Συνέντευξη στον Χρήστο Κυμπιζή, για την Κυριακάτικη Kontranews
“Είναι πλέον βέβαιο ότι τα κρούσματα αυξάνονται χωρίς βεβαίως να γνωρίζουμε τον αριθμό του συνόλου των κρουσμάτων στην κοινότητα, δεδομένου ότι αυτά που ανακοινώνονται είναι μόνο τα επιβεβαιωμένα κρούσματα.”
Η καθηγήτρια Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Αθηνά Λινού μέσω της κυριακάτικης Kontranews εκφράζει την αισιοδοξία της πως μέχρι το τέλος του έτους θα είναι έτοιμα και κατάλληλα για χρήση τουλάχιστον τρία ή τέσσερα εμβόλια. Εκφράζει τη γνώμη της επιστημονική κοινότητας για το ρωσικό εμβόλιο και τονίζει πως η μετάλλαξη του ιού δεν θα επηρεάσει αρνητικά τις έρευνες. Τονίζει την αναγκαιότητα τόσο για την τήρηση των ισχυόντων μέτρων, όσο και για τη λήψη νέων και καταθέτει τις προτάσεις της για το ασφαλές άνοιγμα των σχολείων.
Ο υπουργός Υγείας προανήγγειλε πως στο τέλος του χρόνου θα έχουμε το εμβόλιο στην Ελλάδα, όμως η Κομισιόν τονίζει πως δεν γνωρίζουμε ακόμα την ακριβή ημερομηνία διάθεσής του… Τελικά τι να περιμένουμε; Είστε αισιόδοξη πώς θα είναι αποτελεσματικό ή είναι νωρίς για προβλέψεις; Ποια η θέση της επιστημονικής κοινότητας για το ρωσικό εμβόλιο;
Πράγματι ο υπουργός Υγείας και ο πρωθυπουργός ανήγγειλαν την εξασφάλιση μεγάλου αριθμού δόσεων περί το τέλος του έτους. Το εμβόλιο στο οποίο αναφέρονται είναι το εμβόλιο που θα παράγει η εταιρεία AstraZeneca με επιστημονικό υπεύθυνο το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Η προμήθεια και χρήση του συγκεκριμένου εμβολίου προϋποθέτει ότι θα αποδειχθεί η αποτελεσματικότητα του. Εκτός από το συγκεκριμένο εμβόλιο δύο ή τρία ακόμα εμβόλια αναμένεται ότι θα είναι έτοιμα και κατάλληλα για χρήση περί το τέλος του έτους. Πιστεύω και ελπίζω, ότι κάποιο θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Το ρωσικό εμβόλιο όπως και τα περισσότερα επιστημονικά ευρήματα της Ρωσίας επιτυγχάνονται με μεθοδολογία που δεν είναι πάντα γνωστή στο δυτικό κόσμο και οι αρμόδιοι επιστήμονες, πολύ συχνά δεν ενημερώνουν για την μέθοδο που έχουν ακολουθήσει. Για τον λόγο αυτό τις περισσότερες φορές η διεθνής επιστημονική κοινότητα είναι επιφυλακτική χωρίς πάντα να είναι δικαιολογημένη η αμφισβήτηση. Αυτή τη στιγμή δεν γνωρίζουμε κατά πόσο το εμβόλιο αυτό είναι ασφαλές και αποτελεσματικό. Προσωπικά εύχομαι να είναι, γιατί θα είναι ακόμα ένα όπλο στην καταπολέμηση του ιού.
Επιστήμονες τονίζουν πως ο ιός μεταλλάσσεται… Τι σημαίνει αυτό; Θα επηρεαστούν οι έρευνες για το εμβόλιο;
Ο ιός όντως μεταλλάσσεται όπως άλλωστε συμβαίνει με τους περισσότερους ιούς. Ο συγκεκριμένος ιός εκτός από τις μεταλλάξεις παρουσιάζεται, από ότι γνωρίζω, με τρία διαφορετικά στελέχη, τα οποία πιθανόν να έχουν διαφορετική συμπεριφορά από πλευράς μεταδοτικότητας και μολυσματικότητας. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι οι έρευνες για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του εμβολίου θα επηρεαστούν. Οι επιστήμονες που ασχολούνται με την παραγωγή του εμβολίου γνωρίζουν πολύ καλά ότι εργάζονται με ιό που μεταλλάσσεται και λαμβάνουν υπόψη τους αυτό το γεγονός. Υπάρχουν εμβόλια που σχεδιάζονται, έτσι ώστε να απευθύνονται σε συγκεκριμένο τμήμα του γενετικού υλικού του ιού που συνήθως παραμένει σταθερό. Δεν αποκλείεται βέβαια (λόγω των μεταλλάξεων), να χρειάζεται παραγωγή νέου εμβολίου σε τακτά χρονικά διαστήματα όπως συμβαίνει με το εμβόλιο της γρίπης.
