Στο Κάιρο μαζί με την τεχνική ομάδα του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών μεταβαίνει την Πέμπτη ο Νίκος Δένδιας, με στόχο να γίνει ένα ακόμα βήμα στις συζητήσεις για την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών.
Ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας θα γίνει δεκτός από τον Πρόεδρο της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι και αμέσως μετά, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών, ο κ. Δένδιας θα συναντηθεί με τον υπουργό Εξωτερικών της Αιγύπτου, Σάμεχ Σούκρι, με τον οποίον θα συνομιλήσουν για ζητήματα διμερούς και περιφερειακού ενδιαφέροντος, με έμφαση στην οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, τις εξελίξεις στη Λιβύη και την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Στο τραπέζι και “μερική” οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών
Μια συμφωνία για οριοθετημένες θαλάσσιες ζώνες με την Αίγυπτο είναι κοντά στο να κλείσει εδώ και χρόνια και σύμφωνα με πληροφορίες, στο τραπέζι βρίσκεται και το ενδεχόμενο μερικής οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών, κάτι το οποίο η ελληνική κυβέρνηση εμφανίζεται, σύμφωνα με τις ίδες πληροφορίες, διατεθειμένη να το συζητήσει. Ωστόσο, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ακόμη και μια μερική συμφωνία, τουλάχιστον στην παρούσα φάση δεν φαίνεται να είναι κοντά.
Ο καθορισμός μιας αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (ΑΟΖ) μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου είναι μια περίπλοκη διαδικασία, με πολλές πολιτικές και νομικές παραμέτρους, αλλά υπάρχει περιθώριο αισιοδοξίας, λέει ο Έλληνας Πρέσβης στην Κύπρο Θεοχάρης Λάλακος.
Σε συνέντευξη στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο Έλληνας Πρέσβης αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην επίσκεψη Δένδια στο Κάιρο, τονίζοντας ότι οποιαδήποτε συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών θα ήταν μια “σαφής και νόμιμη απάντηση” στο παράνομο τουρκικό-λιβυκό μνημόνιο.
Από την πλευρά του ο Mahmoud Attia, μέλος της Επιτροπής Ενέργειας στο αιγυπτιακό κοινοβούλιο, δήλωσε ότι η θαλάσσια οριοθέτηση με την Ελλάδα έχει πολλά οφέλη και ότι μέσω αυτής της οριοθέτησης η Αίγυπτος μπορεί να αναζητήσει φυσικό αέριο, πετρέλαιο ή άλλους πόρους σε αυτήν την περιοχή.
Ο Attia σε δήλωσή του στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Sputnik είπε ότι υπάρχει αναμονή εδώ και χρόνια για μία τέτοια οριοθέτηση, “αλλά ο χρόνος είναι πλέον ιδανικός υπό το φως των τρεχουσών εντάσεων στη Μεσόγειο και τη Λιβύη”.
Όπως τονίζει, η οριοθέτηση με την Ελλάδα αποτελεί ισχυρή απάντηση στις ταχύτατες εξελίξεις στην περιοχή και επιβεβαιώνει το μερίδιο της Αιγύπτου στην εξερεύνηση φυσικού αερίου στο πεδίο Zohr και τα επακόλουθα πεδία που θα ανακαλυφθούν εντός των θαλάσσιων συνόρων της Αιγύπτου και της Ελλάδας.
Οι “ανησυχίες” της Αιγύπτου για το Καστελόριζο
Σύμφωνα με τον λέκτορα γεωπολιτικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γιάννη Κωτούλα, η Αίγυπτος έχει εκφράσει μερικές ανησυχίες που επικεντρώνονται κυρίως στις επιπτώσεις μιας συμφωνίας ΑΟΖ στο Καστελόριζο. Το Καστελόριζο, ένα στρατηγικό ελληνικό νησί, είναι ένα συνδετικό μέρος στη συμφωνία ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου. Σύμφωνα με το άρθρο 121 της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών του 1982 για το δίκαιο της θάλασσας (UNCLOS) το οποίο η Τουρκία δεν έχει υπογράψει, “η χωρική θάλασσα, η γειτονική ζώνη, η αποκλειστική οικονομική ζώνη και η υφαλοκρηπίδα ενός νησιού καθορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας σύμβασης που ισχύουν” σε άλλη χερσαία περιοχή. ” Αυτό στην ουσία σημαίνει ότι το νησί Καστελόριζο, όπως όλα τα άλλα ελληνικά νησιά και όλα τα άλλα χερσαία εδάφη του ελληνικού κράτους, διαθέτει μια πλήρη οικονομική ζώνη.
