όπου οι εθνικιστές, οι λαϊκιστές και η ακροδεξιά κυριαρχούν στην πολιτική συζήτηση. Ενδεχομένως πρωταρχικός του στόχος είναι μια εσωτερική, ριζική αλλαγή στα «έγκατα» της Εκκλησίας.
Ο Πάπας Φραγκίσκος, δεν έχει φοβηθεί ποτέ να έρθει σε διαμάχη ακόμα και με τους ίδιους του τους ακόλουθους. Έτσι, μπήκε ώριμα και με τόλμη στη συζήτηση για τον κορωνοϊό. Έχει επικρίνει όσους θεωρούν πως οι «ξένοι» είναι αυτοί που μεταφέρουν τον ιό – μια άποψη που είχε ακουστεί και στην Ελλάδα- . Ορθώνει το ανάστημά του και απέναντι σε αυτούς που διαμαρτύρονται για το κλείσιμο των εκκλησιών. Είναι η φωνή των φτωχών, των κατατρεγμένων, των διαφορετικών.
“Οι μετανάστες δεν είναι απειλή για τη Χριστιανοσύνη”
Κόντρα στην μισαλλοδοξία που προωθούν με τις δηλώσεις τους διάφοροι εκπρόσωποι του κλήρου, ο Πάπας Φραγκίσκος σθεναρός υποστηρικτής των δικαιωμάτων των μεταναστών, δηλώνει σε βιβλίο του, ότι η μετανάστευση δεν συνιστά απειλή για τη Χριστιανοσύνη.
«Με το να απορρίπτουμε έναν μετανάστη που αγωνίζεται, όποια και εάν είναι η θρησκευτική του πίστη, εξαιτίας του φόβου ότι θα διαλύσει τη χριστιανική κουλτούρα, προσβάλλουμε τόσο την Χριστιανοσύνη όσο και την κουλτούρα» έχει επισημάνει επανειλημμένως ο ποντίφικας.
«Η μετανάστευση δεν αποτελεί απειλή για την Χριστιανοσύνη. Αυτό συμβαίνει μόνο στα μυαλά εκείνων που επωφελούνται υποστηρίζοντας κάτι τέτοιο. Το να προωθείς το Ευαγγέλιο και να μην καλωσορίζεις τους ξένους που βρίσκονται σε κατάσταση ανάγκης, αλλά και να μην επιβεβαιώνεις τον ανθρώπινο χαρακτήρα τους σαν παιδιά του Θεού, είναι σαν να ενθαρρύνεις μια κουλτούρα που είναι χριστιανική μόνο κατ’ όνομα, ενώ στην πραγματικότητα την αδειάζεις καθετί που την καθιστά διακριτή».
Ο Πάπας, εγγονός Ιταλού μετανάστη που εγκαταστάθηκε στην Αργεντινή, εκφράζει τακτικά την αλληλεγγύη του με τους μετανάστες που διασχίζουν τη Μεσόγειο, θρηνώντας γι’ αυτούς που χάνουν τη ζωή τους και καταγγέλλοντας τις πλούσιες χώρες που αρνούνται να τους υποδεχτούν.
«Η αξιοπρέπεια των λαών μας απαιτεί τη δημιουργία ασφαλών διαδρόμων για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, ώστε να μπορούν να μετακινηθούν από επικίνδυνες γι’ αυτούς περιοχές σε ασφαλέστερες».
“Οι «μαγικές θεωρίες» του καπιταλισμού απέτυχαν, χρειάζονται μεταρρυθμίσεις”
Ο προκαθήμενος της Καθολικής Εκκλησίας πολύ συχνά τοποθετείται σε κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, με ιδιαίτερη συχνότητα από τότε που ξέσπασε η πανδημία του κορωνοϊού.
Στην παπική εγκύκλιο, 70 σελίδων, με τίτλο “Fratelli Tutti” (Αδέρφια Όλοι), ο ποντίφικας βάζει στο στόχαστρό του τις πολιτικές της ελεύθερης αγοράς, παρουσιάζοντας παράλληλα το όραμά του για τον κόσμο μετά τον κορωνοϊό.