Είχατε πει πως αν δεν τηρηθούν τα μέτρα, υπάρχει ο κίνδυνος να έχουμε 1000 κρούσματα τη μέρα… Πλέον πως βλέπετε την πορεία της πανδημίας; Επιμένετε στην ίδια προειδοποίηση;
Είναι αλήθεια ότι είχα πει πριν από πριν από μερικές εβδομάδες ότι υπάρχει ο κίνδυνος να έχουμε ταυτόχρονα 1000 ενεργά κρούσματα. Αυτό παραφράστηκε σε 1000 κρούσματα την ημέρα. Ανεξάρτητα από τους ακριβείς αριθμούς, είναι πλέον βέβαιο ότι τα κρούσματα αυξάνονται χωρίς βεβαίως να γνωρίζουμε τον αριθμό του συνόλου των κρουσμάτων στην κοινότητα, δεδομένου ότι αυτά που ανακοινώνονται είναι μόνο τα επιβεβαιωμένα κρούσματα. Ανησυχώ και πιστεύω ότι χωρίς την αυστηρή εφαρμογή των μέτρων και την προσθήκη νέων πρακτικών μέτρων, η επιδημία θα μετατραπεί σε πραγματικό κίνδυνο τόσο για την υγεία των συμπολιτών μας όσο και για την αντοχή του συστήματος υγείας.
Ποια είναι η θέση σας για το άνοιγμα των σχολείων;
Το άνοιγμα των σχολείων είναι όντως αναγκαίο μέτρο και πάντα ήμουν θετική με το να παραμείνουν ανοιχτά τα σχολεία. Όμως παράλληλα, επέμενα ότι τα σχολεία πρέπει να ανοίξουν με απόλυτη ασφάλεια. Όταν λέμε ασφάλεια εννοούμε να εφαρμόζονται ταυτόχρονα και τα τέσσερα απαραίτητα μέτρα για την ελαχιστοποίηση της πιθανότητας διασποράς του ιού. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν οπωσδήποτε τη χρήση της μάσκας αλλά ταυτόχρονα περιλαμβάνουν και την τήρηση των αποστάσεων, το συχνό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό (και όπου αυτό δεν είναι δυνατό με χρήση αντισηπτικών) και την αξιοποίηση όσο το δυνατόν περισσότερο των υπαίθριων χώρων. Θα ήθελα επομένως να δω ενεργή προσπάθεια από πλευράς Δήμων και υπουργείου παιδείας για την εξεύρεση χώρων, έτσι ώστε τα παιδιά να μπορούν να μοιραστούν σε μικρότερες ομάδες και να διατηρούν την ενδεδειγμένη απόσταση. Θα ήθελα επίσης να δω πολλές βρύσες με σαπούνι σε όλες τις αυλές για να μην συνωστίζονται τα παιδιά για να πλύνουν τα χέρια τους. Θα ήθελα να δω μεγαλύτερη αξιοποίηση των αυλών και άλλων υπαίθριων χώρων μέσα ή κοντά στο σχολείο.
Με συνολικά 600 κρούσματα η κυβέρνηση τον Μάρτιο επέβαλλε καθολικό lockdown. Πλέον, αφού δυστυχώς τα κρούσματα είναι περισσότερα σε καθημερινή βάση, γιατί δεν εξετάζεται αυτή η επιλογή; Πόσο πιθανό είναι να ξαναμπούμε σε καραντίνα;
Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω σε λεπτομέρεια τις απόψεις και τους λόγους των αποφάσεων της κυβέρνησης. Όμως ένα γενικό lockdown δεν εφαρμόζεται πλέον σε καμιά χώρα λόγω των τεράστιων συνεπειών που έχει κυρίως στην οικονομία της χώρας, αλλά παράλληλα και στην ψυχική υγεία των πολιτών. Σήμερα έχουμε περισσότερα μέτρα ατομικής προστασίας και έχουμε κατανοήσει λίγο καλύτερα την συμπεριφορά του ιού. Γνωρίζουμε πχ. ότι η καθολική χρήση της μάσκας είναι δυνατόν να αποδώσει και επιπλέον έχουμε προλάβει σαν παγκόσμια κοινωνία να παράξουμε μάσκες σε επαρκείς ποσότητες για να χρησιμοποιηθούν και από τον γενικό πληθυσμό, πράγμα που ήταν αδύνατο στην αρχή της πανδημίας. Θεωρώ πολύ απίθανο να βρεθούμε στην ανάγκη lockdown για όλη τη χώρα. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, πρέπει ταυτόχρονα να έχουμε ήδη σκεφτεί και δρομολογήσει μέτρα τα οποία και θα προστατέψουν τον πληθυσμό από άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας αλλά και θα διασφαλίσουν την οικονομία. Απ’ ότι γνωρίζω σε καμιά χώρα του κόσμου δεν έχει επιτευχθεί κάτι τέτοιο και θα αποτελούσε ιδιαίτερο πρόβλημα στην Ελλάδα και λόγω του πολιτισμού των Ελλήνων και λόγω του γεγονότος ότι η ώρα μας στηρίζεται οικονομικά από τον τουρισμό. Εκείνο που απομένει είναι να διαχειριστούμε την κρίση του κορωνοϊού με τρόπους οι οποίοι θα διασφαλίσουν και την υγεία και την οικονομία μας.