Όπως αναφέρει σε άρθρο του στην αιγυπτιακή εφημερίδα Ahram, το “Καστελόριζο είναι θεμελιώδες για την ελληνική και την κυπριακή ασφάλεια έναντι της τουρκικής απόρριψης του διεθνούς δικαίου και η Ελλάδα δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι παραιτείται από την περιοχή του Καστελόριζο, η οποία έχει γίνει το κύριο επίκεντρο τουρκικού ενδιαφέροντος σε σχέση με τις συμφωνίες ΑΟΖ, ως τέτοια Η κίνηση θα ενθάρρυνε μόνο την τουρκική επιθετικότητα.
Η Αίγυπτος, μαζί με την Ελλάδα, την Κύπρο, τη Γαλλία και άλλες χώρες, απέρριψαν την υπογραφή, το Νοέμβριο του 2019, δύο μνημονίων συμφωνίας μεταξύ της Τουρκίας και του πρωθυπουργού της εθνικής συμφωνίας της Λιβύης Fayez Al-Sarraj. Το μνημόνιο συμφωνίας για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μεταξύ της Τουρκίας και της κυβέρνησης της Τρίπολης, μια παράνομη δράση από την άποψη του διεθνούς δικαίου, ορθώς απορρίφθηκε από την Αίγυπτο. Σε αυτό το πλαίσιο, η Αίγυπτος μπορεί τώρα να ολοκληρώσει τη δέσμευσή της για το διεθνές δίκαιο και τα ζωτικά εθνικά συμφέροντά της υπογράφοντας συμφωνία ΑΟΖ με την Ελλάδα.
Ένας συμβιβασμός μεταξύ της Αιγύπτου και της Ελλάδας σε αυτό το θέμα θα εξασφάλιζε τα ζωτικά στρατηγικά συμφέροντα και των δύο χωρών. Με την πιθανή επέκταση μιας αιγυπτιακής συμφωνίας ΑΟΖ στο Βορρά με την Ελλάδα, η Αίγυπτος θα ενοποιήσει τα ενεργειακά της αποθέματα στο πεδίο φυσικού αερίου Zohr και θα αποκτήσει μια αναγνωρισμένη οικονομική και στρατηγική παρουσία στο κεντρικό τμήμα της Ανατολικής Μεσογείου. Οι αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες και τα συνολικά ενδιαφέροντα της Αιγύπτου την έχουν αναπροσανατολίσει προς τη Μεσόγειο Θάλασσα και το πεδίο Zohr. Η συνεργασία με την Ελλάδα είναι απαραίτητη από αυτή την άποψη. Η συμφωνία με ένα άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά την επιτυχή συμφωνία Αιγυπτιακής-Κυπριακής ΑΟΖ του 2003, θα ενίσχυε τα ζωτικά συμφέροντα και τους δεσμούς της Αιγύπτου με την Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολό της.
Είναι προς το συμφέρον της Αιγύπτου να μοιράζεται τα θαλάσσια σύνορα με δύο κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι με μια ασταθή και ρεβιζιονιστική Τουρκία. Η Ελλάδα και η Κύπρος δεν είναι ανταγωνιστικά απέναντι στην Αίγυπτο σε κανένα πεδίο και είναι οι καλύτεροι διπλωματικοί σύμμαχοι της Αιγύπτου στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από την άλλη πλευρά, η Τουρκία είναι ένας μεγάλος αντίπαλος της Αιγύπτου στην παρέμβασή της στις υποθέσεις άλλων κρατών και στη στήριξη των ισλαμιστικών πολιτοφυλακών, καθώς και στους τομείς των περιφερειακών συμφερόντων και της προβολής της εξουσίας στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Η Ελλάδα δεν παρεμβαίνει σε αιγυπτιακές ζώνες ενδιαφέροντος, σε αντίθεση με την Τουρκία, η οποία έχει γίνει μεγάλος αντίπαλος των αιγυπτιακών συμφερόντων τόσο σε εσωτερικές όσο και σε εξωτερικές υποθέσεις.
Όσον αφορά θέματα εθνικής ασφάλειας, η Αίγυπτος αντιμετωπίζει δύο ζητήματα στα χερσαία σύνορά της, ένα εξωτερικό και ένα εσωτερικό. Η εξωτερική απειλή συνδέεται με γεγονότα στη Λιβύη, όπου η τουρκική παρέμβαση προς υποστήριξη της κυβέρνησης Al-Sarraj στην Τρίπολη έχει αλλάξει την ισορροπία εξουσίας. Η Λιβύη αντιπροσωπεύει στρατηγικό βάθος για την Αίγυπτο και η δημιουργία μιας δομής εξουσίας που υποστηρίζεται από την Τουρκία και η Μουσουλμανική Αδελφότητα στη Λιβύη είναι σαφώς αντίθετη με τα αιγυπτιακά συμφέροντα.
