Συνέντευξη στον Χρήστο Κυμπιζή για την Κυριακάτικη Kontranews
Ο πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθανάσιος Δημόπουλος τονίζει στην Κυριακάτικη Kontranews πως είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο να επιβληθούν τοπικά lockdown σε περίπτωση που «τα νέα κρούσματα και οι διασωληνωμένοι συνεχίζουν να αυξάνονται» και σημειώνει πως είναι αναγκαίο να τηρούνται όλα τα προβλεπόμενα μέτρα προστασίας. Απαντά στο γιατί οι ειδικοί θεωρούν τώρα απαραίτητη τη χρήση μάσκα, ενώ στην πρώτη φάση της πανδημίας κρατούσαν εντελώς διαφορετική στάση και υποστηρίζει πως μέσω του σχολείου η καθημερινή χρήση μάσκας και τα μέτρα ατομικής υγιεινής πρέπει «να γίνουν συνήθεια» στους μικρούς μαθητές. Επιπλέον, δηλώνει την αισιοδοξία του για την πορεία των ερευνών του πολυπόθητου εμβολίου.
- Πόσο πιθανό είναι το ενδεχόμενο ενός νέου lockdown στην Αττική; Θεωρείτε πως με τα μέτρα που έχουν παρθεί μπορεί να αποφευχθεί αυτό το σενάριο;
Το lockdown αποτελεί ένα μέτρο καταπολέμησης της εξάπλωσης του SARS-CoV-2 πολύ αποτελεσματικό αλλά με σημαντικές κοινωνικο-οικονομικές συνέπειες. Το ενδεχόμενο ενός γενικευμένου, πανελλαδικού lockdown είναι αρκετά απομακρυσμένο, ωστόσο τοπικά lockdown περιορισμένης εμβέλειας αντίστοιχα με την επιμέρους επιδημιολογική εικόνα είναι πιθανά εφόσον τα νέα κρούσματα και οι διασωληνωμένοι συνεχίζουν να αυξάνονται. Είναι, λοιπόν, εξαιρετικά σημαντικό να τηρούνται όλα τα προβλεπόμενα μέτρα σωματικής απομάκρυνσης και ατομικής υγιεινής καθώς και τα μέτρα της πολιτικής προστασίας.
- Μπορούν να υπολογιστούν τα ενεργά κρούσματα αυτή τη στιγμή στη χώρα;
Υπάρχει ακριβής εικόνα σχετικά με τον αριθμό των ενεργών κρουσμάτων που χρήζουν νοσηλείας είτε σε κοινό νοσοκομειακό θάλαμο είτε σε μονάδα εντατικής θεραπείας. Σαφώς και υπάρχουν ασθενείς με COVID-19 οι οποίοι έχουν ασυμπτωματική ή ηπίως συμπτωματική νόσο και δε θα απευθυνθούν σε δομές δημόσιας υγείας για να πραγματοποιηθεί η μοριακή δοκιμασία ελέγχου για τον SARS-CoV-2. Γι’ αυτό είναι σημαντική η τήρηση των οδηγιών του ΕΟΔΥ σε περίπτωση συμπτωμάτων που μπορεί σχετίζονται με λοίμωξη COVID-19 ώστε να αποτραπεί η περαιτέρω μετάδοση.
- Τι θα πρέπει να κάνει η πολιτεία για να περιορίσει την εξάπλωση του ιού στη Λέσβο μετά τα κρούσματα στο Καρά Τεπέ και τι μέτρα θα πρέπει να λάβει για να μην υπάρξει έξαρση του ιού και σε άλλα τέτοια κέντρα;
Η βασική πρόκληση για την αποτροπή της μετάδοσης του SARS-CoV-2 στα κέντρα φιλοξενίας είναι η αυστηρή τήρηση των βασικών μέτρων ατομικής υγιεινής και σωματικής απομάκρυνσης. Επιπλέον, ειδική μέριμνα χρειάζεται για την απομόνωση των θετικών κρουσμάτων από την υπόλοιπη κοινότητα των δομών φιλοξενίας. Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στην εκπαίδευση όσων διαμένουν σε αυτές τις δομές λαμβάνοντας υπόψη την πολυπολιτισμικότητα και τις πιθανές δυσκολίες κατανόησης της ανάγκης των μέτρων αποτροπής της πανδημίας.
