Του Γιάννη Μπουρνού από την Κυριακάτικη Kontranews
Πριν από σχεδόν είκοσι χρόνια, σε μια μεγαλειώδη εναλλακτική παγκοσμιοποίηση των κινημάτων και των αντιστάσεων, ήμασταν δεκάδες εκατομμύρια που διαδηλώναμε στις πόλεις της Ευρώπης και όλου του κόσμου ενάντια στους πολέμους του Τζωρτζ Μπους και των συμμάχων του στο Αφγανιστάν και μετέπειτα στο Ιράκ. Μετά από εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς, εκατομμύρια πρόσφυγες και την αποσταθεροποίηση της Μέσης Ανατολής, μικρή σημασία έχει αν είχαμε δίκιο. Μεγάλη σημασία όμως θα έχει αν γίνουν όλα αυτά μάθημα για ένα καλύτερο μέλλον.
Αντίπαλός μας τότε ήταν πρώτα από όλα η αναδυόμενη αμερικανική νεοδεξιά, φιλόδοξη, αδίστακτη και κυνική, παρασυρμένη από τη μέθη της νίκης στον Ψυχρό Πόλεμο. Στην πολιτική των απροσχημάτιστων επιθέσεων και της περιφρόνησης του διεθνούς δικαίου προσκολλήθηκε πρόθυμα και το θλιβερό της υποστύλωμα στην Ευρώπη, η μεταλλαγμένη, νεοφιλελεύθερη σοσιαλδημοκρατία του Τρίτου Δρόμου, δηλαδή το «ακραίο κέντρο» του Τόνι Μπλερ και του Γκέρχαρντ Σρέντερ, από δίπλα και το ελληνικό τους παράρτημα των «εκσυγχρονιστών».
Σήμερα, τίποτα δεν είναι ίδιο. Η ιμπεριαλιστική αλαζονεία των νικητών του Ψυχρού Πολέμου όχι μόνο συνετρίβη, αλλά στην πορεία συνέβαλε στο σχηματισμό γεωπολιτικών και στρατηγικών αντι-συσπειρώσεων στη Λατινική Αμερική και κυρίως στην Ευρασία. Δύσκολα θα μπορούσε να φανταστεί κανείς τους πολέμους του Μπους στο πλαίσιο των σημερινών συσχετισμών με την Κίνα και τη Ρωσία.
Η εξωτερική πολιτική της μεταψυχροπολεμικής δεξιάς και του ακραίου κέντρου νικήθηκε όμως πρωτίστως από μέσα. Στις ίδιες τις ΗΠΑ, χάρη στη μεγαλειώδη κινητοποίηση του προοδευτικού κόσμου, των νέων, των φοιτητών, μαζί και των παλαίμαχων του αντιπολεμικού κινήματος του Βιετνάμ, όπως ο Μπέρνι Σάντερς, που δούλεψαν σκληρά για να βραχυκυκλώσουν την τηλεοπτική προπαγάνδα, να ενημερώσουν τους συμπατριώτες τους και να τους αποκαλύψουν τον κυνισμό, τη διαφθορά, το ιλιγγιώδες κόστος σε ανθρώπινες ζωές και χρήματα αυτής της πολιτικής.
Μαζί φαίνεται να νικιέται και μια συγκεκριμένη οικονομική πολιτική που εμφανιζόταν επίσης θριαμβευτική και αδιαμφισβήτητη στην πρώτη μεταψυχροπολεμική περίοδο. Η πολιτική των ελεύθερων αγορών, της απορρύθμισης, του μικρού κράτους – εκτός και αν πρόκειται για τάισμα των αδηφάγων εργολάβων του αμυντικού κλάδου με δημόσιο χρήμα, της αποψίλωσης των δημόσιων αγαθών και των αδιάκοπων παραχωρήσεων στο 1% του πληθυσμού.
Τα γιγαντιαία πακέτα δημόσιων επενδύσεων που προωθεί η κυβέρνηση Μπάιντεν, η αύξηση φόρων στις μεγάλες επιχειρήσεις και η καθιέρωση του παγκόσμιου φορολογικού συντελεστή, το ιδεολογικό ξήλωμα των οικονομικών του trickle down, είναι απόηχος εκείνων των διεθνών κινημάτων που ξεκίνησαν στο Πόρτο Αλέγκρε, στο Σηάτλ, στη Γένοβα.
Οι συνέπειες όμως των πολέμων της νεοδεξιάς και του ακραίου κέντρου είναι ακόμα εδώ, μαζί μας. Αιματηροί εμφύλιοι και ισλαμικός τζιχαντισμός – άλλο ένας τέρας του Ψυχρού Πολέμου – διώχνουν εκατομμύρια από τις εστίες τους. Οι ισλαμικές χώρες φιλοξενούν το μεγαλύτερο μέρος των προσφύγων – πολύ περισσότερους από όσους αποδέχτηκε η εύπορη ευρωπαϊκή μας ήπειρος των 450 εκατομμυρίων κατοίκων. Στο νέο προσφυγικό ρεύμα που αναμένουμε να φτάσει στις ακτές των νησιών μας και στις όχθες του Έβρου, η απάντηση πρέπει, αυτή τη φορά, να είναι απολύτως ευρωπαϊκή. Οποιαδήποτε απόκλιση από τις αρχές της αναλογικής κατανομής σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και της μετεγκατάστασης, θα είναι εγκληματική. Μακάρι να είχαμε μια ελληνική κυβέρνηση με φωνή στα ευρωπαϊκά συμβούλια που να μπορούσε να απαιτήσει την κεντρική διαχείριση των προσφυγικών ροών. Μια κυβέρνηση που να μην είχε αναλάβει με προθυμία την εργολαβία της απόκρουσης και της διαχείρισης των προσφυγικών πληθυσμών, για να μπορούν μερικές βορειότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να καλοπιάνουν ξενοφοβικούς ψηφοφόρους. Έχουμε όμως μια κυβέρνηση που μέχρι πριν τρεις βδομάδες «ήταν πανέτοιμη για τις πυρκαγιές» και πριν τρεις μήνες “θα επετύγχανε τείχος ανοσίας τον Ιούλιο”.
* Αν. Τομεάρχης Ευρωπαϊκών Υποθέσεων ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ & Βουλευτής Λέσβου