Η εσωτερική απειλή αντιπροσωπεύεται από τις ισλαμιστικές πολιτοφυλακές που δραστηριοποιούνται στη χερσόνησο του Σινά, κατά των οποίων οι αιγυπτιακές αρχές πέτυχαν σημαντική επιτυχία, διασφαλίζοντας έτσι την εσωτερική ειρήνη και σταθερότητα για τον αιγυπτιακό λαό. Μια πιθανή τρίτη ζώνη έντασης με μια ρεβιζιονιστική Τουρκία στη Μεσόγειο θα υπονόμευε τα στρατηγικά συμφέροντα της Αιγύπτου και θα δημιουργούσε ένα περιττό πεδίο αντιπαράθεσης. Η Αίγυπτος μπορεί να το αποφύγει μέσω συμφωνίας ΑΟΖ με την Ελλάδα.
Η Ανατολική Μεσόγειος έχει γίνει το επίκεντρο της αστάθειας λόγω του ρεβιζιονισμού και των επεκτατικών πολιτικών της Τουρκίας. Η τουρκική παρέμβαση στη Λιβύη, τη Συρία, το Ιράκ, την Αίγυπτο στο παρελθόν, την Κύπρο και στο Αιγαίο Πέλαγος δημιουργεί ζώνες αστάθειας που αποτελούν απειλή συλλογικής ασφάλειας. Εάν η Αίγυπτος και η Ελλάδα προχωρήσουν με την υπογραφή συμφωνίας ΑΟΖ, αυτό θα αποτελούσε σημαντικό σημείο καμπής για τη γεωπολιτική ισορροπία της περιοχής.
Η Ελλάδα και η Αίγυπτος, μαζί με την Κύπρο, θα μπορούσαν έτσι να δημιουργήσουν έναν νέο άξονα που να συνδέει την Ανατολική Μεσόγειο και να απομονώσουν τη σύνδεση μεταξύ Τουρκίας και κυβέρνησης της Τρίπολης. Μια συμφωνία ΑΟΖ μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδας είναι επομένως θέμα όχι μόνο οικονομικού ενδιαφέροντος, αλλά και στρατηγικού ενδιαφέροντος. Μια ελληνο-αιγυπτιακή συμφωνία ΑΟΖ θα προστατεύσει τα αιγυπτιακά γεωπολιτικά συμφέροντα στην περίπτωση της Λιβύης, καθώς θα καταπολεμήσει την τουρκική παρέμβαση και θα υπονόμευε το μνημόνιο μεταξύ της κυβέρνησης της Τρίπολης και του τουρκικού καθεστώτος σχετικά με τις ΑΟΖ.
Πρέπει επίσης να θυμόμαστε ότι το Ιράν έχει αποκτήσει μια πρόσοψη στη Μεσόγειο μέσω της Συρίας και του Λιβάνου και ότι η Αίγυπτος δεν μπορεί να παραμείνει ανενεργή για πολύ στο ζήτημα της ΑΟΖ.Μετά από μια ελληνο-αιγυπτιακή συμφωνία ΑΟΖ και τη σταθεροποίηση και τη νομική αναγνώριση των ακριβών θαλάσσιων συνόρων κάθε χώρας, η Ελλάδα και η Αίγυπτος με την πιθανή συνεργασία της Γαλλίας θα μπορούσαν να προχωρήσουν για να σχηματίσουν μια πραγματική στρατιωτική συμμαχία επικεντρωμένη στις θάλασσες. Αυτή η Ναυτική Συμμαχία της Ανατολικής Μεσογείου θα μπορούσε να επεκταθεί σε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις και κοινές περιπολίες των παραμεθόριων περιοχών των εθνικών ΑΟΖ στη θάλασσα.
Η θαλάσσια δύναμη είναι ο κύριος τομέας της προβολής ισχύος και για τις δύο χώρες σχετικά με τα θεμελιώδη στρατηγικά τους συμφέροντα. Τα ελληνικά στρατηγικά συμφέροντα περιλαμβάνουν τη σύνδεσή της με την Κυπριακή Δημοκρατία και είναι κυρίως ιστορικά. Τα αιγυπτιακά στρατηγικά συμφέροντα είναι κυρίως οικονομικά και στρατηγικά. Και οι δύο χώρες θα επωφεληθούν σε μεγάλο βαθμό από μια συμφωνία ΑΟΖ. Ήρθε η ώρα για ένα άλμα προς τα εμπρός ως μέρος μιας ενεργού στρατηγικής νοοτροπίας”.
Πηγή: thetoc.gr