- Ένα ερώτημα που απασχολεί πολύ κόσμο και δίνει αφορμές για αντιδράσεις στους αρνητές της μάσκας: Γιατί τον Μάρτιο οι ειδικοί προέτρεπαν τον κόσμο να μην φοράει μάσκα, αλλά πλέον κρατούν εντελώς διαφορετική στάση;
Η ανταπόκριση απέναντι σε μια νέα πανδημία και τα μέτρα για την αντιμετώπισή της αποτελεί μια δυναμική διαδικασία που προσαρμόζεται ανάλογα με τα συνεχώς ανανεούμενα δεδομένα, την αυξανόμενη επιστημονική γνώση και κλινική εμπειρία. Η δημιουργία μιας ισχυρής σύστασης προϋποθέτει την υποστήριξη από αντίστοιχη τεκμηρίωση. Η σύσταση σχετικά με τη χρήση μάσκας δημιουργήθηκε με τη συλλογή της απαραίτητης επιστημονικής γνώσης που υποστηρίζει ότι η ορθή χρήση μάσκας συνεισφέρει ουσιαστικά στην αποτροπή της μετάδοσης του SARS-CoV-2.
- Τι έχετε να πείτε στους γονείς που ανησυχούν για την υποχρεωτική χρήση της μάσκας στα σχολεία;
Η ορθή χρήση της μάσκας είναι αποτελεσματική για την αποτροπή της μετάδοσης του SARS-CoV-2 σε όλους τους χώρους όπου υπάρχει συγχρωτισμός και δεν είναι δυνατό να τηρηθούν τα μέτρα σωματικής απομάκρυνσης. Ακρογωνιαίος λίθος για να είναι αποτελεσματική η χρήση μάσκας στα σχολεία είναι η σωστή χρήση που αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της συνεχούς εκπαίδευσης των μαθητών, ούτως ώστε η καθημερινή χρήση μάσκας και τα μέτρα ατομικής υγιεινής να γίνουν συνήθεια, κατά αντιστοιχία με την εκμάθηση άλλων δραστηριοτήτων καθημερινής ατομικής υγιεινής όπως το βούρτσισμα των δοντιών.
- Πώς αξιολογείτε το γεγονός ότι έχουν σταματήσει δύο φορές οι δοκιμές του εμβολίου της Οξφόρδης λόγω σοβαρών νευρολογικών παρενεργειών σε εθελοντές; Είστε αισιόδοξος για την πορεία των ερευνών;
Υπάρχουν προκαθορισμένες διαδικασίες κατά τη διάρκεια της κλινικής ανάπτυξης νέων φαρμακευτικών προϊόντων συμπεριλαμβανομένων των εμβολίων, οι οποίες διασφαλίζουν πρωτίστως την ασφάλεια των συμμετεχόντων. Επομένως, όταν υπάρχουν ενδείξεις για σοβαρό ανεπιθύμητο συμβάν που πιθανώς σχετίζεται με το εμβόλιο, η δοκιμή παύει προσωρινά μέχρι να διερευνηθεί η πιθανή αιτιολογική συσχέτιση με το εμβόλιο. Η κλινική μελέτη του εμβολίου της Οξφόρδης πλέον συνεχίζεται και αισιοδοξούμε για τη θετική έκβαση. Επιπλέον, άλλες τρεις κλινικές μελέτες εμβολίων έναντι του SARS-CoV-2 φάσης 3 βρίσκονται σε εξέλιξη σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Είναι πολύ πιθανό να έχουμε θετικά αποτελέσματα σε περισσότερες από μία μελέτες και συνακόλουθα περισσότερα από ένα εμβόλια διαθέσιμα ώστε να καλυφθούν οι παγκόσμιες ανάγκες.
Αθανάσιος Δημόπουλος, Πρύτανης ΕΚΠΑ, Kαθηγητής Αιματολογίας-Ογκολογίας