Ο πάπας τονίζει πως «η αγορά από μόνη της δεν μπορεί να λύσει κάθε πρόβλημα, όσο και αν μας ζητείται να πιστέψουμε αυτό το δόγμα της νεοφιλελεύθερης πίστης», προσθέτοντας πως ο καπιταλισμός της ελεύθερης αγοράς αναπαράγεται καταφεύγοντας στις «μαγικές θεωρίες» του «μοιράσματος της πίτας» ως μοναδική λύση για τα κοινωνικά προβλήματα. Στην πραγματικότητα όμως, αυτή η αναδιανομή «δε λύνει την ανισότητα που δίνει ώθηση σε νέες μορφές βίας που απειλούν τον κοινωνικό ιστό». Υπογραμμίζει επίσης πως «η ευθραυστότητα των παγκόσμιων συστημάτων ενώπιον της πανδημίας απέδειξε ότι δεν μπορούν να λυθούν όλα με την ελευθερία της αγοράς».
Όσο για τη λύση που ο ίδιος προτείνει είναι μια οικονομική πολιτική που «ενθαρρύνει την παραγωγική διαφοροποίηση και την επιχειρηματική δημιουργικότητα, δίνοντας τη δυνατότητα για δημιουργία κι όχι περικοπή θέσεων εργασίας». Καλεί επίσης σε μια αναδιανομή του πλούτου ουσιαστικά μέσω της φιλανθρωπίας των κατόχων του, που καλούνται να τον διαχειριστούν «για το καλό όλων». Για την εποχή μετά την πανδημία, απεύχεται την επιστροφή σε έναν «πυρετώδη καταναλωτισμό και άλλες μορφές εγωιστικής αυτοσυντήρησης».
«Ναι στην πολιτική ένωση των ομοφυλοφίλων»
Είναι σαφές ότι ο Πάπας Φραγκίσκος αποτελεί μία ξεχωριστή περίπτωση στο χώρο των ανώτατων ιερωμένων ανά τον κόσμο, οι ιδέες του είναι φιλελεύθερες και συντάσσονται με το πνεύμα της εποχής.
Ο Πάπας είπε για πρώτη φορά επισήμως ότι εγκρίνει την πολιτική ένωση δύο ομοφυλοφίλων, κίνηση που στο συμβολισμό της αλλά και στην ουσία της είναι τρομερά σημαντική.
“Οι ομοφυλόφιλοι έχουν το δικαίωμα να είναι μέλη μίας οικογένειας. Είναι παιδιά του Θεού, όπως όλοι μας. Πρέπει να επιτραπεί η πολιτική ένωση για να είναι κατοχυρωμένοι νομικά” τόνισε χαρακτηριστικά ο προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας σε μία όπως και να το δει κανείς ιστορική στιγμή.
Θύμισε ότι «είμαστε όλοι παιδιά του Θεού» και ότι «κανείς δεν πρέπει να νιώθει ότι βρίσκεται στο περιθώριο» λόγω της σεξουαλικής του ταυτότητας.
Έκδηλος πια είναι ο σκοπός του Πάπα Φραγκίσκου, ο οποίος προσπαθεί να βγάλει την Καθολική Εκκλησία από το τέλμα μιας στείρας θεολογίας και να θέσει στις ράγες του σύγχρονου κοινωνικού αλλά και πολιτικού προβληματισμού. Να ανασκευάσει την έννοια της Εκκλησίας. Δηλαδή, από έναν ακόμη εξουσιαστικό μηχανισμό αναπαραγωγής στερεοτύπων και συντήρησης να την «μεταμορφώσει» σε φορέα που θέτει προβληματισμούς και κυρίως κάνει την αυτοκριτική του για το παρελθόν αλλά και το παρόν της δράσης του.
Βέβαια αυτό δε σημαίνει ότι στη συνείδηση του κόσμου η Εκκλησία μπορεί να επιστρέψει άμεσα στη δημόσια σφαίρα ως «αθώα περιστέρα», αλλά ότι η προσπάθεια που καταβάλλει να αποκτήσει νόημα και λόγο απέναντι στις απαιτήσεις του σύγχρονου κόσμου θα εκτιμηθεί και κυρίως θα δείξει το κενό των άλλων θεσμών που παράγουν πολιτική και λόγο.
